Các ngoại trưởng các quốc gia Ả-rập gồm Ai Cập, Qatar, Jordan, Ả-rập Xê-út và Các Tiểu Vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE) đã thảo luận về đề xuất ngừng bắn ở Dải Gaza của Tổng thống Mỹ Joe Biden, đồng thời nhấn mạnh các quốc gia Ả-rập đang xem xét đề xuất này một cách nghiêm túc nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza.
Theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Ai Cập, tại cuộc họp trực tuyến ngày 3/6, ngoại trưởng của Ai Cập, Qatar, Jordan, Ả-rập Xê-út và UAE đã thảo luận những diễn biến mới nhất tại Gaza và điểm lại những nỗ lực hòa giải của Ai Cập, Qatar và Mỹ.
Các ngoại trưởng của Jordan, Ả-rập Xê-út và UAE khẳng định sự ủng hộ của các nước này đối với những nỗ lực hòa giải của Ai Cập, Qatar và Mỹ nhằm đạt được thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn ở Gaza, thả con tin và những người bị bắt giữ, cũng như đảm bảo cung cấp nguồn viện trợ nhân đạo đầy đủ cho người dân ở dải đất ven Địa Trung Hải của Palestine.
Các ngoại trưởng Ai Cập, Qatar, Jordan, Ả-rập Xê-út và UAE nhấn mạnh tính cấp thiết của việc ngăn chặn các hoạt động động quân sự ở Gaza, chấm dứt cuộc khủng hoảng nhân đạo tại đây và đảm bảo những người Palestine vốn phải di dời được trở về nhà của họ, đồng thời yêu cầu các lực lượng Israel rút hoàn toàn khỏi Dải Gaza.
Các ngoại trưởng Ả-rập cũng nêu bật sự cần thiết phải bắt đầu công cuộc tái thiết Gaza bằng một kế hoạch toàn diện với lộ trình rõ ràng và các cam kết có tính ràng buộc, cũng như thực thi giải pháp hai nhà nước phù hợp với các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an LHQ.
Về vấn đề thực thi giải pháp hai nhà nước, các ngoại trưởng Ả-rập khẳng định việc thành lập nhà nước Palestine độc lập và có chủ quyền dựa trên đường biên giới năm 1967 với Đông Jerusalem là thủ đô là con đường để đạt được an ninh và hòa bình cho các dân tộc trong khu vực.
Trong diễn biến liên quan, báo chí Israel ngày 3/6 dẫn lời Thủ tướng nước này Benjamin Netanyahu tuyên bố giai đoạn 1 của đề xuất do Mỹ thúc đẩy về ngừng bắn và trao đổi con tin với phong trào Hamas có thể được thực hiện mà không cần ràng buộc với các giai đoạn tiếp theo.
Thông tin trích dẫn từ các nguồn chưa được kiểm chứng cho biết ông Netanyahu đưa ra ý kiến trên tại buổi làm việc không công khai với các nghị sĩ Quốc hội Israel.
Nhà lãnh đạo Israel thuyết phục các nghị sĩ rằng có thể thực hiện giai đoạn 1 để giúp giải thoát một số con tin, mà không cần dừng cuộc chiến như đề xuất cho giai đoạn tiếp theo. Quan điểm này cho thấy khả năng Israel có thể chấp thuận một phần đề xuất ngừng bắn mà Mỹ công bố.
Thủ tướng Netanyahu quả quyết mục tiêu cao nhất của Israel vẫn là "tiêu diệt" Hamas, cùng với mục tiêu giải thoát con tin, nhưng ông không đưa vấn đề này vào do chịu “sức ép từ các thành viên trong chính phủ liên minh”.
Tuy nhiên, cùng ngày, các chính trị gia cực hữu là thành viên trong Chính phủ liên minh tại Israel đã tiếp tục phản đối đề xuất thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin, đe dọa sẽ phá vỡ liên minh nếu chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu chấp thuận đề xuất này.
Phát biểu trước các nghị sĩ Quốc hội thuộc phe cánh hữu, Bộ trưởng An ninh Quốc gia Itamar Ben-Gvir cho rằng Thủ tướng Netanyahu đang tìm cách giấu giếm thỏa thuận, đồng thời tái khẳng định bất cứ thỏa thuận nào cũng phải kèm điều kiện "xóa sổ" Hamas.
