Những ai đã xem các liveshow Sao Mai - Điểm hẹn 2010 hẳn sẽ không quên một giọng ca rực lửa. Và dù có thích hay không thì họ cũng phải ngạc nhiên trước sức nóng của ngọn lửa đó. Người “đốt lửa” là một cô gái nhỏ nhắn, nói giọng “rặt” Phú Yên.
Ca sĩ Mỹ Như trên sân khấu Sao Mai Điểm hẹn 2010. - Ảnh: AN BANG
1. Sau khi Sao Mai - Điểm hẹn 2010 khai cuộc, cái tên Mỹ Như lại được nhắc đến. Có người gọi cô một cách hoa mỹ là “nữ hoàng nhạc rock”, nhạc sĩ Hồ Hoài Anh thì bảo cô có giọng hát trời cho. Còn nhạc sĩ Cao Hữu Nhạc - Trưởng đoàn ca múa nhạc dân gian Sao Biển - người dõi theo từng bước trưởng thành của ca sĩ này, nhận xét: “Như có ưu điểm mà không phải ca sĩ nào cũng có: hát tốt cả nhạc thính phòng lẫn nhạc nhẹ. Giọng ca của Như khỏe, âm vực rộng, hát tròn vành rõ chữ, thể hiện được nhiều phong cách khác nhau”.
Một lần nữa, sau giải Sao Mai 2009, Mỹ Như làm ngạc nhiên những người yêu nhạc. Họ bị chinh phục bởi giọng hát của cô, họ thích cái cách cô “cháy” hết mình trên sân khấu, tuy nhiên rất ít người biết cô đã vượt qua chặng đường như thế nào, đã cố gắng như thế nào để giữ ngọn lửa đam mê trong trái tim mình và để cho tiếng hát sáng rực.
Đó là hành trình của nàng lọ lem mang hai dòng máu Bana - Êđê.
2. Như lớn lên ở xã Sơn Thành Tây, huyện Tây Hòa. Cuộc sống của gia đình cô dựa vào rẫy sắn, đám ruộng và như bao nông dân, họ canh cánh nỗi lo mất mùa, rớt giá. Nhà có 5 anh chị em, H’Như (tên gia đình thường gọi) là con thứ hai. Ngoài giờ học, H’Như đi cắt cỏ, chăn bò như bao học trò ở quê. Lâu lâu, đoàn viên thanh niên ở huyện về tổ chức sinh hoạt, Như tham gia bằng tiếng mộc mạc và rất lạ của mình. Buổi sinh hoạt kết thúc, thanh niên ở địa phương ra về, những người ở Huyện Đoàn cũng trở về mang theo tiếng hát của H’Như.
Tết năm 2003, Đoàn Sao Biển biểu diễn ở Phú Lâm. Bí thư Huyện Đoàn khi đó gặp nhạc sĩ Cao Hữu Nhạc, tấm tắc kể: “Ở Sơn Thành có một cô bé hát hay lắm! Ông nghe sẽ thấy hài lòng ngay”. Nhạc sĩ Cao Hữu Nhạc gật gù, nhưng vẫn hoài nghi. Sau đó, Bí thư Huyện Đoàn lại gọi điện cho ông, “tiến cử” H’Như một lần nữa. Ít hôm sau, ông Đình Nhì - Phó đoàn Sao Biển - lên Sơn Thành Tây tìm cô gái có giọng hát hay. Khi ông Nhì đến nhà thì H’Như đang đi chăn bò trong núi.
Ra mắt đoàn Sao Biển, H’Như hát Ngọn lửa cao nguyên của nhạc sĩ Trần Tiến. Giọng hát ngùn ngụt song tất nhiên, không hề có kỹ thuật.
Nhận thấy rằng điều H’Như cần là một môi trường đào tạo bài bản, lãnh đạo đoàn Sao Biển liên hệ để cô gái trẻ học thanh nhạc tại Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật quân đội (nay là Trường Đại học Văn hóa nghệ thuật quân đội), dành cho học sinh người dân tộc thiểu số. Năm 2004, ba mẹ Như bán mấy con bò để con gái ra Hà Nội học (khi đó Như chưa phải là thành viên của Sao Biển, nên chỉ được đoàn hỗ trợ một phần).
