Vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) đang là vấn đề được xã hội quan tâm. Song, công tác quản lý chất lượng VSATTP vẫn còn nhiều bất cập. Báo Phú Yên có cuộc trao đổi với Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Phú Yên Nguyễn Thị Minh Hưởng về vấn đề này.

Kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm tại một cơ sở sản xuất kem ở TP Tuy Hòa - Ảnh: T.THỦY

 

* Thưa bà, tình hình thực hiện công tác quản lý VSATTP trong những năm qua ở Phú Yên như thế nào?

- Hiện tuyến tỉnh quản lý 140 cơ sở sản xuất kinh doanh và bếp ăn tập thể, trong đó có 93 cơ sở được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP, đạt 66,4%. Tuyến huyện quản lý 6.357 cơ sở, đã cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP cho 447 cơ sở, chỉ chiếm 7%. Cơ sở sản xuất kinh doanh ở tuyến xã chưa được cấp phép. Việc chế biến, kinh doanh, sử dụng thực phẩm, thực phẩm chức năng, chất bảo quản thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến, chất phụ gia thực phẩm tại các khu công nghiệp, siêu thị, dịch vụ du lịch, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ ăn uống… được quản lý tốt đối với các cơ sở thuộc tuyến tỉnh và huyện, thành phố theo phân cấp của Bộ Y tế; chưa quản lý tốt ở tuyến xã, phường, thị trấn.

Từ năm 2004 đến 2008, toàn tỉnh xảy ra 33 vụ ngộ độc thực phẩm với 465 người mắc, trong đó có 3 người chết. Hầu hết các vụ ngộ độc thực phẩm mang tính nhỏ lẻ, hộ gia đình. Nguyên nhân phần lớn là do ăn phải thực phẩm nhiễm vi sinh vật: 13 vụ, thực phẩm chứa độc tố tự nhiên như cá nóc, ốc độc, sắn, nấm: 13 vụ.

Qua tuyên truyền vận động, đến cuối năm 2008, tỉ lệ người sản xuất thực phẩm có hiểu biết đúng và thực hành đúng về VSATTP đạt 87,6%. Tỉ lệ này với người kinh doanh đạt 78%...

* Những tồn tại, thách thức trong công tác quản lý chất lượng VSATTP là gì?

- Các quy định, tiêu chuẩn về VSATTP ban hành chưa đầy đủ, còn chồng chéo và có nhiều điểm bất cập; tính khả thi của các văn bản pháp luật về VSATTP còn nhiều hạn chế. Việc tổ chức thanh, kiểm tra ở tuyến huyện, xã chưa được thường xuyên, xử phạt các cơ sở vi phạm chưa nghiêm. Việc kiểm nghiệm, giám định chất lượng thực phẩm chỉ thực hiện chủ yếu ở Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh. Các xét nghiệm tìm nguyên nhân gây ô nhiễm thực phẩm do yếu tố hóa chất độc hại gây nên phải gởi tuyến trên. Tuyến huyện, thành phố chưa có lapo xét nghiệm thực phẩm.

Về phía các cơ sở sản xuất kinh doanh, việc chế biến thực phẩm còn thủ công, lạc hậu. Điều kiện VSATTP còn hạn chế, đặc biệt là nhà xưởng, môi trường và nhân lực. Cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhà hàng, bếp ăn tập thể, thức ăn đường phố ngày càng gia tăng, trong khi bộ máy quản lý không tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ, lực lượng làm công tác VSATTP thiếu cả số lượng và chất lượng. Chính quyền địa phương chưa có biện pháp xử lý hữu hiệu đối với các cơ sở không chấp hành các quy định về VSATTP.

Những thách thức mà Phú Yên đang phải đối mặt là tình hình ngộ độc thực phẩm vẫn còn xảy ra và có chiều hướng gia tăng. Thực phẩm nhập lậu, thực phẩm giả, kém chất lượng còn lưu thông trên thị trường, khó kiểm soát. Tỉ lệ ô nhiễm vi sinh vật và các chất độc hại trên nông sản, nguyên liệu, phụ gia thực phẩm còn cao.

* Công tác xã hội hóa về quản lý chất lượng VSATTP trong những năm qua như thế nào?

- Công tác quản lý chất lượng VSATTP hiện nay vẫn còn được xem là nhiệm vụ của ngành Y tế, chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa các ban ngành, địa phương. Các hội, hiệp hội sản xuất, kinh doanh thực phẩm hoạt động còn mang tính độc lập và chưa phối hợp tốt với các cơ quan chức năng, trong đó có ngành Y tế. Các hội, hiệp hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thực phẩm cũng chưa có sự phối hợp với ngành Y tế.

Trong công tác bảo đảm VSATTP phục vụ người tiêu dùng, góp phần bảo vệ sức khỏe nhân dân, ngành Y tế là cơ quan tham mưu tích cực; các cấp chính quyền từ tỉnh đến xã, phường phải chủ công trong các hoạt động vì chất lượng VSATTP gắn với phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Đẩy mạnh công tác thông tin, giáo dục - truyền thông về VSATTP tại cộng đồng, nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân, từ đó thay đổi nhận thức, thực hành VSATTP nhằm hạn chế các nguy cơ gây ô nhiễm thực phẩm. Dựa trên các văn bản pháp quy, tiêu chuẩn, chính sách, từng bước kiện toàn hệ thống tổ chức, quản lý chất lượng VSATTP.

* Giải pháp nào để công tác quản lý VSATTP ngày càng hiệu quả?

- Củng cố ban chỉ đạo VSATTP các cấp và tổ chức họp định kỳ ít nhất 6 tháng một lần từ tỉnh đến xã, phường, từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động. UBND các cấp phải chủ trì, huy động các ban ngành tham gia tích cực trong công tác phòng chống ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm, hình thành bộ máy quản lý VSATTP ở các cấp. Bên cạnh đó, đào tạo cán bộ chuyên trách có chuyên môn phục vụ công tác quản lý VSATTP; đầu tư trang thiết bị, tăng cường truyền thông để nâng cao nhận thức và thực hành của người quản lý, lãnh đạo, người sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng. Giáo dục, truyền thông để người dân thay đổi những thói quen, phong tục, tập quán lạc hậu; từng bước kiện toàn chương trình rau sạch, nước sạch, vệ sinh môi trường…

Trong tháng hành động vì chất lượng VSATTP năm nay (15/4-15/5), tăng cường truyền thông trực tiếp thông qua đội ngũ các bộ y tế, giáo dục, các ban ngành, đoàn thể với hình thức dễ tiếp thu. Theo đó, tập trung tuyên truyền để nâng cao vai trò, trách nhiệm của cơ quan quản lý, các doanh nghiệp, người tiêu dùng trong việc bảo đảm chất lượng VSATTP; đồng thời kiểm tra, thanh tra các cơ sở về việc thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý VSATTP, thanh tra một số cơ sở thực phẩm trọng điểm trên phạm vi toàn tỉnh.

* Xin cảm ơn bà!

THU THỦY (thực hiện)