Trung tâm Kiểm nghiệm dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm (KNDPMPTP) Phú Yên nằm khiêm tốn trong khối liên trạm 270 Trần Hưng Đạo (TP Tuy Hoà). Ở trung tâm này, cơ sở vật chất, nhân lực chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu, nhưng những gì họ làm đã đem lại kết quả thiết thực.
Các kỹ thuật viên của Trung tâm Kiểm nghiệm dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm Phú Yên đang kiểm nghiệm sản phẩm - Ảnh: T.THỦY
Công việc hàng ngày của các kỹ thuật viên, dược sĩ ở đây là đi lấy mẫu ngẫu nhiên bên cạnh mẫu do các nhà thuốc gởi đến nhờ kiểm tra, sau đó về phòng thí nghiệm làm kiểm nghiệm hoá, lý, vi sinh vật… một cách tỉ mỉ, chính xác để có kết luận về hàm lượng, tỉ trọng của sản phẩm. Mỗi tháng, họ kiểm tra khoảng 50-55 mẫu (những hàng được phép lưu hành nhưng chất lượng bên trong không rõ). Họ luôn phải thận trọng trong công việc bởi nếu sản phẩm tốt mà nói sai là bị kiện, còn nếu sản phẩm không tốt mà nói tốt thì ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Mấy tháng trước, cán bộ kiểm nghiệm của trung tâm nghi ngờ thuốc nhỏ mắt Cloramphenicol 4%0 chất lượng kém. Lần tìm sản phẩm này của các hãng, họ kiểm tra và thu được kết quả là loại thuốc này có chất lượng không đảm bảo. Theo quy trình, Trung tâm KNDPMPTP gởi phiếu, làm tờ trình lên Sở Y tế về thuốc không đạt chất lượng để cơ quan này cấm lưu hành và sử dụng.
Chức năng kiểm tra thực phẩm được Trung tâm KNDPMPTP đảm nhận gần một năm nay. Mấy tháng qua, các kỹ thuật viên ở đây đã tiến hành kiểm tra mẫu chả lụa, chả quế, bánh phở để xem người chế biến có sử dụng hàn the và formol hay không hầu làm yên tâm người tiêu dùng. Kiểm nghiệm viên thực phẩm Tạ Thúy Vân cho biết: “Sắp tới, chúng tôi sẽ kiểm tra chất lượng trên đường hoá học và chất màu đang lưu hành trên thị trường”.
Dược sĩ Nguyễn Kim Toàn, Giám đốc Trung tâm KNDPMPTP, nói: “Công việc kiểm nghiệm DPMPTP không có tính cấp thiết như cấp cứu. Song đối với một đất nước đang phát triển thì hoạt động này rất cần thiết. Bây giờ hàng hóa ngày càng phức tạp, đòi hỏi kiến thức người kiểm nghiệm và trang thiết bị cho công việc này phải đáp ứng theo”. Theo lời Dược sĩ Toàn, qua phân tích cho thấy, các sản phẩm Đông dược, mỹ phẩm, thực phẩm không đạt chất lượng do cơ sở sản xuất hầu hết là nhỏ lẻ, thủ công; quy trình sản xuất, dây chuyền sản xuất nếu có thì cũng lạc hậu. Nguyên liệu còn chưa đồng nhất, chưa đảm bảo vệ sinh, chưa kiểm tra chất lượng đã đưa vào sản xuất. Bên cạnh đó, cơ sở sản xuất chưa có bộ phận kiểm tra chất lượng, hoặc nếu có thì cũng chưa đủ khả năng để kiểm tra đầy đủ các chỉ tiêu của sản phẩm; không thường xuyên gửi mẫu đến các cơ quan kiểm tra chất lượng để kiểm tra lại trước khi xuất xưởng.
Còn đối với nhóm tân dược, nguyên nhân không đạt chất lượng có thể là do sản phẩm được làm ra từ những dây chuyền sản xuất cũ kỹ, lạc hậu, đã qua sử dụng nhiều năm; trong quá trình sản xuất có xảy ra sự cố; nguyên liệu không đạt chất lượng vẫn đưa vào sản xuất hoặc có thể đạt chất lượng nhưng hạn sử dụng ngắn. Sản phẩm làm ra không được kiểm tra chất lượng 100% qua các công đoạn (từ bán thành phẩm đến thành phẩm). Sản phẩm đưa ra thị trường thì đạt chất lượng nhưng qua một thời gian (1-2 năm sau), tuy hạn sử dụng vẫn còn song dưới tác động của môi trường (độ ẩm, nắng, nhiệt độ…) làm cho chất lượng xuống cấp. Một số cơ sở chưa có bộ phận theo dõi tuổi thọ của thuốc khi xuất xưởng, hoặc nếu có thì chỉ theo dõi trên mẫu thuốc lưu tại cơ sở, chưa quan tâm đến thuốc đang được lưu thông trên thị trường.
Chủ trương của Bộ Y tế là năm 2007, tất cả các nhà sản xuất tân dược đều phải đạt tiêu chuẩn GMP (thực hành sản xuất thuốc tốt), các cơ sở sản xuất Đông dược cũng phải đạt GMP vào năm 2010. Đạt GMP đã khó, nhưng giữ vững GMP lại càng khó hơn. Vì vậy, công tác kiểm tra chất lượng thuốc, luôn vì mục tiêu cuối cùng là làm cho chất lượng thuốc sản xuất trong nước ngày càng tốt hơn, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng.
VŨ HOÀNG
