Nghị quyết số 46-NQ/TW ngày 23/3/2004 của Bộ Chính trị về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới khẳng định: Tiếp tục phát triển và hoàn thiện hệ thống y tế dự phòng để chăm sóc và giải quyết các vấn đề bệnh tật theo quan điểm dự phòng tích cực và chủ động. Trên cơ sở nghị quyết của Bộ Chính trị, ngày 29/9/2004, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 172/NĐ-CP, tiếp tục phát triển và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở. Nghị định quy định giải thể trung tâm y tế huyện, thành phố, thành lập 3 đơn vị: Bệnh viện đa khoa, phòng y tế và trung tâm y tế dự phòng.

 

Xét nghiệm để tìm và phát hiện vi khuẩn phong – Ảnh: THU THỦY

Thực hiện Quyết định của UBND tỉnh Phú Yên, các trung tâm y tế dự phòng được thành lập, bắt đầu hoạt động từ ngày 1/1/2006. Sau hơn một năm hoạt động, hệ thống y tế dự phòng góp phần khống chế tình hình dịch bệnh, không để dịch lan rộng trở thành dịch lớn, hạn chế tối đa số người mắc/chết do dịch gây ra; tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, tích cực phòng chống các bệnh xã hội, bệnh dịch nguy hiểm và HIV/AIDS. Công đầu của y tế dự phòng là khống chế không để dịch, bệnh lớn xảy ra ở người trong nhiều năm liền; duy trì thành quả bền vững thanh toán bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh, loại trừ bệnh phong trong toàn tỉnh, khống chế được bệnh sởi; giám sát chặt chẽ, phát hiện kịp thời bệnh sốt rét quay trở lại, có kế hoạch triển khai dập tắt trong thời gian ngắn, kiềm chế không để dịch sốt xuất huyết xảy ra trên diện rộng...Các chương trình mục tiêu quốc gia như tiêm chủng mở rộng, an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hoá gia đình, phòng chống lao, chăm sóc sức khỏe tâm thần cộng đồng... tiếp tục duy trì một cách bền vững và đạt kết quả cao.

 

Những thành tích đạt được chỉ là bước đầu, phía trước còn rất nhiều khó khăn, thách thức  mà y tế dự phòng tuyến huyện, thành phố cần phải vượt qua. Đó là: Mô hình bệnh tật ở tỉnh ta có nhiều thay đổi. Một số bệnh nguy hiểm đang có nguy cơ xảy ra như sốt rét đang có chiều hướng quay trở lại; sốt xuất huyết vẫn lưu hành; tiêu chảy, thương hàn, viêm não vi rút, hội chứng tay- chân- miệng, cúm... thường xuyên xảy ra và tỉ lệ mắc hàng năm khá cao. Điều đó cho thấy nguy cơ dịch bệnh đang tiềm ẩn trong cộng đồng dân cư, nhất là các vùng nông thôn, miền núi, nơi mà điều kiện vệ sinh môi trường chưa được bảo đảm, kiến thức phòng bệnh trong dân chưa cao.

Bên cạnh đó, các bệnh về tim mạch, ung thư, đái tháo đường, tình trạng ngộ độc thực phẩm, ngộ độc hoá chất bảo vệ thực vật... làm tăng gánh nặng bệnh tật cho cộng đồng. Các bệnh liên quan đến nghề nghiệp, liên quan đến trường học cũng có xu hướng gia tăng. Những năm gần đây, nhiều bệnh dịch lạ xuất hiện như SARS, cúm A (H5N1) đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân.

 

Thực tế trên đòi hỏi cần nâng cao trình độ quản lý, khả năng chuyên môn, đầu tư trang thiết bị, chẩn đoán cho y tế dự phòng. Tuy nhiên, hiện nay bộ máy tổ chức  tại các trung tâm y tế dự phòng các huyện, TP chưa ổn định, cán bộ quản lý và chuyên môn mới bổ sung chưa được đào tạo chuyên khoa sâu về y tế công cộng. Đa số các trung tâm chưa có trụ sở làm việc, còn mượn tạm phòng làm việc của bệnh viện huyện hay ghép làm việc với phòng y tế huyện, chưa có phương tiện để hoạt động, chưa được đầu tư đủ trang thiết bị kỹ thuật để phục vụ công tác chuyên môn, nhất là hệ thống xét nghiệm và thiết bị chống dịch. Trong khi chờ sự quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở và cung ứng trang thiết bị, cán bộ làm công tác dự phòng cần nhận thức rõ trách nhiệm của mình, đoàn kết và quyết tâm hơn nữa, nỗ lực khắc phục khó khăn, thiếu thốn, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ của ngành giao.

 

BS TRẦN VĂN TÝ

(Giám đốc Sở Y tế)