Tôi không phủ nhận những công lao dạy dỗ của quý thầy cô giáo ở các cấp học, nhưng hằn mãi trong tôi là những tháng ngày được làm học sinh cấp 3 của Trường vừa học vừa làm Sơn Thành (huyện Tuy Hòa cũ). Tên của trường tôi đến nay có rất nhiều người biết đến, muốn biết có lúc tôi phải “thanh minh, thanh nga” họ mới đáp lời “Ồ, vậy à?!”.
Đã ba mươi lăm năm từ ngày chúng tôi tốt nghiệp và chia tay ngôi trường (1983-2018), mỗi khi có dịp đi qua Nông trường Sơn Thành, tôi đều dành một thoáng hướng mắt nhìn về núi Mái Nhà, sâu thẳm phía tây bên dòng sông Nhau, nơi mà ngày xưa “Đại gia đình thầy, trò” đã sống những tháng ngày gian khó nhưng đong đầy tình nghĩa và trong tôi còn văng vẳng đâu đây lời giảng bài ân cần của thầy cô giáo. Đã ba mươi lăm năm trôi qua nhưng hình ảnh về thầy cô vẫn luôn khắc sâu trong tâm trí tôi. Những người thầy giáo đáng kính - những người cô giáo đáng trọng.
Khi đặt bút viết những tự sự này, khóe mắt tôi chợt cay cay. Bởi tôi vui, vui vì được làm học sinh trường vừa học vừa làm Sơn Thành, vui vì sự trưởng thành của chúng tôi có công dạy dỗ của quý thầy cô giáo...
Mô hình trường chúng tôi là nội trú trăm phần trăm. Cùng học, cùng lao động, cùng ăn, cùng ở tập thể... Khi trên lớp thầy là thầy, cô là cô. Kết thúc những buổi học trên lớp thầy lại là người anh, người cha; cô là người chị, người mẹ. Học nội trú, chúng tôi phải xa nhà, xa vòng tay yêu thương của cha mẹ nhưng thay vào đó, chúng tôi may mắn được một bàn tay khác chở che, chăm sóc. Đó là bàn tay ấm áp của thầy cô.
Ngôi trường vừa học vừa làm Sơn Thành chúng tôi tồn tại hơn mười lăm năm, qua thời bao cấp đã chuyển đổi địa điểm và sáp nhập thay đổi tên... Mảnh đất trường cũ bây giờ đã là vườn tiêu xanh ngát. Thế hệ thầy cô giáo ngày xưa đã chuyển công tác dạy học nơi khác và nay đã đến tuổi “Hoa giáp” hầu hết đã về hưu, chỉ còn một hai thầy ngã ngũ với Nông trường Sơn Thành, nhận Phú Yên làm quê hương thứ hai.
Những dịp Tết hay Ngày Nhà giáo Việt Nam, chúng tôi rủ nhau về Nông trường Sơn Thành thăm thầy giáo chủ nhiệm ngày xưa và cũng tranh thủ “phượt” về thăm nền đất cũ ngôi trường, để có dịp râm ran kể lại chuyện một thời áo trắng, kể lại những kỷ niệm một thời tinh nghịch “nhứt quỷ, nhì ma...”. Đứng bên dòng sông Nhau, nhìn dòng sông vẫn êm trôi xuôi về biển, tôi liên tưởng hình ảnh người thầy, cô giáo được ví như người lái đò trên dòng sông tri thức. Dòng sông vẫn trôi, hình ảnh ngày xưa thầy, cô chúng tôi luôn vững tay chèo và hết lòng vì học sinh. Đã có bao nhiêu người khách đã sang sông! Bao nhiêu khát vọng đã vào bờ! Bao nhiêu ước mơ thành sự thực! Liệu có ai sang bờ biết ngoái đầu nhìn lại bến sông xưa, còn nhớ đến người lái đò thuở ấy?
Thế hệ học trò chúng tôi nay mỗi người đã ổn định với mỗi việc khác nhau, mái đầu xanh ngày nào giờ đã hai màu tóc, đã lên chức ông, chức bà... Chúng tôi thầm cảm ơn vì may mắn được làm học trò của thầy cô; được có những quãng thời gian chia sẻ niềm vui và nỗi khổ, được thầy cô luôn dạy bảo và động viên “Cố lên các em, đừng bỏ học - nơi gian khổ sẽ tạo cho các em một bản lĩnh sống và làm việc trong tương lai”. Giờ ngẫm lại lời động viên của thầy cô chúng tôi không sai.
Ngày Hiến chương nhà giáo 20/11 đã đến, chúng tôi chỉ biết tri ân thầy, cô bằng một lời thưa: “Thưa thầy cô, chúng em đã trưởng thành!”.
HOÀNG HÀ THẾ