Ca sĩ Mỹ Như (ảnh do nhân vật cung cấp)
Sau khi tốt nghiệp trung cấp thanh nhạc đồng thời tốt nghiệp trung học phổ thông, Như trở về, đầu quân vào đoàn Sao Biển và ghi dấu ấn của mình tại quê nhà bằng giải nhất Sao Mai Phú Yên 2007. Tuy nhiên, Sao Mai 2009 mới là kỷ niệm không thể nào quên đối với cô ca sĩ trẻ này.
Như tham gia vòng chung kết khu vực sau khi sinh bé Khen Mỹ Soly chừng hai tháng. Thời điểm đó, một số tỉnh ở miền Trung chìm trong mưa gió, nước lũ làm việc đi lại bằng đường bộ lẫn đường sắt trở nên vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, không còn cách nào khác, Như phải đưa em bé mới sinh đi cùng. Để đến được Đà Nẵng, nơi tổ chức giải Sao Mai khu vực, hai mẹ con Như phải băng lũ vào... Nha Trang (Khánh Hòa).
Tại vòng chung kết toàn quốc giải Sao Mai 2009, Như thể hiện rất tốt những ca khúc mang hơi thở của đại ngàn và nhận được nhiều lời khen từ các vị khách mời khó tính ở trường quay S1. Bằng giọng ca trời phú, bằng cá tính và sự hồn nhiên, Như “đi” vào đêm chung kết xếp hạng. Nhiều người tin rằng ngôi vị quán quân ở dòng nhạc nhẹ sẽ thuộc về Như. Thế nhưng, điều bất ngờ đã xảy ra, và Như chỉ dừng lại ở vị trí thứ nhì.
Khi kết quả được công bố, Như... toét miệng cười, chúc mừng giọng ca giành chiến thắng. Như là vậy, đơn giản và không có tham vọng, chỉ có niềm đam mê ca hát và khát khao được đưa tiếng hát của mình đến với công chúng.
3. Giờ, Như tham gia Sao Mai - Điểm hẹn, với mong muốn được một lần nữa, tiếng hát của mình vượt ra khỏi ranh giới Phú Yên. Không có câu lạc bộ những người hâm mộ, không biết cách “tô vẽ” hình ảnh của mình, cũng không có các mối quan hệ, cô ca sĩ chân chất quê ở Sơn Thành Tây bước lên sân khấu và cất tiếng hát như tiếng gió ngàn, như tiếng thở của đất bazan, như lửa bập bùng trong những đêm rượu cần mềm môi khi buôn làng vào hội. Tiếng hát như chính con người cô, giản dị nhưng đầy khao khát.
Theo nghiệp diễn ở một địa phương cách xa các trung tâm văn hóa của cả nước, các ca sĩ, diễn viên chịu nhiều thiệt thòi và có cuộc sống khá chật vật. Vợ chồng Như cũng vậy. Đồng lương ca sĩ của cô chỉ 1,3 triệu đồng mỗi tháng; Khen Sok Leáp, chồng Như, là diễn viên múa, lương 1,2 triệu đồng. Những khi đoàn biểu diễn thì được bồi dưỡng thêm, nhưng cao lắm cũng chỉ 70.000 đồng/buổi. Tuy Phú Yên không phải là nơi giá cả đắt đỏ nhưng với thu nhập khiêm nhường như vậy, đôi vợ chồng trẻ có đứa con nhỏ phải chật vật xoay xở. Có lẽ đó là lý do Như luôn từ chối khi các nhà báo muốn đến căn phòng tập thể của vợ chồng cô để quay phim, chụp ảnh.
Cuộc trò chuyện giữa tôi và Như có nhiều khoảng lặng, trong một buổi sáng mưa gió bời bời. Thế rồi chuông điện thoại reo. Như nghe xong, mắt ầng ậc nước. Gặng hỏi mãi cô mới kể: “Ba em trở bệnh. Ông đang ở trên rẫy, cách thôn Lạc Đạo mấy con suối. Nước đang lớn, không biết về bằng cách nào...”.
Trong suốt buổi nói chuyện, tôi không nghe Như nhắc đến ước mơ mà cô hằng ấp ủ: ra mắt một CD, giới thiệu với người yêu nhạc tiếng hát của mình. Có lẽ, với Như bây giờ, ước mơ đó càng lúc càng xa, khi bé Khen Mỹ Soly ngày một lớn và vợ chồng cô có nhiều điều phải lo nghĩ, tính toán cho cuộc sống.
Bỗng thấy thương cho ngọn lửa rừng rực của núi rừng.
