Hỏi: Em đang nuôi con nhỏ nên rất quan tâm đến chuyện sữa nhiễm melamine.  Xin bác sĩ cho biết cụ thể, ăn uống bao nhiêu sữa có melamine thì có hại cho sức khoẻ?

(Nguyễn Quỳnh Thi, Phú Lâm, TP Tuy Hòa)

Trả lời: Melamine, một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học C3H6N6 chứa 66% nitơ. Tên khoa học 1,3,5-Triazine, 2,4,6-triamin; tên khác: Cyanuramide.

Melamine kết hợp với formaldehyde tạo thành melamine resin, một loại nhựa cứng. Melamine được dùng nhiều trong công nghiệp sản xuất các vật liệu gia dụng như đồ dùng nhà bếp, keo dán, formica, các vật liệu composite có độ bền cao, chịu tác động của môi trường, hóa chất. Ăn phải thực phẩm nhiễm melamine trong thời gian dài (ít nhất là vài tháng) có thể gây sỏi thận.

Cho đến bây giờ, liều lượng melamine bao nhiêu có thể gây tác hại đến sức khỏe con người vẫn chưa có câu trả lời dứt khoát, vì phần lớn dữ liệu về tác hại của melamine đều được thu thập qua thí nghiệm trên chuột, chó và mèo, chứ không phải trên người. 

Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia về an toàn thực phẩm trên thế giới nhất trí rằng nồng độ melamine dung nạp hàng ngày có thể chấp nhận được (tiếng Anh là tolerable daily intake hay TDI) là 0,5 mg/kg cân nặng. Ở Mỹ, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA) đề nghị là TDI 0,63 mg/kg cân nặng. Ngưỡng an toàn này thấp hơn hàng trăm lần so với liều gây bệnh nghiên cứu trên động vật thí nghiệm. 

Khái quát từ tiêu chuẩn trên, chúng ta có thể nói cứ mỗi kg cân nặng, một người có thể hấp thu 0,5 mg melamine mỗi ngày. Chẳng hạn một em bé cân nặng 20 kg thì liều lượng melamine an toàn là 10 mg/ngày; hay một người lớn nặng 60 kg thì có thể dùng 30 mg/ngày mà không gây tác hại đến sức khỏe.

Nồng độ melamine trong sữa (hay thực phẩm nói chung) bao nhiêu là an toàn?  Melamine là chất không được dùng trong thực phẩm, nên không có quy định nồng độ cho phép trong thực phẩm (hiển nhiên là không được có). Khi đăng ký thực phẩm cũng không bắt buộc xét nghiệm melamine. Theo các chuyên gia ở New Zealand và châu Âu thì nồng độ melamine an toàn trong sữa và thực phẩm là 5 ppm (5 phần triệu), thấp khá xa so với ngưỡng gây hại trên động vật thí nghiệm.

Các sản phẩm thực phẩm có chứa melamine được công bố đến nay đều dưới mức an toàn trên (chỉ có 1 loại cao nhất xấp xỉ 700ppm). Các loại sữa tại Trung Quốc có nồng độ đến hàng nghìn!                    

BS ĐOÀN VĂN HẢI