Nghị quyết 17, ngày 14-7-2004 của Tỉnh uỷ Phú Yên (khoá XIII), đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2010, toàn tỉnh có 100% số xã đạt chuẩn quốc gia về y tế xã. Qua 2 năm triển khai thực hiện, toàn tỉnh mới chỉ có 3 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế là Hoà An (Phú Hoà), An Mỹ (Tuy An), Hoà Bình1 (Tây Hoà).
Khám chữa bệnh miễn phí cho trẻ em dưới 6 tuổi tại trạm y tế xã - Ảnh tư liệu
Ở chuẩn cơ sở hạ tầng và trang thiết bị (tổng thể công trình bao gồm khối nhà chính, công trình phụ trợ, sân phơi, vườn mẫu trồng cây thuốc, cây xanh bóng mát chiếm trên 30% diện tích khu đất, có hàng rào bảo vệ…) hầu hết các trạm chưa đạt. Hiện tại, toàn tỉnh có 106 trạm y tế xã, phường, thị trấn, đều đã xuống cấp nghiêm trọng, một số trạm đã được Dự án hỗ trợ y tế quốc gia xây dựng mới nhưng cũng không đảm bảo diện tích qui định. Trang thiết bị cần thiết, chuyên khoa cơ bản để thực hiện khám chữa bệnh ban đầu phần lớn bị hư hỏng hoặc không có. Số lượng cán bộ, công chức chưa bảo đảm định biên theo Quyết định 58/TTg; cơ cấu cán bộ viên chức của trạm y tế chưa hợp lý, đa phần thiếu cán bộ y học cổ truyền, dược tá.
Ở phần kế hoạch, tài chính, phần lớn chưa đảm bảo chi phí thường xuyên cho trạm y tế xã theo qui định tại Thông tư 119 của Bộ Tài chính. Đa số UBND xã chưa đầu tư từ ngân sách xã để sửa chữa nâng cấp và bổ sung trang thiết bị hàng năm cho trạm y tế. Bên cạnh đó, ở các vùng nông thôn, miền núi tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch, hố xí hợp vệ sinh, xử lý rác, phân đúng qui định, hầu hết chưa đạt chuẩn.
Điều đáng nói là một số cấp uỷ, chính quyền chưa thật sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác này. Nhiều nơi còn suy nghĩ xây dựng chuẩn quốc gia về y tế xã là trách nhiệm của ngành y tế còn trông chờ vào sự bao cấp của Nhà nước, chưa huy động các nguồn lực từ cộng đồng và xã hội. Công tác tuyên truyền giáo dục sức khoẻ, xã hội hoá y tế chưa được chú trọng, cho nên, một bộ phận nhân dân chưa hình thành ý thức và thói quen tự bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ; vấn đề vệ sinh, an toàn thực phẩm, tai nạn thương tích chưa được người dân quan tâm đúng mức.
Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Kim Anh: “Bóng dáng xã hội hoá ở trạm y tế còn mờ lắm. Vấn đề số một là sức khoẻ, nhưng sự tham gia của cấp uỷ, chính quyền, thanh niên, phụ nữ… còn chưa nhiều. Một trạm xá nhếch nhác thì làm sao hoạt động tốt được. Tập trung xây dựng trạm xá đạt chuẩn quốc gia chính là để chăm sóc tốt sức khoẻ cho bản thân và gia đình mình, con cháu mình”.
Xã Hoà An (Phú Hoà) là một điển hình tốt về công tác xã hội hoá y tế. Được UBND huyện hỗ trợ 20 triệu đồng, UBND xã Hoà An đã đầu tư 130 triệu đồng để xây dựng trạm, đồng thời huy động sự tham gia của các ban ngành đoàn thể xã như: Đoàn thanh niên chịu trách nhiệm trồng cây xanh, các trường học tham gia vào việc xây dựng vườn hoa công viên, hội người cao tuổi chịu trách nhiệm cùng trạm y tế xây dựng vườn thuốc nam. Trạm đã có bác sĩ, đủ cán bộ y tế và y tế thôn vững vàng đủ để chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân. Vơi sự quyết tâm của UBND huyện và sự nhạy bén của UBND xã, Hoà An đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia về y tế xã.
Trước những khó khăn và thách thức trên, Giám đốc Sở Y tế Phú Yên Trần Văn Tý cho biết: “Ngành y tế sẽ tham mưu tích cực hơn nữa để UBND tỉnh có những chủ trương và chỉ đạo phù hợp với điều kiện còn nhiều khó khăn về kinh tế của tỉnh. Đồng thời Sở chỉ đạo các tuyến y tế cơ sở tập trung đầu tư mọi mặt trong điều kiện có thể, động viên, khuyến khích, phát huy hết tài năng và trí tuệ của cán bộ công chức, viên chức trong ngành để năm 2006 này và những năm tiếp theo, số lượng và chất lượng xã đạt chuẩn quốc gia về y tế xã tăng lên đáng kể, phục vụ tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân”.
VŨ HOÀNG
