Hỏi: Tôi xét nghiệm có kết quả bị cao mỡ máu, siêu âm thì gan nhiễm mỡ, bác sĩ đã cho uống thuốc điều trị. Tôi có phải kiêng cữ hoàn toàn dầu mỡ không? Không cần uống thuốc, chỉ kiêng cữ, tập thể dục có được không?
Trần Công Thảo
(xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa)
Trả lời: Không phải mọi trường hợp cao mỡ máu đều cần uống thuốc. Anh không nói rõ các kết quả xét nghiệm để có thể tư vấn đầy đủ. Tuy nhiên, nếu không có các bệnh lý kèm theo (cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch…), khi phát hiện bị cao mỡ máu, khuyến cáo điều trị đầu tiên luôn là xem xét lại chế độ ăn cho phù hợp với cân nặng hiện tại; chế độ lao động, thể dục phù hợp với lứa tuổi. Sau vài tháng, kiểm tra lại nếu các kết quả vẫn không cải thiện đến mức an toàn thì có thể dùng thêm thuốc hỗ trợ.
Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ nhiều mỡ trung tính (triglyceride) trong gan. Gan nhiễm mỡ thường gặp trong các trường hợp: đái tháo đường, tăng lipid máu, béo phì, uống nhiều rượu bia và vài nguyên nhân khác. Gan nhiễm mỡ không phải là một bệnh. Hầu hết những người với hình ảnh như vậy không có triệu chứng gì, một số ít có thể than phiền khó tiêu hoặc có cảm giác đau tức vùng hạ sườn phải.
Chế độ ăn uống, thể dục cụ thể như sau:
- Nếu thừa cân, cần tuân thủ chế độ ăn kiêng để giảm cân: ăn giảm chất bột, đường, chất béo; ăn ít các món ăn ở dạng chiên rán, dùng thêm nhiều rau xanh, trái cây.
- Cữ rượu, bia, thuốc lá. Một người uống nhiều rượu bia, bị gan nhiễm mỡ, nếu cữ được, tình trạng này có thể hết sau 1 đến 2 tháng.
- Tập thể dục, thể thao đều đặn, có thể chơi một môn thể thao nào đó.
Về chất béo, cần ăn cân đối giữa các loại chất béo, không phải kiêng hoàn toàn. Dầu thực vật, dầu cá chứa nhiều axit béo không no thiết yếu, có lợi cho chuyển hóa. Mỡ động vật chứa nhiều axit béo no, là loại được cơ thể dự trữ trong mô mỡ và tổng hợp cholesterol. Người thừa cân, người có bệnh về tim mạch như xơ vữa động mạch, tăng cholesterol máu, người cao tuổi nên ăn nhiều dầu hơn là mỡ. Còn đối với đa số, tỉ lệ giữa dầu mỡ nên ăn khoảng 50/50.
Lượng chất béo ăn hằng ngày (người lớn) nên chiếm khoảng 20% năng lượng, không nên quá 30% (400 đến 500 kcal trong số 2.200 kcal/người/ngày), tương đương khoảng 40 đến 50g dầu hoặc mỡ/ngày. Thực tế trong các món ăn thịt, cá hằng ngày đã có sẵn một lượng chất béo, như vậy chỉ cần thêm khoảng 1 đến 2 muỗng canh dầu (mỡ), tương đương 20 đến 30g, dùng chế biến món ăn là đủ cho nhu cầu.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
