Hỏi: Canxi có vai trò gì trong cơ thể, có nhất thiết phải uống sữa mỗi ngày để bổ sung canxi, nếu thừa có hại gì không?

Lê Thanh Hải

(xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa)

Trả lời: Canxi (Ca) là một khoáng chất cơ thể cần cho rất nhiều chức năng, bao gồm việc tạo và duy trì xương, răng, đông máu, dẫn truyền thần kinh và điều hòa nhịp tim. Ca là khoáng chất có nhiều nhất trong cơ thể, với 99% tập trung ở xương và răng. 1% còn lại ởtrong máu và các mô khác.

Các muối photphat, cacbonat của Ca và magiê làthành phần cấu tạo chính của xương, răng. Khi thiếu Ca, xương trở nên xốp, mô liên kết biến đổi. Nếu quátrình này xảy ra ở trẻ em, xương sẽ bị mềm, biến dạng (còi xương). Những thay đổi này trở nên nghiêm trọng khi kèm thiếu vitamin D. Ngoài ra, Ca có các vai trò sau:

- Ca trong máu giúp duy trì huyết áp và nhịp tim đập bình thường;

- Cần cho quá trình đông máu;

- Điều hòa sự co bóp của cơ, đặc biệt là tế bào cơ tim;

- Giúp hấp thụ sinh tố B12 trong ruột;

- Hỗ trợ sự phân phát, thu nhận và dẫn truyền tín hiệu thần kinh;

- Ca cũng cần trong việc sản xuất một số nội tiết tố như Insulin.

Hầu hết Ca trong cơ thể là do thực phẩm cung cấp. Thực phẩm có nhiều Ca gồm: sữa, sữa chua, pho mát, cá, tôm, trứng, đậu nành, rau có lá xanh đậm như cải xanh, rau dền…, các loại đậu khô, các viên uống Ca, thực phẩm bổ sung Ca. Các loại cá nhỏ ăn cả xương là nguồn bổ sung Ca phong phú.

Nhu cầu Ca hàng ngày của cơ thể còn nhiều bàn cãi, trong khoảng từ 600-1200mg. Chế độ ăn thiếu Ca lúc còn trẻ sẽ dẫn đến nguy cơ bị loãng xương lúc về già. Tuy nhiên loãng xương ở người già còn kết hợp nhiều yếu tố khác: di truyền, giảm nội tiết, thiếu vận động. HạCa máu là một bệnh ít gặp, do suy tuyến giáp.

Một chế độ ăn hợp lý hàng ngày gồm đủ chất đạm, ngũ cốc, rau xanh sẽ cung cấp khoảng 300mg Ca. Sữa là nguồn cung cấp Ca thuận lợi, nhưng không phải mọi người đều có thể dung nạp tốt sữa. Một ly sữa, sữa chua hay sữa đậu nành, có chừng 300mg Ca. Người lớn uống hai ly sữa (500ml) là có đủ lượng Ca cần thiết; trẻ em tuổi đang lớn uống 3-4 ly. Thừa Ca, kết hợp chế độ ăn giàu oxalate có thể tăng nguy cơ tạo sỏi thận, một số nghiên cứu có đề cập đến một số tác hại khác của thừa Ca như tăng nguy cơ ung thư buồng trứng, tiền liệt tuyến.

BS ĐOÀN VĂN HẢI