Mô hình bệnh tật chuyển dịch theo hướng gia tăng các bệnh không lây nhiễm, tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt và một số bệnh lây nhiễm có diễn biến phức tạp như: sốt rét, tay - chân - miệng, sởi… Vì thế, nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân ngày càng cao. Trước tình hình này việc đầu tư cho công tác khám, chữa bệnh ở tuyến xã đang được ngành Y tế chú trọng.
TỪNG BƯỚC ĐẦU TƯ
Theo đánh giá của Sở Y tế Phú Yên tại hội nghị đánh giá công tác khám, chữa bệnh tại tuyến xã mới đây, công tác đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và đào tạo nguồn nhân lực y tế thông qua các đề án, dự án như: đề án 1816, dự án GIZ, dự án ADB, chương trình mục tiêu quốc gia về y tế đã góp phần nâng cao chất lượng công tác khám chữa bệnh tại tuyến xã, phường, thị trấn (gọi chung là tuyến xã). Công tác khám, chữa bệnh tại tuyến xã đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Phần lớn đối tượng đến khám chữa bệnh tại tuyến xã đều có BHYT. 100% trạm y tế đã tổ chức khám, chữa bệnh ở nơi gần nhất với chi phí thấp nhất.
Một số trạm y tế đã triển khai điều trị nội trú, chủ yếu là các trường hợp sinh tại trạm y tế như ở các xã An Mỹ và An Chấn (huyện Tuy An); EaLy (huyện Sông Hinh). Các trạm y tế đã triển khai điều trị ngoại trú, đặc biệt là đối với những bệnh nhân sử dụng các dịch vụ y học cổ truyền như Trạm Y tế xã Hòa Trị và Trạm Y tế xã Hòa An (huyện Phú Hòa), Trạm Y tế phường 9 (TP Tuy Hòa)… Việc kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại trong công tác khám chữa bệnh được chú trọng. Tuy nhiên, tỉ lệ này còn thấp, đặc biệt đối với các trạm y tế chưa có cán bộ y học cổ truyền. Nhiều trạm y tế ở các xã đạt chuẩn quốc gia về y tế đã có vườn thuốc nam mẫu để hướng dẫn người dân trồng và sử dụng thuốc nam chữa bệnh.
Bác sĩ Trần Ngọc Hoàng, Trưởng trạm Y tế phường 6 (TP Tuy Hòa), cho biết: “Trạm đã được đầu tư bài bản về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực. Trạm cũng đã thực hiện các giải pháp đồng bộ, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, trong đó đặc biệt chú ý không lạm dụng thuốc, đồng thời thực hiện tốt công tác giáo dục, nâng cao y đức và đạo đức nghề nghiệp. Trạm đang quản lý 2.138 trường hợp có thẻ BHYT. Ngày cao điểm, trạm phục vụ khám cho 120 người, phần lớn là dân đi biển, nghèo, người già và trẻ em. Tuy áp lực công việc rất lớn nhưng với tinh thần phục vụ là trên hết, chúng tôi vui vẻ, hòa nhã, tận tình với bệnh nhân. Nhiều lần chúng tôi được bệnh nhân và người nhà đánh giá cao”. Bà Lê Thị Ngọc (phường 6, TP Tuy Hòa) cho biết: “Nhà tôi luôn tin tưởng các y, bác sĩ ở trạm nên có bệnh là đều đến đây khám, nhận thuốc về uống. Khám bệnh người có thẻ BHYT tại trạm vừa được giải quyết nhanh, vừa thuận tiện việc đi lại”.
SẼ KHẮC PHỤC TỒN TẠI
Đánh giá về hoạt động của các trạm y tế, bác sĩ Nguyễn Thị Mộng Ngọc, Phó giám đốc Sở Y tế, cho biết: Tại một số trạm y tế, nhân viên y tế còn rời bỏ vị trí thường trực, đặc biệt là trong các dịp lễ tết, chưa trang bị đủ danh mục thuốc cấp cứu để cấp cứu cho bệnh nhân. Nhiều trạm y tế chưa cập nhật danh mục thuốc được sử dụng cho bệnh nhân có thẻ BHYT theo quy định. Việc cung ứng thuốc cho các trạm y tế chưa đầy đủ và kịp thời theo dự trù, thuốc phải nhận nhiều đợt... Các thuốc điều trị bệnh nhân lao, tâm thần thường thiếu vào các tháng cuối năm nên ảnh hưởng đến công tác khám, chữa bệnh cho nhân dân. Bên cạnh đó, các trạm y tế còn thiếu trang thiết bị cơ bản như: Bộ khám ngũ quan, máy đo huyết áp và ống nghe, máy vi tính…; thiếu các trang thiết bị phục vụ công tác khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền như: máy điện châm, đèn hồng ngoại, tủ thuốc Đông y…
Về nhân lực, hầu hết các trạm y tế đều có đủ số lượng cán bộ làm việc, tuy nhiên cơ cấu cán bộ chưa hợp lý. Nhiều trạm y tế còn thiếu bác sĩ, y sĩ YHCT nhưng lại thừa các đối tượng nữ hộ sinh, điều dưỡng, đặc biệt là một số cán bộ y tế còn có cán bộ sơ cấp. Công tác đào tạo và đào tạo lại cho cán bộ y tế tuyến xã chưa được chú trọng, nhiều cán bộ y tế chưa đảm bảo được đào tạo và đào tạo lại ít nhất 24 giờ/năm theo quy định. Những bất cập trên phần nào ảnh hưởng đến chất lượng công tác khám chữa bệnh tại tuyến xã.
Cùng với đó, một số trạm y tế có hiện tượng lạm dụng kháng sinh, nhất là đối với bệnh nhân có BHYT. Công tác kiểm tra, giám sát, thực hiện quy chế chuyên môn tại các trạm y tế của tuyến trên chưa được chú trọng và thực hiện có hiệu quả…
Trạm Y tế xã An Chấn (huyện Tuy An) có 9 biên chế, trong đó có bác sĩ chuyên khoa I, bố trí nhân viên đúng chức năng nhiệm vụ. Trạm có khả năng thực hiện 939/1091 dịch vụ kỹ thuật, đạt hơn 86% số dịch vụ có trong quy định phân tuyến kỹ thuật. Tuy nhiên, theo bác sĩ Cao Thanh Bảo, trưởng trạm y tế xã này, hiện cơ sở vật chất của trạm xuống cấp, và các trang thiết bị cần trang bị như: máy siêu âm, điện tim, xét nghiệm… còn đang thiếu.
Bác sĩ Nguyễn Thị Mộng Ngọc cho rằng: Công tác khám, chữa bệnh tuyến xã đứng trước những cơ hội và thách thức mới, đòi hỏi phải tiếp tục đổi mới để đạt được các mục tiêu: Công bằng, chất lượng, hiệu quả và phát triển trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Để đạt được những mục tiêu trên, ngành Y tế nói chung và các đơn vị y tế cơ sở sẽ tập trung khắc phục những tồn tại trên để tiến tới đáp ứng tốt nhu cầu khám, chữa bệnh ban đầu cho người dân.
VŨ HOÀNG
