Mỗi khi tết đến, xuân về, ai ai cũng háo hức, mong muốn có một cái tết ấm cúng, đầy ý nghĩa. Để tận hưởng một mùa xuân trọn vẹn, mỗi người cần chú ý trong ăn uống đảm bảo sức khỏe, vui chơi giải trí an toàn.
ĂN UỐNG HỢP LÝ
Hiện nay, điều kiện kinh tế của đất nước, của người dân đã khá hơn nhiều so với trước đây. Vì vậy khái niệm “ăn no mặc ấm” cũng dần được thay thế bằng “ăn ngon mặc đẹp”. Ăn ngon mặc đẹp ở đây cần được hiểu là ăn phải đảm bảo các yêu cầu về dinh dưỡng, cân đối về thành phần, đảm bảo không thừa và không thiếu so với nhu cầu của cơ thể. Bên cạnh đó, ăn uống còn thể hiện được nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của vùng miền, của lễ hội. Chịu ảnh hưởng của nền văn hóa Á Đông, người Việt Nam nói chung, Phú Yên nói riêng đều có tâm lý tiết kiệm chi tiêu hàng ngày để dồn vào những ngày tết. Như vậy, xét về mặt dinh dưỡng, chúng ta đã tạo nên hiện tượng “no dồn, đói dập”.
Hiện nay, bệnh lý liên quan đến chế độ ăn, uống đang có xu hướng gia tăng như rối loạn chuyển hóa, đái tháo đường, tăng cholesterol máu... Trong các dịp lễ hội, tết cổ truyền của dân tộc, đồ ăn thức uống hết sức dồi dào, hấp dẫn, nếu không biết ăn uống thích hợp dễ dẫn đến những tác dụng ngược. Những người không có các bệnh lý tiểu đường, rối loạn chuyển hóa, hay cao huyết áp thì có thể ăn những thức ăn mình thích, ăn khi nào cảm thấy vừa thì thôi. Sau khi ăn không nên vận động ngay (đi chơi, hay tham gia trò chơi nào đó); không nên ăn quá nhiều thứ vừa ngọt, vừa mặn gây nên tình trạng khó tiêu hóa (ách bụng, đầy hơi, dễ bị tiêu chảy). Trẻ em không nên dùng quá nhiều thực phẩm ngọt, thức ăn cay. Những người béo phì, bị đái tháo đường, hay hội chứng chuyển hóa thì hết sức lưu ý chế độ ăn. Những người này nên giữ chế độ ăn như ngày thường, cũng có thể ăn một vài lát mứt, tí bánh ngọt nếu kiểm tra đường huyết thấy bình thường.
Mọi người không nên lạm dụng bia rượu, vì sử dụng bia rượu nhiều không có lợi cho tiêu hóa, đặc biệt uống nhiều bia rượu rất nguy hiểm khi tham gia giao thông. Đặc biệt, những bệnh nhân bị các bệnh liên quan đến chuyển hóa nói chung thì không nên sử dụng bia rượu. Trong những ngày tết, nếu bắt buộc phải sử dụng thì không quá 60ml rượu hay 330ml bia/ngày.
Ăn uống phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, từ cách chọn thực phẩm đến chế biến, lưu giữ và sử dụng phải hợp vệ sinh; thực hiện ăn chín uống sôi, vệ sinh cá nhân như rửa tay bằng xà phòng với nước sạch trước khi ăn...
SINH HOẠT LÀNH MẠNH
Trong mỗi dịp tết đến xuân về, nhu cầu vui chơi giải trí gia tăng, nên mọi người cần lưu ý đảm bảo sinh hoạt đều đặn về giờ giấc, không thức quá khuya hay dậy quá sớm, đảm bảo người lớn ngủ đủ 7 đến 8 giờ/ngày, trẻ em có thể nhiều hơn tùy lứa tuổi, nên ngủ ban ngày 45 đến 60 phút, còn lại là ngủ ban đêm. Bởi vì về mặt khoa học, con người hoạt động theo nhịp sinh học, nếu thay đổi nhịp sinh học sẽ kéo theo nhiều hệ lụy như thiếu tập trung, hay ngủ gật hoặc giảm chú ý... Những điều này hết sức nguy hiểm cho sức khỏe, đặc biệt là khi tham gia giao thông.
Trong sinh hoạt hàng ngày, chúng ta phải đảm bảo mặc đủ ấm nếu khí hậu lạnh; thoáng mát nếu thời tiết nóng nực; khi trời mưa không nên đi ra ngoài, tránh bị cảm lạnh; dùng khăn choàng cổ và giữ ấm vùng cổ ngực; sử dụng khẩu trang che mũi, miệng chống bụi; ra ngoài trời nắng phải đội mũ, nón che đầu, đặc biệt là vùng gáy.
VUI CHƠI GIẢI TRÍ AN TOÀN
Vui chơi, giải trí là những điều không thể thiếu trong mỗi dịp tết đến xuân về. Khi nền kinh tế khá hơn, nhu cầu vui chơi giải trí lại nhiều hơn, điều đó thể hiện trong các câu nói thường dùng của người dân là “vui tết” chứ không phải là “ăn tết” như trước đây. Tuy nhiên, vui chơi giải trí phải đảm bảo phù hợp với phát triển sinh lý lứa tuổi, không chơi các trò chơi mang tính mạo hiểm, bạo lực hay không phù hợp với phát triển sinh lý của các em. Phụ huynh chỉ cho trẻ chơi các trò chơi mang tính trí tuệ, khám phá, năng động để giúp các em có những tư duy, định hướng phát triển nhân cách phù hợp với lứa tuổi.
Vui chơi trong dịp tết dù là trẻ em hay người lớn đều phải lành mạnh, không tham gia các trò chơi mang tính cá cược, đánh bài ăn tiền hay các trò chơi mang tính bạo lực, không phù hợp với thuần phong mỹ tục của người Việt Nam.
BS NGUYỄN VINH QUANG
GĐ Trung tâm TTGDSK Phú Yên
