Tại các đảo chìm, đảo nổi ở Trường Sa, nơi cán bộ chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam đóng quân có một món ăn tinh thần không thể thiếu, đó là báo tường. Những ấn phẩm này được làm nên bởi chính những người lính đang ngày đêm chắc tay súng bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Chúng tôi đến đảo Nam Yết đúng dịp cán bộ chiến sĩ của đảo bộ và các cụm chiến đấu của đơn vị làm báo tường mừng Đảng, mừng xuân Mậu Tuất 2018. Không khí thật sôi động, rộn rã tiếng cười. Người phụ trách biên tập, người trình bày, người nắn nót từng con chữ lên mặt báo…

Tuy dụng cụ phục vụ cho việc “ra báo” trên đảo không thuận tiện bằng ở đất liền, song cách trình bày, bố cục của các tờ báo tường đều rất bắt mắt. Bên cạnh những mục không thể thiếu như xã luận, gương người tốt việc tốt, nhật ký chiến sĩ là rất nhiều bài thơ, câu châm ngôn, mẩu chuyện cười, ca khúc được các “phóng viên”, “biên tập viên” sưu tầm và sáng tác.

Thấy mọi người chăm chú đọc từng bài xã luận, bài thơ…, trung tá Ngô Văn Xô, Chính trị viên phó kiêm Bí thư Liên chi đoàn đảo Nam Yết, giải thích: “Cùng với duy trì nghiêm các chế độ huấn luyện, diễn tập, trực ban, trực chiến, tuần tra canh gác, sẵn sàng chiến đấu cao, đơn vị thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao và thi báo tường vào các dịp lễ, như Quốc khánh 2/9, Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12, Ngày thành lập Đoàn 26/3… Đặc biệt, báo tường “Mừng Đảng, mừng xuân” là không thể thiếu”.

Theo người sĩ quan chỉ huy trực tiếp chỉ đạo việc làm báo tường ở đảo Nam Yết này, ở nơi đảo xa, điều kiện không bằng trong đất liền, còn nhiều thiếu thốn, vất vả nhưng càng trong khó khăn, gian khổ những người lính đảo càng tỏ rõ bản lĩnh của mình, vẫn luôn lạc quan yêu đời, trải lòng mình vào những vần thơ, dòng nhật ký… Những bài thơ, bài vè, ca khúc… phản ánh cuộc sống sinh hoạt của quân và dân trên đảo do cán bộ, chiến sĩ hải quân sáng tác là nội dung chủ yếu của các tờ báo tường trên đảo. Nhiều bài sau đó nhanh chóng được các chiến sĩ trẻ trên đảo chuyền tay nhau chép vào sổ lưu niệm.

“Mừng xuân mừng Đảng quang vinh/ Mừng cho đất nước hòa bình tự do/ Nhà nhà hạnh phúc ấm no/ Trẻ em vui khỏe chăm lo học hành…”. Đó là những vần thơ mộc mạc, chứa đựng cảm xúc rất thật trước thềm năm mới về Đảng, về đất nước của tác giả Văn Nguyên trên tờ “Mừng Đảng, mừng Xuân” của Chi đoàn Cụm chiến đấu 1. Còn trên tờ “Quyết thắng” của Chi đoàn Đảo bộ Nam Yết, tác giả Ngọc Lai viết “Quân xâm lược làm sao hiểu nổi/ Người Việt Nam rất đỗi tự hào/ Ấm trong hai tiếng Đồng Bào/ Thủy chung son sắt, ấm bao nghĩa tình…”.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa có bài thơ Chút thơ tình của người lính đảo rất nổi tiếng khi một lần ra thăm Trường Sa vào thập niên 80 của thế kỷ trước: “Khi chia tay anh dạo trên bến cảng/ Biển một bên và em một bên… Anh đứng gác nơi trời khuya đảo vắng/ Biển một bên và em một bên”. Hầu hết lính đảo đều thuộc nằm lòng bài thơ được phổ thành nhạc này.

Còn trên tờ “Xung kích” của Chi đoàn Cụm chiến đấu 3, tác giả Phú Đại có những vần thơ chân chất về người lính đảo hôm nay: “Anh đứng giữa đại dương đầy sóng gió/ Nắng mưa dầm trên những đảo nhỏ Trường Sa/ Đành lỗi hẹn xa người yêu dấu/ Bởi quê hương gởi tiếng gọi thiết tha…”. Tác giả H.Hải cũng có những vần thơ đầy cảm xúc, pha chút lãng mạn của người lính đảo trên tờ “Tiếp bước” của Chi đoàn Cụm chiến đấu 2: “Em có nghe tiếng sóng đang ngày đêm thầm gọi/ Cứ vỗ về thao thức nhớ mãi về em/ Em có nghe tiếng gió gào, tiếng lòng mong đợi/ Giữa trùng khơi lùa táp ngọn phong ba…”.

Cũng trên tờ “Tiếp bước” của Chi đoàn Cụm chiến đấu 2, tác giả Đức Hảo có bài vè về chiến sĩ rất mộc mạc, đời thường khái quát các hoạt động mừng Đảng, mừng xuân của đơn vị nhân dịp đón năm mới: “Nghe vẻ nghe ve/ Nghe vè chiến sĩ/ Thật là hết ý/ Mở cuộc thi đua/ Cờ tướng cờ vua/ Vui xuân đón tết/ Học tập nề nếp/ Vào bếp trổ tài/ Cho thỏa chí trai/ Mùa xuân năm mới…”.

Một trong những tác phẩm viết về gương người tốt việc tốt được nhiều người để mắt đến là bài “Kể chuyện không dấu” rất vui nhộn và chân chất của tác giả Đăng Sáng (Chi đoàn Cụm chiến đấu 2): “Thanh Phong năm nay 20 xuân xanh, nhưng anh chưa yêu ai/ Đang sinh viên năm hai khoa thơ ca, anh xung phong tham gia quân nhân/ Xong tân binh anh xung phong ra nơi xa xôi, mang theo tâm tư trên quê hương thân thương/ Phong nghe theo cha “chưa nên yêu đương”, nên vô tư chia tay quê hương ra đi…”

Thượng úy Đỗ Quang Đoàn, Phân đội trưởng Cụm chiến đấu 2, chia sẻ: “Mỗi dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn, đơn vị đều tổ chức làm báo tường. Để có một tờ báo ra mắt bạn đọc, khó khăn nhất là khâu chuẩn bị và mọi thứ phải được lên kế hoạch trước. Trên cơ sở các bài thơ, văn xuôi, nhật ký, nhạc… do cán bộ, chiến sĩ đơn vị sáng tác, sưu tầm, lựa chọn các bài hay, có tính giáo dục cao để đăng.

Vui nhất là sau khi báo được treo (phát hành), anh em cùng ngồi lại bình phẩm, phân tích ý nghĩa của các “tác phẩm”. Tuy chỉ là những tờ báo mang tính “tự cung tự cấp” nhưng qua đó khơi dậy tư duy sáng tạo, cán bộ chiến sĩ thêm gần gũi, gắn bó hơn với biển đảo, thi đua hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”.

XUÂN HIẾU