Trong các bệnh ung thư, ung thư phổi là căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, có tỉ lệ tử vong đứng đầu. Nếu được phát hiện ở giai đoạn 1, tỉ lệ sống thêm 5 năm chiếm từ 75-80%. Phát hiện càng muộn thì tỉ lệ sống thêm càng thấp.
TS Phạm Nguyên Tường - Ảnh: YÊN LAN |
Báo Phú Yên đã phỏng vấn TS Phạm Nguyên Tường, Phó Giám đốc Trung tâm Ung bướu và Khoa Y học hạt nhân - Bệnh viện Trung ương Huế, về những dấu hiệu nhận biết ung thư phổi và cách ngăn ngừa nguy cơ ung thư.
* Thưa tiến sĩ, vì sao tỉ lệ tử vong do ung thư phổi lại đứng hàng đầu trong các loại ung thư?
- Tỉ lệ tử vong của ung thư liên quan tới việc chẩn đoán, giai đoạn khi được chẩn đoán. Thường thì ung thư được phát hiện ở giai đoạn muộn, khả năng điều trị khỏi thấp hơn so với giai đoạn sớm, tỉ lệ tử vong cao hơn. Đặc biệt ở Việt Nam, tỉ lệ bệnh nhân được chẩn đoán ung thư nói chung, ung thư phổi nói riêng ở giai đoạn muộn vẫn còn rất phổ biến, cho nên tỉ lệ tử vong của ung thư phổi rất cao.
Đến nay, mặc dù có sự phát triển vượt bậc về thuốc điều trị ung thư, kể cả các loại thuốc nhắm đích phân tử nhưng vai trò kiểm soát khối u vẫn còn hạn chế nên bệnh tiếp tục tiến triển, khả năng tử vong cao.
* Đâu là những dấu hiệu cảnh báo ung thư phổi mà người bệnh cần hết sức lưu ý?
- Dấu hiệu báo động đầu tiên là bệnh nhân ho kéo dài, uống các thuốc nội khoa không đỡ, sau đó ho ra máu. Dấu hiệu thứ hai là bệnh nhân đau ngực, dùng thuốc giảm đau vẫn không khỏi, đau ngày càng tăng. Đó là hai dấu hiệu quan trọng nhất.
Khi có vấn đề gì đó về sức khỏe, người ta đi kiểm tra thì phát hiện có dấu hiệu bất thường ở phổi. Đó là dấu hiệu cận lâm sàng.
Khi bị ung thư, người ta thường chán ăn, sức khỏe suy giảm, thậm chí có sốt kéo dài. Đó là những dấu hiệu chung, riêng ung thư phổi thì có thêm những dấu hiệu đặc trưng của bệnh lý ở phổi.
* Tỉ lệ mắc bệnh ung thư phổi giữa nam và nữ là 3:1. Thói quen hút thuốc lá có “vai trò quan trọng” như thế nào trong tỉ lệ này, thưa tiến sĩ?
- Từ lâu, người ta đã thấy rõ tác động của việc hút thuốc lá gây nên bệnh ung thư phổi. Trong khói thuốc lá có hơn 6.000 hóa chất gây ung thư. Có thể nói khói thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. Nam hút thuốc nhiều nên tỉ lệ ung thư phổi ở nam cao hơn. Ngoài ra, những người hút thuốc thụ động cũng có nguy cơ bị ung thư phổi và tỉ lệ này ngày càng cao.
Khói thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi - Nguồn: Soha.vn |
* Nếu được phát hiện và điều trị sớm, ở giai đoạn 1, thì cơ hội sống của bệnh nhân ung thư phổi sẽ như thế nào?
- Ở giai đoạn 1, khối u còn nhỏ, còn khu trú, khả năng phẫu thuật cắt bỏ được rộng rãi, sau khi phẫu thuật xong có các phương pháp khác hỗ trợ thêm, như hóa trị, xạ trị… thì tỉ lệ sống thêm 5 năm đạt từ 75-80%. Đến giai đoạn 2, giai đoạn 3, tỉ lệ này giảm xuống còn 50%, 40%. Ở giai đoạn 4, ung thư đã di căn, lan ra xung quanh, tỉ lệ sống thêm rất thấp, chỉ từ 1-2%.
* Theo tiến sĩ, ngoài việc tránh xa khói thuốc lá, còn có cách nào ngăn ngừa nguy cơ ung thư nói chung, ung thư phổi nói riêng?
- Ung thư phổi có một loạt yếu tố nguy cơ. Ngoài nguy cơ chủ đạo là khói thuốc lá thì các yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư nói chung, ung thư phổi nói riêng là chế độ ăn uống, chế độ bảo quản thực phẩm, sự phơi nhiễm các chất độc hại, tình trạng ô nhiễm không khí, ô nhiễm môi trường… Nếu chúng ta có chế độ ăn lành mạnh, hạn chế ăn các loại thực phẩm có chất bảo quản, hạn chế phơi nhiễm… thì nguy cơ cũng giảm đi.
* Xin cảm ơn tiến sĩ!
Theo các tài liệu y khoa, ung thư phổi được chia làm hai thể chính là ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không tế bào nhỏ. Ung thư phổi tế bào nhỏ chiếm khoảng 16% tổng ca bệnh, là loại ung thư nguy hiểm hơn vì có tốc độ phát triển nhanh gấp đôi loại còn lại và nhanh chóng di căn xa. Nếu không được điều trị, thời gian sống chỉ khoảng 12-15 tuần, ở giai đoạn lan tràn thì giảm xuống còn 6-9 tuần.
Các trường hợp ung thư phổi còn lại thuộc dạng ung thư phổi không phải tế bào nhỏ, phát triển chậm hơn ung thư phổi tế bào nhỏ và có khả năng khỏi bệnh cao hơn. |
YÊN LAN (thực hiện)