Thời gian này, khu vực miền Trung nói chung và Phú Yên nói riêng phải hứng chịu đợt mưa lớn với cường độ và tầm ảnh hưởng rất lớn gây nên ngập lụt ở nhiều nơi. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, sinh hoạt của người dân, trong đó đặc biệt vấn đề an toàn thực phẩm cần phải hết sức chú trọng. Trong mùa mưa lũ, nguồn cung cấp thực phẩm tươi, sạch, an toàn bị ách tắc do phương tiện vận chuyển bị hạn chế. Lương thực, thực phẩm gặp thời tiết mưa ẩm dễ bị ôi thiu, mốc, hỏng, chưa kể gia súc, gia cầm chết để lâu đưa xẻ thịt bán cho người dân các loại thực phẩm bẩn này sinh độc tố có thể gây ngộ độc thực phẩm.
Ngoài ra, nguồn nước có thể bị ô nhiễm nặng dẫn đến ô nhiễm thực phẩm và nước uống dùng để chế biến thức ăn. Từ những vấn đề trên, sẽ rất dễ bị ngộ độc thực phẩm và mắc các bệnh truyền qua thực phẩm sau bão lụt, thiên tai như: Vibrio cholerae bệnh tả, Salmonella gây thương hàn, Shigella gây lỵ trực trùng, Bacillus anthracis gây bệnh than, bệnh tiêu chảy do virus (rotavirus, enterovirus...), viêm gan A, E...
Để phòng chống ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm có thể xảy ra trong mùa mưa bão, Chi cục An toàn thực phẩm Phú Yên đề nghị:
Đối cơ quan quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm các cấp:
Chỉ đạo các cơ quan chức năng trên địa bàn tổ chức đẩy mạnh công tác tuyên truyền hướng dẫn người tiêu dùng (đặc biệt là các vùng có nguy cơ chịu ảnh hưởng của bão, lũ cao), hướng dẫn người dân trong việc lựa chọn, chế biến, bảo quản và sử dụng thực phẩm an toàn, có kế hoạch chủ động dự trữ các loại lương thực, thực phẩm chế biến sẵn, nước uống đóng chai, các loại vitamin.
Các trung tâm y tế huyện, thị xã, thành phố thuộc ngành y tế chủ động xây dựng kế hoạch dự trữ hóa chất, phương tiện, nhân lực… sẵn sàng phối hợp hoặc chủ động xử lý, khắc phục khi có ngộ độc thực phẩm hoặc các bệnh dịch liên quan đến thực phẩm xảy ra, không để lan rộng trong cộng đồng.
Sau khi bão, lũ rút: Các đơn vị chức năng cần chủ động hướng dẫn nhân dân vệ sinh môi trường, tu sửa, tổng vệ sinh nguồn nước dùng cho ăn uống và các công trình công cộng.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh để đảm bảo không xảy ra tình trạng thực phẩm không bảo đảm chất lượng an toàn thực phẩm lưu thông trên thị trường và chủ động xử lý, khắc phục sự cố khi có ngộ độc thực phẩm, không để lan rộng trong cộng đồng.
Đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh:
Tuyệt đối không được đưa ra thị trường thực phẩm không an toàn, cụ thể như: Các loại gia súc, gia cầm, thủy sản chết bệnh, chết không rõ nguyên nhân để làm thức ăn hoặc chế biến thực phẩm; phục vụ đủ nước đóng chai cho nhân dân nhất là vùng ngập.
Đối với người tiêu dùng:
Người tiêu dùng thực phẩm tuyệt đối không sử dụng thực phẩm không an toàn. Thực hiện ăn chín, uống chín. Đối với những vùng không đủ nước sạch có thể sử dụng các loại hóa chất sát khuẩn theo hướng dẫn của ngành Y tế.
Khuyến cáo nhân dân để tránh ngộ độc thực phẩm xảy ra. Cần thực hiện tốt 05 nguyên tắc về an toàn thực phẩm
Nguyên tắc 1: Giữ gìn vệ sinh tốt
- Rửa tay bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa với nước sạch: Trước khi tiếp xúc với thực phẩm; trước và trong quá trình chế biến thực phẩm; sau mỗi lần đi vệ sinh.
- Vệ sinh toàn bộ bề mặt và dụng cụ chế biến thực phẩm bằng nước sạch và chất tẩy rửa sau mỗi lần chế biến.
- Giữ gìn sạch sẽ khu vực bếp và thực phẩm phòng tránh côn trùng, sâu bọ và các động vật khác xâm nhập.
Nguyên tắc 2: Để riêng thực phẩm sống và thực phẩm chín
- Không để lẫn thịt lợn, thịt gia súc, gia cầm và hải sản tươi sống với các thực phẩm khác.
- Sử dụng riêng các dụng cụ và thiết bị nấu nướng như dao, thớt để chế biến thực phẩm sống.
- Bảo quản thực phẩm trong các dụng cụ có nắp đậy để tránh ô nhiễm giữa thực phẩm sống và thực phẩm chín.
Nguyên tắc 3: Đun nấu kỹ
- Đun, nấu kỹ thực phẩm, đặc biệt là các loại thịt, trứng và hải sản.
- Đun sôi thực phẩm và đảm bảo thực phẩm luôn được nấu kỹ.
- Đun kỹ lại thực phẩm chín và chỉ đun lại một lần.
Nguyên tắc 4: Giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn
- Tránh vùng nhiệt độ không đảm bảo an toàn: từ 5-600C
- Làm lạnh ngay và bảo quản ở tủ lạnh tất cả các thực phẩm đã nấu chín và thực phẩm dễ bị ôi thiu, hư hỏng khi không sử dụng ngay.
- Giữ thực phẩm đã nấu chín ở nhiệt độ >600C trước khi ăn.
Nguyên tắc 5: Sử dụng nước và nguyên liệu an toàn
- Sử dụng nước sạch trong chế biến thực phẩm.
- Lựa chọn thực phẩm tươi từ nguồn tin cậy, an toàn.
- Rửa sạch rau và hoa quả, đặc biệt với các loại rau quả ăn sống.
- Không sử dụng thực phẩm đã quá hạn sử dụng, đồ hộp bị phồng, méo.
BS NguyễnVănTâm
Chi cục trưởng Chi cục An toàn thực phẩm