Xuất phát từ niềm đam mê đờn ca tài tử, ông Phan Thanh Kính (SN 1956), Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) Dân ca - Nhạc cổ thuộc Trung tâm Văn hóa tỉnh đã không ngừng hun đúc, thổi luồng sức sống mới cho phong trào nhạc truyền thống của dân tộc.
Chinh phục đam mê
Trong tiết trời se lạnh pha chút nắng ấm của buổi ban mai, chúng tôi gặp nhau trong những làn điệu giữa vài ngọn gió nhè nhẹ thoảng qua. Thay cho lời chào hỏi, những làn điệu hơi ngự trong bài “Đường Thái Tôn” do chính ông sáng tác vang lên trầm bổng: Về lại Phú Yên mình/ Về lại Phú Yên mình/ Cảnh vật ngàn mộng mơ/ Sông Đà nên thơ/ Đây Tháp Nhạn/ Lưu luyến mong chờ/ Cầu cao bắc qua sông rộng/ Gió chiều thổi lộng/ Xinh xinh tà áo em bay/Thêm đẹp dáng quê hương chiều nay... Giữa không gian ấy, những tấm lòng mộ điệu như chúng tôi được xích lại gần hơn, tình cảm giữa người và nghệ thuật tài tử hòa quyện, khiến lòng người bỗng trở nên bay bổng giữa bao bộn bề, lo toan của cuộc sống hối hả.
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình thuần nông, không ai theo nghiệp đờn ca tại thôn Mỹ Thành Trung 1, xã Hòa Phong (huyện Tây Hòa), nhưng ông Kính đã bị thu hút bởi những ngón đàn, tiếng hát của các bậc tiền tối từ lúc còn nhỏ. Ông Kính nhớ lại: “Từ thuở lên ba lên bốn, tôi được mẹ và bà ru ngủ bằng những câu, đoạn trích cải lương. Những giai điệu ấy len lỏi vào tiềm thức của tôi lúc nào không hay”.
Sớm bộc lộ năng khiếu nghệ thuật, ông bắt đầu tìm đến các đoàn cải lương về lưu diễn tại địa phương để tìm hiểu và học hỏi. Để thỏa mãn niềm đam mê, năm 2000, ông Kính quyết định khăn gói vào TP Hồ Chí Minh để “tầm sư học đạo”. Trong suốt 12 năm ra vào liên tục giữa Phú Yên và TP Hồ Chí Minh, ông làm đủ nghề từ bán vé số đến giữ xe để có tiền trang trải cuộc sống. Ông tranh thủ những buổi tối tạt ngang các lớp học đờn ca tài tử để nghe giảng. Sau những buổi học lỏm ấy, ông tham gia vào các CLB hay tổ nhóm tại nhà riêng của thầy Phạm Ngọc Phú (Bình Dương), Hai Dĩnh (Thủ Đức) và Đặng Long (Bình Thuận)... để có cơ hội trau dồi thêm kiến thức và ngón nghề của đờn ca tài tử hơn nữa. “Đến với bất kể loại hình nghệ thuật nào cũng vậy, quan trọng nhất vẫn là niềm đam mê. Chỉ có đam mê thì con người mới dám dấn thân trên con đường đầy chông gai để tìm được con đường đi phù hợp cho mình”, ông Kính bộc bạch.
Người truyền lửa
Những năm tháng xuân trẻ là những ngày theo đuổi nghệ thuật không ngừng nghỉ của ông Phan Thành Kính. Nhớ lại khoảng thời gian đã qua, ông Kính không giấu được nỗi xúc động khi lần đầu tiên nhận giải khuyến khích tại cuộc thi giọng ca cải lương hàng tuần do Đài Tiếng nói nhân dân TP Hồ Chí Minh tổ chức. Đối với ông, giải thưởng này không chỉ là niềm động viên, khích lệ mà còn là động lực giúp ông tiếp tục theo đuổi con đường đã chọn. Bằng giọng ca mùi mẫn, trầm ấm của mình, ông đã chinh phục nhiều trái tim của những người mộ điệu từ làng quê đến thành thị. Gần đây nhất, trong cuộc thi Nghệ thuật đờn ca tài tử toàn quốc lần thứ II tại tỉnh Bình Dương, ông đã giành tấm HCV.
