Tôi cũng như bao người, không chỉ trải qua một mùa hè của tuổi thơ, để rồi khi trưởng thành, trong một khoảnh khắc chạnh lòng, ký ức thời tuổi thơ trong những ngày tháng hè trỗi dậy. Đó mãi mãi là những hoài niệm đẹp.
Hè về, tôi cùng với nhóm bạn trong xóm tập trung ở sân kho hợp tác xã để bày khá nhiều trò chơi. Đúng hẹn tầm xế chiều là “tụm năm, tụm bảy” rồi oánh tù tì để đứa thua phải ụp mặt vào tường đếm “năm... mười... mười lăm” của trò chơi cút bắt (cút kiếm); tiếng hơi u...u thổi ra từ miệng của trò chơi u quạ rồi chí chóe tranh với nhau về bên thắng bên thua… Sân kho hợp tác xã bây giờ đã chuyển đổi mục đích sử dụng đất, trẻ em bây giờ căng mình việc học hè, nếu rỗi thì “lướt vép” (website), “lên phay” (Facebook). Nên việc chơi đùa ở sân kho hợp tác xã nếu kể lại cho con cháu ngày nay như kể chuyện ngày xửa, ngày xưa...
Mùa hè trong tuổi thơ tôi là những cây keo mọc bên đường và con hẻm đơm đầy trái xanh, trái chín lủng lẳng trên cao. Nhân trái keo trắng bột vị ngọt chát có mùi thơm đặc trưng của cây dại. Chẳng cứ là con trai như tôi, lũ con gái tham gia mỗi đứa một cây khều móc, đợi đến trưa rủ nhau đi khều keo và kéo nhau ra ngoài Gò Ráng (khu đất thổ cư của ông Ráng) ăn, râm ran bàn tính ngày mai đi bắt dế ngoài đồng ruộng... Làng tôi giờ lên phố lên phường, con đường làng được trải nhựa bê tông, hàng cây keo rào nhà được thay bằng lan can xi măng nhiều kiểu dáng, chuyện đi khều keo vào mùa hè chỉ còn trong ký ức...
Mùa hè trong tuổi thơ tôi là được mẹ cho theo ông ngoại chăn bò và thỏa thích thả diều trên bờ vùng ngoài ruộng. Con đường bờ vùng thời còn hợp tác xã do người dân quê đào đất ruộng đắp, được kéo dài từ sau nhà máy cơ khí Phú Lâm (cũ) chạy dài giáp với bờ vùng của thôn Hòa Vinh (nay là khu phố 1, thị trấn Hòa Vinh, huyện Đông Hòa). Con diều của chúng tôi không đẹp, nhiều hình thù, màu sắc như bây giờ. Con diều đó là thành quả suốt chiều qua nhặt nhạnh những hạt cơm sót lại trong nồi để làm nguyên liệu hồ dán và hì hục cắt, dán, ghép tỉ mỉ từ những trang vở đã viết hết cùng với khung và dây diều do ông ngoại làm cho. Bây giờ trẻ con thả diều ở quãng trường hay bãi biển, bờ vùng vẫn còn đó nhưng vắng lặng khi mỗi chiều về.
Mùa hè trong tuổi thơ tôi là rủ nhóm bạn trong xóm đi tát cá. Mùa lúa tháng ba thu hoạch xong, nước ở con mương còn lại, sau khi chọn đoạn mương có nhiều bọt nổi lên mặt nước tôi và bốn đứa bạn chia nhau móc đất đắp hai đầu rồi dùng chiếc thau nhôm tát nước, tát cạn rồi chia nhau dò bắt cá, được con nào cho gọn vào cái ống tay đã buộc túm một đầu cho cá khỏi lọt xuống. Ngoài cá rô, cá lằm cằm (cá diếc còn nhỏ) bao giờ cũng hớt được vài lạng tép đồng về kho. Cuộc sống tự cung tự cấp, chẳng phân biệt sang hèn gì mà sao nhiều ký ức đến thế. Đôi khi ta tự hỏi chẳng biết khi nào mới lại có thể thưởng thức lại những món ăn dân dã, được lấy lên từ chính đồng ruộng quê nhà, còn ắp cả những kỷ niệm của ngày hôm qua.
Mùa hè vẫn còn nhưng tuổi thơ của trẻ em hiện nay sinh hoạt hiện đại hơn ngày xưa rất nhiều. Đã bước vào độ tuổi “bên kia triền dốc cuộc đời” nhưng trong sâu thẳm của tôi, bao giờ cũng hoài niệm về quãng thời gian mùa hè thời thơ ấu, để yêu thương và bước tiếp những chặng đường còn lại của cuộc đời.
HOÀNG HÀ THẾ
