Lo âu là một trong số các yếu tố nguy cơ không chỉ cho sức khỏe tâm thần mà còn cho cả sức khỏe thể chất. Khái niệm lo âu được hiểu là nỗi lo thường trực về một vấn đề nào đó ở một người nào đó. Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy lo âu là tác nhân ảnh hưởng rất lớn đến quá trình điều hòa các hoạt động trong cơ thể của não bộ.
Bộ não của con người cực kỳ bí hiểm và phức tạp, tuy chỉ chiếm tỉ lệ khá nhỏ đối với tỉ trọng của cơ thể (chỉ bằng 2% trọng lượng của cơ thể) nhưng lại tiêu thụ lượng oxy bằng 20% tổng lượng oxy mà cơ thể tiêu thụ. Hơn nữa, tế bào thần kinh lại có cấu trúc nhiều lipide, nên rất dễ bị các gốc tự do tấn công.
Gốc tự do sinh ra trong cơ thể người qua quá trình chuyển hóa và do tác động của môi trường bên ngoài. Càng có nhiều gốc tự do sinh ra thì theo nguyên tắc cân bằng điện tử, các gốc tự do sẽ tấn công tế bào các tổ chức khác của cơ thể để cân bằng điện tử, lại càng sản sinh ra nhiều gốc tự do khác. Lo âu kéo dài chính là các sang chấn tâm lý mà người ta gọi là stress, sẽ làm rối loạn hoạt động của hệ thần kinh, tạo ra nhiều gốc tự do, gây nên tình trạng rối loạn tâm thần thể chất trong cơ thể người.
Các rối loạn này nếu không được kiểm soát sẽ dẫn đến nhiều bệnh lý thực thể như mất ngủ kéo dài, rối loạn cảm xúc hành vi, nặng hơn nữa có thể dẫn đến các bệnh lý tâm thần. Người hay lo âu thường có tâm lý gắt gỏng, thể chất yếu ớt, mệt mỏi, già trước tuổi, nhiều người lo âu quá mức dẫn đến cao huyết áp…
Lo âu ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, vậy làm gì để giảm bớt lo âu? Trước hết, mọi người phải biết tạo ra trạng thái tâm lý thoải mái cho bản thân mình như có chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý. Tùy theo mức độ và công việc để điều chỉnh chế độ ăn hợp lý, tránh lạm dụng các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá. Không thức quá khuya hay dậy quá sớm, mỗi người phải ngủ đủ 7-8 giờ mỗi ngày, trong đó tốt nhất 1 giờ ban ngày và 7 giờ ban đêm.
Thứ hai, luyện tập thể dục thể thao phù hợp. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng luyện tập thể dục thể thao hết sức quan trọng cho sức khỏe, góp phần giảm các bệnh lý về tim mạch, chuyển hóa. Đối với một số bệnh lý như cao huyết áp, đái tháo đường, luyện tập thể dục thể thao là một trong những liệu pháp điều trị quan trọng.
Thứ ba, biết giảm áp lực trong cuộc sống. Cuộc sống sôi động như hiện nay làm cho người ta cảm thấy hối hả hơn, tất bật hơn; mỗi người có nhiều tham vọng hơn, từ tham vọng họ sẽ tìm cách đạt được tham vọng… Chính những điều này đã tạo nên gánh nặng tâm lý cho mỗi người, làm cho họ càng suy nghĩ, lo âu nhiều hơn, làm cho não bộ luôn ở trạng thái suy nghĩ, dần dà não bộ cũng sẽ mệt mỏi và dẫn đến nhiều rối loạn khác. Cần giảm bớt áp lực cho bản thân bằng những suy nghĩ tích cực, hãy bằng lòng với những gì mà mình có.
Thứ tư, nên biết cởi mở lòng mình bằng cách tham gia sinh hoạt ở các câu lạc bộ, hay tìm cho mình người bạn tâm giao biết chia sẻ, biết động viên khi mình có khó khăn về mặt tâm lý. Cuối cùng, mỗi người nên quan tâm đến sức khỏe của chính mình bằng cách kiểm tra sức khỏe định kỳ, luôn luôn “lắng nghe tiếng nói của cơ thể’’, nếu có gì bất thường hãy đến cơ sở y tế để được tư vấn cụ thể.
BS NGUYỄN VINH QUANG
Giám đốc Trung tâm TTGDSK Phú Yên
