Giới họa sĩ Phú Yên không ai không biết đến Trần Trưởng (SN 1962), hội viên Hội Văn học nghệ thuật Phú Yên, bởi anh đam mê vẽ xương rồng, loài cây toàn gai sống trên những vùng cát đầy nắng gió. Người họa sĩ “xứ Nẫu” này vừa vinh dự tham gia Hội nghị mỹ thuật quốc tế lần thứ 2 tại đảo Santorini (Hy Lạp), do Câu lạc bộ Mỹ thuật thuộc UNESCO (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc) tổ chức. Hòn đảo được vinh danh là “Thiên đường của thế giới - xứ sở các vị thần” đất nước Hy Lạp.
Đời và nghiệp
Rất khó để gặp Trần Trưởng, không phải anh “chảnh” mà vì cuộc sống mưu sinh nên anh ít khi ở nhà. Gặp anh tại Triển lãm mỹ thuật năm 2017, do Hội Văn học Nghệ thuật Phú Yên tổ chức nhân kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống Hội Mỹ thuật Việt Nam (10/12/1951-10/12/2017), qua tâm sự mới biết hoàn cảnh của anh và trong tôi chợt nghĩ thầm: Đúng như các đồng nghiệp gán cho anh biệt danh họa sĩ nghèo!
55 tuổi đời, hơn 30 năm cầm cọ, họa sĩ Trần Trưởng có lúc tưởng chừng phải từ bỏ đam mê nghệ thuật tạo hình để mưu sinh.
Lập gia đình sớm, bốn đứa con đang tuổi ăn tuổi lớn, khiến anh giằng xé bao ngày với nỗi lo cơm áo gạo tiền. Trần Trưởng "cày" rất nhiều công việc, từ cuốc ruộng thuê, đãi vàng, đãi đá quý, đi rừng tìm trầm, ngồi làm mẫu để sinh viên Trường cao đẳng Sư phạm Phú Yên (nay là Trường đại học Phú Yên), Trường cao đẳng Xây dựng số 3 (nay là Trường đại học Xây dựng Miền Trung) vẽ chân dung, đến làm thuê cho một số công ty quảng cáo mỹ thuật ở Tuy Hòa... Có thời gian anh vào TP Hồ Chí Minh làm công cho một doanh nghiệp của người bạn hoạt động trong lĩnh vực mỹ thuật. Nhưng quê hương, gia đình và hình ảnh cây xương rồng ở miền cát trắng đã thôi thúc anh trở về quê nhà để tiếp tục bương chải với cuộc sống và trải lòng đam mê qua những tác phẩm nghệ thuật.
Họa sĩ Trần Trưởng “bật mí” cơ duyên để anh có mặt ở đảo Santorini: Cách đây hơn 8 năm anh có "bán xô" một số tác phẩm, trong đó có tranh “Xương rồng trên cát” cho một khách ngoài tỉnh và trôi nổi thế nào đó mà tác phẩm này ở tận bên trời Âu. Đến giờ tôi cũng không biết bản gốc ở đâu, nhưng tác phẩm “Xương rồng trên cát” được in phiên bản kích thước 60 cm x 80 cm, bày bán tại các phòng tranh ở nước ngoài với giá 10 Euro/ phiên bản, tương đương gần 300.000 VNĐ.
“Thói quen của các họa sĩ Việt Nam, trong đó có họa sĩ Trần Trưởng khi vẽ tranh chỉ ký tên và năm sáng tác, mà không ghi địa chỉ cụ thể, nên tác giả tranh phiên bản Xương rồng trên cát của anh ở nước ngoài chỉ đề là của họa sĩ Việt Nam. Khi tham quan Bảo tàng tranh ở Hy Lạp hầu hết các họa sĩ nước ngoài dưới góc tranh đều đề họ tên, tuổi, địa chỉ”, họa sĩ Trần Trưởng nói và cho biết thêm: Tháng 4/2017 qua kết nối trên mạng internet, tôi gửi tác phẩm “Tình yêu biển” và " Tình yêu sông nước" (tranh chụp lại và gửi qua email) tham gia triển lãm ở Tây Ban Nha và may mắn được Câu lạc bộ Mỹ thuật thuộc UNESCO mời tham gia.
Xương rồng “Xứ Nẫu” với bè bạn
Tham gia hội nghị và sáng tác mỹ thuật quốc tế lần thứ 2 tại đảo Santorini có 33 họa sĩ đến từ 10 quốc gia trên thế giới, mỗi quốc gia có 2-3 họa sĩ. Riêng Việt Nam chỉ có họa sĩ Trần Trưởng. Tham gia hoạt động này, Trần Trưởng học hỏi được nhiều kinh nghiệm từ các họa sĩ và anh cũng giới thiệu đến bạn bè quốc tế về đất và người Phú Yên.
Trần Trưởng thổ lộ rằng vẻ đẹp hòn đảo của những câu chuyện thần thoại Hy Lạp, với nét kiến trúc nhà ở đồng nhất mái vòm, cửa sổ đối xứng, chênh vênh treo mình bên sườn núi đã tạo nên vẻ đẹp đặc trưng cho Santorini. Sự thuần nhất về sắc trắng tinh khôi hòa cùng sắc xanh coban mát dịu, tạo nên một tổng thể hài hòa và đặc trưng của hòn đảo... Anh mượn dáng thế toàn cảnh đảo Santorini và đem sở trường vẽ xương rồng để cách điệu hình ảnh người phụ nữ ngồi trên bờ biển khi đêm về, với tác phẩm "Santorini về đêm". Cũng với hình tượng đó, anh dùng tông màu vàng vẽ hòn đảo vào ban ngày, với tác phẩm "Vương miện". Hai tác phẩm của anh được ban tổ chức tặng giải thưởng.
Họa sĩ Trần Quyết Thắng, Chi hội trưởng Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Phú Yên, Chi hội phó Chi hội Mỹ thuật tỉnh Phú Yên, đánh giá: "Tuy hoàn cảnh gia đình của họa sĩ Trần Trưởng còn khó khăn, nhưng anh đã "cháy hết mình" với nghệ thuật tạo hình, đặc biệt là những sáng tác về xương rồng, được đồng nghiệp cảm mến. Chuyến sáng tác tại Hy Lạp vừa qua là vinh dự của cá nhân Trần Trưởng và cũng là vinh dự của phong trào sáng tạo nghệ thuật tạo hình của tỉnh Phú Yên.
HOÀNG HÀ THẾ
