Những ngày gần cuối Chạp, sáng nắng ấm pha thêm chút se lạnh, tối hoặc khuya bất chợt có cơn “mưa chùm mây”… Đây là thời điểm người dân quê tôi tranh thủ trồng rau tết. Chợt thức giấc bởi cơn mưa khuya suy nghĩ mông lung, cùng những ngày gần cuối Chạp thời cha còn sống, mẹ còn khỏe hay nói: “Sáng mai tranh thủ gieo thêm rò ngò để tết có nêm cho tươi…”.
Thoắt chốc thời gian trôi nhanh, tôi lập gia đình và có chức ông nội, ông ngoại nhưng lạ thay sự háo hức chờ tết đến của những ngày gần cuối Chạp thời còn tuổi thơ vẫn có cảm giác trong tôi và hình ảnh vào những ngày cuối Chạp cha tranh thủ bón chăm mấy thùng hoa vạn thọ, mẹ cặm cụi ra vườn chăm sóc từng rò rau tết.
Quê tôi là vùng đất cát, phía sau nhà của mỗi gia đình đều có khoảng đất dùng để trồng trọt, tuy mùa hè nắng rốc rát nhưng mùa đông và mùa xuân đất không ngập úng nước, dễ cuốc và vun xới… nên rất thuận lợi cho việc trồng hoa màu, nhất là hoa và rau tết.
Mảnh đất sau nhà không được rộng so với các nhà khác nhưng cũng đủ để cha tôi trồng mỗi thứ một ít loại rau vào vụ tết. Cha bắt đầu từ việc cuốc xới đất, lên rò và rải thêm một lớp phân bò đã hoai mục và dùng cào cỏ gỗ cào trộn chúng lên thật đều. Tùy theo từng đặc điểm loại rau mà rò đất được vun cao hay thấp. Cha gieo hạt rau xà lách, tần ô, ngò và trồng thêm rò hành củ…
Đến ngày cuối tháng Chạp là lúc rò rau tết nhà tôi đã khoác lên mình một màu xanh tươi mới. Cha và mẹ thường thức dậy sớm hái rau để mẹ kịp đi chợ bán. Trong tĩnh lặng tờ mờ sáng cuối Chạp, mùi rau lại thoang thoảng phảng phất bay lên, phả vào khoang mũi, nó vừa quen vừa lạ thân thương đến diệu kỳ. Mùi ngò thơm nhè nhẹ, mùi cải và hành thì hăng hăng.
Những ngày giáp tết theo mẹ bán rau khiến tôi nhớ mãi. Tôi thích không khí nhộn nhịp tất bật vội vã của người đi chợ, nhìn họ tay xách nách mang mà lòng cũng tràn đầy niềm vui sướng. Nhìn người qua lại, tôi lại nhìn tới chỗ rau tết của mẹ đang bày bán trước mắt, chỗ rau mà tôi nghĩ sẽ làm nên những bữa cơm ngọt lành nhất trong mấy ngày tết đoàn viên, sum họp.
Một cái tết nữa sắp đến, cha tôi đã qua đời, đôi tay mẹ run run không còn được nhanh khỏe như xưa. Vườn rau sau nhà, mẹ cho chú út tăng gia chăn nuôi gà công nghiệp, chỉ chừa một vạt đất nhỏ để trồng ít ngò và xà lách xoong để mấy vợ chồng con cái của đứa em ở xa về có rau sạch ăn ba ngày tết.
Mẹ hay nói: “Giờ cứ ăn rau mình trồng cho an tâm”. Gia đình của những đứa em ở xa háo hức mau đến tết để về quê. Nhớ khoảnh khắc con cháu quây quần bên mẹ tôi, bên mâm cơm tết có rau mướt màu xanh mà lòng bỗng chùng xuống.
HOÀNG HÀ THẾ
