Cô bạn phòng bên từ quê lên khệ nệ mang một ba lô đầy ắp quà quê. Cả xóm trọ rôm rả, xúm lại tranh thủ có thể “chôm” được đồ gì thì chôm. Đó là “truyền thống” của xóm trọ tôi mỗi khi ai đó từ quê lên. Chẳng phải vì chúng tôi lộn xộn, nghèo khát đến nỗi giành giật quà của bạn mình đến mức để mọi người đánh giá không văn minh. Mà tất thảy chỉ thể hiện sự tinh nghịch, tình nghĩa bạn bè, anh em trong xóm trọ thân thiết với đa phần sinh viên nghèo như vậy.
Chẳng một ai câu nệ, khách sáo bởi từ lâu chúng tôi coi nhau như người thân trong gia đình. Trong mớ quà quê lỉnh kỉnh nào là trứng gà, bí đỏ, bắp nếp, khoai lang, rau cải, mướp hương... tôi chú ý tới bọc đỗ đen. Giữa thời tiết nắng nóng mà có chén chè đỗ đen để ăn thì còn gì bằng. Ký ức rưng rưng đưa tôi trở về ngày đang còn ở quê, vào mùa gió Lào rát bỏng, mẹ nấu những nồi chè đỗ đen ngon tuyệt!
Ở quê tôi cây đỗ đen dễ trồng lắm. Cứ đầu tháng hai âm lịch mẹ ra vườn gieo hạt. Chưa đầy ba tháng sau cây đỗ lớn lên ra hoa và kết trái. Trái đỗ đen khi chín có màu đen nhạt, rất dễ nhận thấy. Mẹ hái trái chín phơi dưới nắng cho đến khi khô giòn thì bắt đầu tách hạt. Hạt đỗ phơi khô được bảo quản trong hũ sành hoặc hũ sứ, dùng qua năm này đến năm khác mà không hề sợ bị hư hỏng. Trước ngày gặt lúa, mẹ nấu nồi chè đỗ đen sẵn từ đêm qua để nguội. Buổi trưa hôm sau đi gặt về, mua thêm túi đá lạnh nữa là có chén chè đỗ đen tuyệt hảo. Trong chén chè đỗ đen ngon ngọt tưởng chừng như rất dễ làm nhưng lại chứa đựng những thao tác cầu kỳ.
Trước khi nấu mẹ phải rửa đỗ thật sạch, ngâm qua nước lạnh cho hạt mềm đi cũng như loại bỏ được nước chát từ đỗ. Mẹ chỉ đổ nước xâm xấp đỗ. Đợi khi nước sôi mẹ mới cho nước vào thêm và đun đến khi hạt mềm, bở thì thôi. Đó là bí quyết của mẹ để hạt đỗ nhanh mềm và bở hơn. Sau khi ninh đỗ thật nhừ, mẹ nhắc xuống bếp và bắt đầu cho đường vào. Chén chè đỗ đen nếu có thêm ít sợi dừa, dăm ba chút đậu phộng rang giòn thì ngon hơn nữa. Còn không thì ăn riêng chè đỗ với đá lạnh cũng quá tuyệt vời. Chè đỗ đen mẹ nấu ăn đến no thì thôi, chứ không có chuyện ăn một chén đã ngán.
Vào những đêm trăng, thảnh thơi mẹ cũng nấu chè đỗ đen cho cả nhà. Thi thoảng có các cô chú hàng xóm ghé chơi ở lại ăn chè, nói chuyện rôm rả đến khuya mới về. Tình làng nghĩa xóm được hàn gắn từ chén chè đỗ đen dân dã như vậy.
Khi lên phố tôi có dịp thưởng thức lại món chè đỗ đen. Chè đỗ đen ở phố được bỏ lẫn với nhiều nguyên liệu như thạch đen, trân châu, nước cốt dừa... nhưng chẳng hiểu sao chén chè đỗ đen nguyên chất của mẹ nấu tôi vẫn thấy ngon nhất. Phải chăng chè của mẹ ngon là bởi ngoài chè thông thường mẹ còn gửi gắm tình yêu thương vào trong đó? Tình yêu thương mẫu tử thiêng liêng mà chỉ có những người con mới cảm nhận được!
HOÀNG PHI
