Hỏi: Hiện nay tôithấy có rất nhiều loại nước uống giải khát khác nhau, có loại còn được quảng cáo là có tác dụng bổ dưỡng, tăng cường sinh lực... Loại nào nghe cũng tốt, bác sĩ khuyên nên dùng như thế nào?

(Bùi Thị Hạnh Nhân, phường 5 , TP Tuy Hòa)

Trả lời: Để giải đáp câu hỏi trên, thử tìm hiểu về thành phần chính của một số loại đồ uống. Có 3 loại đồ uống chính:

1. Nước ép trái cây: được ép từ trái cây chín, không lên men. Ngoài ra còn có thể pha thêm một số phụ gia, hương liệu, đường. Thành phần chính gồm nhiều muối khoáng như kali, magnesi, phospho, natri, mangan,… nhiều vitamin C, B, A…, đường trái cây fructose, glucose, sorbitol…

2. Đồ uống từ trái cây, chất chiết xuất từ thảo dược, có thành phần như loại nước ép trái cây, thảo dược, nhưng được pha loãng hơn nhiều, chủ yếu để tạo hương vị.

3.  Đồ uống giải khát:

- Nước ngọt có gaz và hương liệu tự nhiên từ cây cỏ: thành phần chính gồm đường, hương liệu, khí CO2.

- Các loại cola: thành phần ngoài đường, khí CO2, hương liệu, màu caramel, đặc biệt giàu cafein, theobromine và acid orthophsphoric. Các chất này có tác dụng kích thích thần kinh trung ương.

- Đồ uống tăng lực: thành phần gồm đường, có hoặc không CO2, chất chiết từ vỏ cây  quinquina và vỏ cam, quýt; cafein; gia vị có thể có gừng và các hương liệu tự nhiên khác. Loại nước uống này có tác dụng kích thích nhẹ thần kinh trung ương do có quinin, cafein.

Như vậy các loại đồ uống nói chung chủ yếu mang tính giải khát; trừ nước ép trái cây có thể cung cấp các vitamin, muối khoáng như khi ăn trái cây tươi, có lợi đối với người ăn uống không ngon miệng, kém ăn sau bệnh. Các loại nước cola không nên dùng cho người mất ngủ, rối loạn nhịp tim, trẻ nhỏ. Quinin trong nước tăng lực có thể gây vỡ hồng cầu ở những người bị bệnh thiếu hụt men G6PD trong hồng cầu (bệnh hiếm gặp). Thành phần cafein trong một số nước giải khát tăng lực gây cảm giác hưng phấn nhẹ, uống nhiều có thể làm tim đập nhanh, mất ngủ, bồn chồn.

Những người béo cần giảm cân, người bệnh tiểu đường không nên dùng nhiều các loại nước giải khát có đường. Ngoài ra không nên uống nhiều đồ uống gần trước bữa ăn vì lượng đường có trong đó sẽ làm “ngang dạ”, gây ăn kém ngon, nhất là trẻ em.

Nhiều loại nước giải khát với hương liệu hoặc chất chiết từ các loại thảo dược, trà chủ yếu tạo hương vị khác nhau, tăng thêm sự lựa chọn cho người dùng, mục đích quảng cáo là chính. Nước giải khát đơn giản chỉ để giải khát thôi.        

BS ĐOÀN VĂN HẢI