Là người dành tâm huyết cả đời cho bộ môn đờn ca tài tử, ông chẳng màng danh vọng mà đem chút tài mọn phục vụ bà con nông dân mỗi khi nói chuyện nhà nông. Ngày trước, Ban Văn nghệ thuộc CLB Khuyến nông của xã Hòa Phong (huyện Tây Hòa) do ông làm trưởng ban luôn là thành phần không thể thiếu trong các buổi hội họp, sinh hoạt của bà con nông dân. Những tiết mục văn nghệ cây nhà lá vườn đã trở thành món ăn tinh thần giúp mọi người xua đi những vất vả, nhọc nhằn của đời sống thường nhật. Khi chuyển về TP Tuy Hòa, ông tiếp tục tham gia gầy dựng phát triển phong trào văn nghệ, đờn ca tài tử ở đây. Chính sự nhiệt tình và am hiểu về âm nhạc truyền thống, ông được Trung tâm Văn hóa tỉnh mời về làm Chủ nhiệm CLB Dân ca - Nhạc cổ trực thuộc trung tâm. Từ khi trở thành chủ nhiệm CLB, ông luôn tạo ấn tượng đẹp bởi sự nhiệt tình, tận tâm với công việc, chỉn chu, thể hiện “đầu tàu” có trách nhiệm. Nhiều người đùa vui gọi ông Kính là người “vác tù và hàng tổng”.
Nhờ sự chăm chút ấy, CLB Dân ca - Nhạc cổ đã trở thành địa chỉ, cái nôi nuôi dưỡng cho nhiều thế hệ trẻ yêu thích dòng nhạc truyền thống này. Ông Kính chia sẻ: “Điều mà tôi trăn trở nhất vẫn là làm sao có thể truyền lửa đam mê nghệ thuật lại cho các thế hệ trẻ để các em, các cháu sau này vẫn tiếp nối được truyền thống. Vì vậy, tìm và phát hiện ra những nhân tố mới ở các địa phương; hướng dẫn, bồi dưỡng các em từ lúc vỡ lòng đến khi trưởng thành là cần thiết”.
Bằng sự am tường về bộ môn nghệ thuật đờn ca tài tử và vững vàng bài bản, nhịp điệu, ý tứ..., ông thường cho ra đời nhiều đứa con tinh thần. Với ông, việc viết nhạc như một công việc không thể thiếu. Viết nhạc không phải là ngẫu hứng, một sớm một chiều mà nó được ông đầu tư, nuôi dưỡng tư duy đề tài một cách bài bản. Đến nay, ông đã có hơn 150 bài hát nhỏ viết về quê hương, đất nước, con người Phú Yên và giữ gìn, biểu diễn trong các dịp giao lưu...
Phó Trưởng Phòng Nghệ thuật quần chúng, Trung tâm Văn hóa tỉnh Võ Thành Đông cho biết: Ông Phan Thanh Kính là đầu tàu của CLB Dân ca - Nhạc cổ thuộc Trung tâm Văn hóa tỉnh, ông luôn hoàn thành và tạo mọi điều kiện cho thế hệ trẻ tiếp tục phát huy bản sắc dân tộc. Mặt khác, gia đình ông còn là hậu phương vững chắc khi 4/5 người là thành viên CLB, luôn kề vai sát cánh với ông trong mọi trường hợp. Với những hoạt động trong năm qua, ông được Sở VH-TT-DL khen thưởng vì đạt thành tích xuất sắc trong năm 2017.
THIÊN LÝ
