Tháng Giêng có nhiều ngày hội. Với tôi, ngày hội tòng quân cách đây 40 năm là đáng nhớ nhất, vì đó là ngày gắn đời tôi với nghiệp lính.
Khép lại tuổi thơ với bao kỷ niệm đong đầy ở một làng quê nhỏ, chúng tôi lớn lên, mỗi người mỗi ngả, đứa trở thành kỹ sư, bác sĩ, đứa dạy học ở quê. Tôi, Bình và 5 người đồng trang lứa đi bộ đội. Đêm trước ngày lên đường nhập ngũ, sau khi tiễn bạn ra về, tôi thơ thẩn một mình trên bến sông trước làng. Đêm tháng Giêng, trời se lạnh, ánh trăng thượng tuần bàng bạc tỏa bóng xuống dòng sông lấp lánh. Đang miên man với ký ức tuổi học trò, bất chợt tôi nghe tiếng gọi phía sau: “Anh đấy à, sao lại ngồi một mình ở đây?”. Nhận ra em, tôi ngập ngừng trả lời rất khờ dại: “Anh ngồi chơi vậy thôi!”. Em có thể ngồi cùng được không?”. Tôi trả lời: “Tùy em!”. Mặc dù trả lời vậy nhưng thực ra tôi rất bồi hồi, trống ngực đập thình thịch… Được một cô gái xinh đẹp như em ngồi bên cạnh là ước mơ của bất kỳ một chàng trai nào. “Ngày mai đi xa anh có nhớ quê mình không?”.“Có chứ, nhớ bạn bè, nhớ cả em nữa!”. Tôi trả lời vẻ ngập ngừng. Bất chợt em dúi vào tay tôi cuốn sổ nhỏ và chiếc khăn mùi xoa, giọng em nhỏ nhẹ: “Tặng anh trước ngày nhập ngũ, chúc anh thượng lộ bình an, nhớ đừng quên cô bé quê mùa với đêm tháng Giêng nhé!”…
Dưới ánh trăng vàng nhạt của tháng Giêng, tôi cầm món quà em trao, xúc động không nói nên lời, cho tới khi bóng em khuất dần vào ngõ xóm. Lần giở những trang đầu của cuốn sổ, tôi thấy bên trong ép những chùm hoa bưởi trắng. Nét chữ con gái tròn tròn, xinh xinh: “Xa nhau chẳng biết tặng gì/ Tặng người cuốn sổ để ghi tháng ngày/ Đường dài chắc lắm gió mây/ Đá mềm chân cứng đợi ngày vinh quy”. Đêm ấy, tôi không tài nào chợp mắt nổi, mùi hương hoa bưởi thơm nồng từ những câu thơ viết vội quyện với mùi bồ kết trên mái tóc em…
Sáng hôm sau, tôi lên đường nhập ngũ. Sân hợp tác xã thật đông, thế mà tôi chỉ ngóng trông một người… Buổi đầu làm bộ đội chẳng đơn giản chút nào. Đơn vị huấn luyện chiến sĩ mới đóng quân trên một đồi núi, mùa hạ nắng cháy da, gió Lào quạt lửa, mùa đông rét thấu xương… Trưa về, chiều lại tôi lấy cuốn sổ em tặng ra ngắm, vuốt. Chùm hoa bưởi, những câu thơ em viết đã tiếp thêm sức mạnh và nghị lực cho tôi vượt qua tất cả.
Hết khóa huấn luyện, tôi được điều sang nước bạn Campuchia, bạt ngàn rừng thẳm. Đêm đến, trên võng ngửa mặt, xen qua tán cây thấy trời đầy sao, nhớ sao dáng mẹ hao gầy đổ bóng, nhớ cô bé nhà bên với nụ cười tươi rói, ánh mắt đen tròn, tinh nghịch. Tôi thèm được ăn bát canh ngọt lừ do mẹ nấu, ước ao được ngồi trên bến của đêm tháng Giêng nghe điệu dân ca quê nhà… Ở chiến trường nhưng tôi không thấy đơn độc, bởi bên tôi là đồng đội, phía sau là đất mẹ, là quê hương với bao kỷ niệm đong đầy. Những cánh thư của em và bè bạn luôn là nguồn động viên vô bờ, là cầu nối giữa hậu phương và tiền tuyến.
Giờ đây, mỗi độ tháng Giêng về, người lính già, trên con đường quê ngạt ngào hương hoa bưởi, lại nhớ đến ngày hội tòng quân năm nào, thấy lòng mình thật tự hào về những điều đã qua…
QUANG CHIÊM
