Chiều nay như bao buổi chiều khác của tháng ba. Mặt trời vừa tắt nắng sau dãy núi xa ở phía tây, tôi thả bộ lang thang trên con đường làng được bê tông xi măng để ra cánh đồng sau nhà, thả hồn cùng mây với gió.
Hương lúa non tơ, hương bùn đồng ruộng theo ngọn gió nồm phảng phất đâu đây. Vạt nắng chiều hắt xuống cánh đồng, soi lóa chóa trên sóng lúa đang thì con gái… khiến ký ức thời bao cấp khó khăn bất chợt ùa về. Hình dáng mẹ trong những chiều tháng ba khi trời tắt nắng còn lom khom ngoài ruộng tranh thủ tìm vài ba con cua về làm mắm cho bữa cơm không bao giờ phai trong tâm trí.
Quê tôi là vùng quê làng cát đầy nắng và gió, có cánh đồng mênh mông một màu xanh ngát, có bờ vùng để chiều chiều lũ trẻ chúng tôi thả diều và đốt rạ lùi củ sắn, củ khoai... Những ngày ấu thơ thời bao cấp của tôi trôi qua êm đềm trên làng quê thân thương như thế.
Tháng ba đã về rồi ư? Nhìn áng mây hoàng hôn tim tím phía xa, tôi nhớ về tuổi thơ, nhớ mỗi độ tháng ba về là cây thầu đâu già ở góc trường làng bắt đầu nở trắng, chúng tôi rủ nhau trèo lên hái rồi kết thắt vòng đeo tay, vòng hoa đội đầu… Thuở ấy, tôi làm chiếc vòng hoa đội lên đầu cô bạn nhỏ, mấy đứa con gái khác chí chóe “Sao ông làm cho nó mà không làm cho tui?”.
Tháng ba. Nắng hanh vàng nhưng trời có chút se lạnh vào sáng sớm và chiều tối. Chút lạnh ấy góp thêm cho hoa mướp sau nhà được đằm mình trong ánh nắng để cho trái nhiều hơn và để mẹ tôi vui. Những năm đi thanh niên xung phong xa nhà, quên đi sự gian khổ nơi núi rừng, tôi chỉ mong đến kỳ phép năm để được về trong vòng tay ấm êm của mẹ, để được an ủi, chở che bởi mẹ lúc nào cũng tất bật lo toan, lặng lẽ mong ngóng ngày tôi về.
Thuở ấy, gia đình tôi khó khăn. Ba tôi đi làm công thợ mộc ở làng bên, mẹ tôi lo ruộng lúa rồi tranh thủ “buôn gánh bán bưng”, mấy ai quan tâm 8/3 là ngày gì. Ngày nay, anh em chúng tôi trưởng thành, mẹ tuổi đã cao và để bù đắp lại những thiếu thốn ngày xưa, nhân ngày tôn vinh phụ nữ, chúng tôi mua quà tặng mẹ. Trong ánh mắt mẹ ngời lên niềm vui nhưng vẫn buông câu “Mua chi cho tốn kém vậy con!”.
Ngày nay, cuộc sống đủ đầy, các tiện ích phong phú đa dạng. Khoa học có thể mô phỏng hầu hết những thứ mà tự nhiên có. Duy chỉ hương vị làng quê sâu thẳm trong tâm khảm mỗi người thì chưa loại thiết bị nào có thể tạo nên. Bởi có những mùi hương, có những tình yêu chỉ có thể cảm nhận và hiện diện trong sâu thẳm tim ta. Những kỷ niệm về người và cảnh quê hương sẽ còn theo ta đến suốt cuộc đời. Nó làm tâm hồn ta thêm thanh sạch, luôn dào dạt yêu thương và trân quý hơn những khoảnh khắc hiện hữu bên mình.
Tháng ba, ngày 8 - ngày một nửa nhân loại trên hành tinh này tôn vinh “phái đẹp”, trong đó có em… Chiều nay tôi bồi hồi lắng lòng chạm vào tháng ba, chạm vào niềm vui, chạm vào những kỷ niệm xưa và thầm ước nếu thời gian quay trở lại tôi sẽ hái tặng em bông hoa thắm đỏ của tháng ba.
HOÀNG HÀ THẾ
