Với phương pháp điều trị nhồi máu não bằng thuốc tiêu sợi huyết, Bệnh viện Đa khoa Phú Yên đã giúp rất nhiều bệnh nhân hồi phục, tránh những di chứng nặng nề. Vấn đề tiên quyết là người bệnh cần được đưa đến bệnh viện sớm.

Hiệu quả của một phương pháp điều trị

Nhồi máu não là quá trình động mạch não bị tắc khiến lưu lượng tuần hoàn tại vùng não do động mạch đó phân bố giảm trầm trọng gây hoại tử tế bào não; chức năng vùng não đó bị rối loạn, biểu hiện bằng triệu chứng về thần kinh tương ứng với vùng não bị tổn thương. Các nghiên cứu cho thấy nhồi máu não chiếm khoảng 80% tổng số ca đột quỵ (tai biến mạch máu não). Đây là căn bệnh nguy hiểm, nếu không nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện để điều trị tái tưới máu não kịp thời thì họ sẽ bị di chứng thần kinh, sống trong cảnh tàn phế.

Hiện có 2 phương pháp điều trị nhồi máu não là tiêm thuốc tiêu sợi huyết (thuốc làm tan cục máu đông gây tắc dòng chảy trong lòng mạch máu não, thủ phạm gây ra nhồi máu não) và can thiệp mạch não, lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học (được tiến hành ở những bệnh nhân tắc mạch máu não lớn) giúp giảm tỉ lệ tàn tật, tăng khả năng phục hồi vận động của bệnh nhân.

Thời gian vàng để điều trị bằng phương pháp tiêu sợi huyết là trước 4,5 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng; thời gian vàng để can thiệp mạch não là trước 6 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng và có thể mở rộng tới 24 giờ nếu ở các trung tâm lớn có đầy đủ phương tiện hiện đại.

Triển khai điều trị nhồi máu não bằng thuốc tiêu sợi huyết từ cuối năm 2019, đến nay đội ngũ thầy thuốc Khoa Cấp cứu và Khoa Nội thần kinh - Nội tiết, Bệnh viện Đa khoa Phú Yên đã điều trị thành công rất nhiều trường hợp nhồi máu não bằng kỹ thuật này. Riêng trong năm 2023, có 99 ca nhồi máu não được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết, trong đó có 2 bệnh nhân rất cao tuổi (86 tuổi) là bà N.T.Ng ở xã Hòa Phong (huyện Tây Hòa) và bà H.T.B ở phường Hòa Xuân Tây (TX Đông Hòa).

Bà Ng được người thân đưa đến Bệnh viện Đa khoa Phú Yên cấp cứu trong tình trạng liệt nửa người bên trái, một bên mắt sụp xuống, nói ngọng. Theo lời anh T.V.A, con trai bà cụ, chỉ 2 phút sau khi bác sĩ tiêm thuốc (điều trị tiêu huyết khối bằng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch), bà cụ cử động được tay chân và hết nói ngọng. Hai ngày sau, bệnh nhân đi lại được. Đây là một trong những bệnh nhân hồi phục ngoạn mục.

Từ đầu năm đến nay, có 17 ca nhồi máu não được điều trị tại đây.

Theo thống kê của Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, tỉ lệ bệnh nhân cải thiện triệu chứng sau khi điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết tại cơ sở y tế này khoảng 75%, đồng nghĩa với việc khoảng 75% trong tổng số bệnh nhân nhồi máu não sau khi được điều trị đã giảm yếu - liệt và rất nhiều người trong số đó có thể không phải chịu di chứng của căn bệnh đáng sợ này. 75% là con số rất có ý nghĩa!

BSCKI Ngô Hoàng Lê Vinh (Khoa Nội thần kinh - Nội tiết, Bệnh viện Đa Phú Yên) cho hay: “Điều trị nhồi máu não bằng thuốc tiêu sợi huyết đã là một kỹ thuật thường quy. Càng về sau, anh em càng vững tay nghề, nhận diện bệnh nhiều hơn, mạnh dạn điều trị rộng hơn theo đúng chỉ định”.

