Sau 7 năm nghiên cứu, hệ thống hang động núi lửa lớn nhất Đông Nam Á ở Việt Nam đã được công bố và đưa vào khảo sát.
Tổng cục Địa chất và Khoáng sản và Hội Hang động núi lửa Nhật Bản vừa công bố một trong những di sản địa chất độc đáo, có giá trị đã được phát hiện và nghiên cứu trong thời gian qua. Ông Nguyễn Văn Thuấn, Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản cho biết, đây là kết quả của 7 năm nghiên cứu do Tổng cục Địa chất và Khoáng sản phối hợp với các nhà khoa học Nhật Bản thực hiện. Việc phát hiện ra hệ thống hang động núi lửa này đã gây nhiều bất ngờ cho không chỉ các nhà khoa học trong nước mà cả các nhà khoa học quốc tế.
Đây là lần đầu tiên Việt Nam phát hiện được hệ thống hang động núi lửa gồm hàng chục hang động và miệng núi lửa hình thành từ quá trình phun trào dung nham cách đây hàng triệu năm. Hệ thống hang động núi lửa ở Tây Nguyên được phát hiện ở tỉnh Đắk Nông, chủ yếu ở huyện Krông Nô. Hang dài 25km từ miệng núi lửa buôn Choar dọc theo chiều dài sông Sêrêpôk đến khu vực thác Dray Sáp. Trong lòng các hang C7, C3, A1 có đặc điểm: lòng hang hình ống, trên tường hang có thạch nhũ dung nham, các “kệ” nham thạch, những dấu vết nằm ngang hoặc cuộn xoắn trên tường hang thể hiện mức dung nham và hướng của dòng nham thạch. Dấu vết về dòng dung nham vẫn còn lưu lại trên thành hang C7 - hang lớn nhất với chiều dài gần 1.100 m, bên trong rộng hàng nghìn mét, có cấu trúc độc đáo và đặc trưng của hang động núi lửa với dòng dung nham phun ngược. Trên thành hang có những vết bám màu trắng, có thể là do một loại vi khuẩn tạo ra. Ở một góc thượng lưu hang C7 vẫn còn sót lại 3 tầng địa mạo, chứng tỏ dòng dung nham có thời gian phun trào khác nhau…
Ông Thuấn cho biết, so với các hang động núi lửa ở một số nước trên thế giới như hang động núi lửa Manjanggul Lava trên đảo Jeju của du lịch Hàn Quốc, thì hệ thống hang động núi lửa ở tỉnh Đắk Nông còn rộng lớn và hấp dẫn hơn nhiều. “Hệ thống hang động núi lửa này cũng đã được Hội Hang động Nhật Bản đánh giá là động núi lửa đẹp nhất khu vực Đông Nam Á và rất có giá trị về mặt khoa học, cần được phát triển làm du lịch” - ông Thuấn nói.
Lãnh đạo Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam nhận định, hệ thống hang động núi lửa tại Tây Nguyên có thể sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà khoa học, khách du lịch trong và ngoài nước, nhất là những người muốn khám phá di sản của hoạt động phun trào núi lửa hiếm thấy nhất ở khu vực Đông Nam Á.
Tuy nhiên, hang động này nằm sâu trong rừng nên cho đến nay, các nhà nghiên cứu địa chất vẫn chưa ghi nhận được dấu vết của con người. Trong quá trình khám phá, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy sự sống của một số loài vật sinh sống như: ốc sên, ếch, rắn cạp nia và giống sên chưa xác định.
Cùng với những di sản địa chất, văn hóa cũ, với việc phát hiện hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á, Đắk Nông đang hội tụ đầy đủ những tiêu chí để thành lập công viên địa chất. Các giải pháp bảo vệ bảo tồn, quản lý, khai thác phát triển du lịch cũng sẽ được nghiên cứu đề xuất.
Để tiếp tục cho quá trình nghiên cứu những hang động còn lại trong thời gian tới, Bảo tàng Địa chất và Hội Hang động núi lửa Nhật Bản sẽ tiếp tục hợp tác khảo sát chi tiết, đo đạc các thông số của hang động, đặc điểm phân bố cũng như cơ chế thành tạo của chúng, đồng thời đánh giá tổng thể các giá trị liên quan tới hệ thống hang động này.
UBND tỉnh Đắk Nông cũng đang phối hợp với Bảo tàng Địa chất Việt Nam xây dựng đề cương quy hoạch hệ thống hang động dọc sông Sêrêpôk thành công viên địa chất toàn cầu và nghiên cứu đề xuất các giải pháp bảo vệ bảo tồn, quản lý và khai thác phát triển du lịch liên quan đến hệ thống hang động ở đây.
LÂM VY (tổng hợp)
