Lúc đang vội vã giữa dòng người bạn sẽ bất chợt nhận ra buổi sáng tháng 5 trong lành và dịu dàng biết mấy. Có thể trong mấy chục giây dừng đèn đỏ, bạn sẽ nhận ra hương ngọc lan tỏa ra từ một khu vườn nào đó. Cũng có thể là mùi hoa dẻ, chỉ cần một bông nở vàng ươm cũng có thể ngát thơm cả một góc đường. Những chùm quả non trên hàng cây ven đường thường nhắc ta nhớ về khu vườn của mẹ. Mùa này nhãn, vải, xoài non lúc lỉu lớn lên trong cái nắng đầu hè. Sẽ có những người bà, người mẹ nhìn quả mà chờ đợi cháu con. Như mẹ tôi kiểu gì cũng gọi bảo: “Hôm nào xoài chín thì cho lũ trẻ về”. Một năm có bao nhiêu mùa quả trong vườn là có bấy nhiêu cuộc “hẹn hò” với quê hương của những đứa con xa. Mùa vải đi qua, mùa nhãn lại về. Từng đàn chim ríu rít gọi nhau tìm chùm quả chín bói đầu mùa. Nếu dậy sớm chạy bộ qua chợ sẽ bắt gặp những xe hoa quả tươi ngon chở đến từ những vùng miền lân cận. Cầm trên tay chùm quả thấy hiện ra hình ảnh những người mẹ tảo tần, ngửi thấy mùi của đất vườn rơm mục. Ăn một quả ngọt như đang ăn ký ức của những tháng năm thơ ấu ùa về.
Tháng 5, đón những cơn mưa rào đầu mùa hạ mát mẻ, trong lành. Mưa đổ xuống lúc nửa đêm, lộp bộp, rào rào trên mái tôn. Mưa rửa sạch bụi bặm đường phố, tắm gội cho từng tán cây xanh mướt. Đứa trẻ giật mình buông bầu sữa mẹ khi tiếng sấm đầu mùa vang lên. Mẹ thở dài bảo: “Thế là rau ngải ngoài vườn đã bắt đầu đắng hơn rồi đấy”. Nếu còn sống, bà tôi sẽ lật đật vần chiếc chum sành ra sân để hứng nước mưa. Dù nhà dùng nước sạch, cũng có cả giếng khoan nhưng bà vẫn giữ thói quen, nếp cũ. Thỉnh thoảng đi qua soi mình vào chum nước mưa của bà tôi thấy cả bầu trời mây trắng nắng vàng. Con nhện nước giật mình loay hoay, chiếc lá xoài khô chòng chành như con thuyền nhỏ. Múc một gáo nước mưa mát lạnh rửa chân, tôi thấy mình trở về ngày cũ. Của những sáng xách ấm lon ton đi múc nước mưa đun cho ông pha trà. Của một chiều mùa hè nào đó tôi chui vào chum cạn ngủ quên, bà gọi mãi không thấy đâu vừa tìm vừa khóc. Lúc tỉnh dậy thấy lá chuối lao xao trên đầu và một mảnh trăng non lưỡi liềm lơ lửng trên mây. Phải đi qua những mùa chum cạn bạc đáy mới thấu hiểu niềm vui của một cơn mưa rào tràn trề nước. Bà cứ ngồi đầu hiên nhìn cho đến khi những giọt mưa cuối cùng rơi xuống chum đầy nước bắn tung tóe ra sân. Bây giờ bà tôi cũng đã theo ông hóa thành một đám mây trắng xốp.
Tháng 5 đi theo dấu những tán cây phượng đỏ sẽ tìm thấy tuổi học trò hồn nhiên, trong trẻo. Khép lại hằng đẳng thức, phương trình, những cô cậu học trò mở cuốn sổ lưu bút còn kịp viết trao nhau vài lời dấu yêu, mơ mộng. Rồi hồi trống trường cuối năm học cũng vang lên. Sân trường vắng tiếng cười, chỉ còn lại lũ ve ra rả gọi hè trong cái nắng đã bắt đầu oi ả…
VŨ THỊ HUYỀN TRANG