Theo bác sĩ Lê Vinh, có nguy cơ cao nhồi máu não thường là những người có các bệnh nền làm gia tăng nguy cơ hình thành huyết khối hoặc bệnh làm tổn thương lớp trong của động mạch não, như bệnh tim, bệnh mạch máu não, cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn đông máu… Những người có thói quen hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, ít vận động, người béo phì, thường bị căng thẳng, cholesterol cao… cũng dễ bị nhồi máu não, ngay cả khi tuổi còn trẻ.

Trong năm vừa qua, Bệnh viện Đa Khoa Phú Yên đã tiếp nhận và điều trị nhồi máu não bằng thuốc tiêu sợi huyết cho một bệnh nhân 35 tuổi ở xã Xuân Phước (huyện Đồng Xuân) và một bệnh nhân 29 tuổi ở xã An Hiệp (huyện Tuy An). Bệnh nhân 35 tuổi được đưa đến bệnh viện cấp cứu trong tình trạng bị liệt. Sau khi được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết, bệnh nhân hồi phục gần như hoàn toàn.

Bà N.T.Ng - một trong những bệnh nhân hồi phục ngoạn mục sau khi được điều trị nhồi máu não bằng thuốc tiêu sợi huyết tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên. Ảnh: YÊN LAN

Để không bỏ lỡ thời gian vàng

Bác sĩ Nguyễn Thủy Thảo (Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Phú Yên) cho biết: Phương pháp điều trị nhồi máu não bằng thuốc tiêu sợi huyết có tỉ lệ thành công cao đối với những trường hợp được đưa đến bệnh viện trước 2 giờ kể từ khi khởi phát triệu chứng. Nếu bệnh nhân nhập viện ở giờ thứ 3, thứ 4 kể từ khi khởi phát triệu chứng thì tỉ lệ thành công thấp hơn.

Vì vậy, khi thấy một người đột nhiên bị chóng mặt và không đi được, nói đớ, không nói được, méo miệng, yếu - liệt một bên... thì hãy khẩn cấp đưa bệnh nhân đến bệnh viện để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Thực tế, nhiều trường hợp bệnh nhân nhồi máu não nhập viện muộn.

Đối với những trường hợp nhồi máu não gây tắc mạch máu lớn, bác sĩ sẽ hướng dẫn người nhà chuyển viện, đưa bệnh nhân đến bệnh viện có can thiệp mạch não ở các tỉnh lân cận.

Bác sĩ Lê Vinh nói: “Đối với những trường hợp tắc động mạch cảnh trong, chỉ điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết, khả năng tái thông dòng máu dưới 10%, còn nếu tắc động mạch não giữa thì khả năng tái thông chỉ khoảng 20-30% nhưng chưa chắc bệnh nhân sẽ cải thiện được lâm sàng. Vì vậy, với những trường hợp đó, phương pháp tốt nhất là can thiệp mạch não, lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học”.

Điều mà các bác sĩ trăn trở là những trường hợp chuyển viện, khi đến nơi thì đã qua giờ vàng can thiệp mạch não.

Theo Thầy thuốc Ưu tú - BSCKII Trần Anh Dũng, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, trong thời gian tới, bệnh viện tiếp tục củng cố và từng bước nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, phát triển các kỹ thuật chuyên sâu, trong đó có kỹ thuật can thiệp mạch não.

Thầy thuốc Ưu tú - BSCKII Nguyễn Thị Mộng Ngọc, Giám đốc Sở Y tế cũng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc triển khai can thiệp mạch não tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên. “Khi điều trị nội khoa bằng thuốc tiêu sợi huyết không mang lại kết quả, hay có những trường hợp nhồi máu não không thể điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết thì triển khai can thiệp mạch não ngay để tranh thủ được thời gian vàng. Như vậy tỉ lệ thành công cao hơn, giúp người bệnh tránh được di chứng hoặc tử vong do tắc mạch máu não”, bác sĩ Mộng Ngọc nói.

YÊN LAN