Động thái trên đang đẩy Thủ tướng Netanyahu vào thế khó khăn để có thể giữ ghế đồng thời đạt mục tiêu trong các cuộc xung đột tại Dải Gaza.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đưa ra đề xuất về thỏa thuận ngừng bắn mới gồm 3 giai đoạn giữa Israel và phong trào Hamas tại Dải Gaza. Hamas tiếp nhận đề xuất này với thái độ “tích cực”.
Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani ngày 3/6 tuyên bố Rome ủng hộ những nỗ lực của Washington nhằm làm trung gian cho thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza. Phát biểu với kênh truyền hình Sky, ông Tajani bày tỏ: “Cuối cùng đã đến lúc phải có lệnh ngừng bắn để có thể giải thoát con tin và chuyển hàng viện trợ cho dân thường Palestine. Chúng tôi ủng hộ vai trò trung gian hòa giải này và hy vọng Israel và Hamas ít nhất sẽ chấp thuận nỗ lực ban đầu nhằm đình chiến”.
Trong khi đó, cùng ngày, quyền Ngoại trưởng Iran Ali Bagheri Kani đã kêu gọi triệu tập cuộc họp khẩn cấp bộ trưởng của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) để triển khai các biện pháp tập thể chống lại chiến dịch tấn công của Israel ở Dải Gaza.
Phát biểu sau cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Libăng Abdallah Bou Habib ở Beirut, ông Kani nhấn mạnh: “Các nước Hồi giáo phải thực hiện một phong trào chung để đối phó với các cuộc tấn công của Israel và bảo vệ người dân Palestine.
Đây là chuyến công du đầu tiên của ông Kani sau khi người tiền nhiệm Hossein Amir-Abdollahian qua đời trong vụ tai nạn trực thăng hồi tháng trước.
Quyền Ngoại trưởng Kani đánh giá mối quan hệ chặt chẽ giữa Iran và Libăng là chỉ dấu quan trọng cho thấy sự ổn định trong khu vực. Về phần mình, Ngoại trưởng Libăng Bou Habib cho biết hai bên đã nhất trí rằng “nguy cơ xung đột tiếp diễn ở Gaza làm suy yếu cơ hội đạt được nền hòa bình công bằng và toàn diện trong khu vực”.
Hai bên cũng thảo luận các đề xuất ngừng bắn ở Dải Gaza, việc Israel rút quân khỏi dải đất của người Palestine và thỏa thuận trao đổi những người bị giam giữ giữa Hamas và Israel.
Trong diễn biến khác ngày 3/6, Cơ quan LHQ về cứu trợ người tị nạn Palestine (UNRWA) cho biết hơn 1 triệu người dân đã phải rời khỏi TP Rafah ở Dải Gaza do lệnh cưỡng chế bắt buộc. Theo UNRWA, thành phố nhỏ ở rìa phía Nam Gaza là nơi trú ẩn cho khoảng 1 triệu người Palestine đang chạy trốn khỏi các cuộc tấn công của Israel nhằm vào các khu vực khác tại nơi này.
Kể từ đầu tháng 5, quân đội Israel đã tiến hành cuộc tấn công tại TP Rafah nhằm truy quét các chiến binh của Phong trào Hồi giáo Hamas, đồng thời phá hủy cơ sở hạ tầng được nhóm chiến binh này sử dụng.
Quân đội Israel đã yêu cầu người dân thường sơ tán đến một "khu vực nhân đạo mở rộng" cách Rafah khoảng 20 km. UNRWA cho biết hàng nghìn gia đình đang trú ẩn trong các cơ sở bị hư hại ở TP Khan Younis, nơi cơ quan này đang cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho người dân, bất chấp những thách thức ngày càng tăng.
Nhiều người Palestine phàn nàn rằng họ đã phải di chuyển liên tục xung quanh khu vực Dải Gaza trong vài tháng qua, do lo ngại quân đội Israel sẽ tấn công bất cứ nơi nào họ dừng chân.
Ông Philippe Lazzarini, người đứng đầu UNRWA, gần đây chỉ trích việc người dân Palestine phải di dời liên tục. Ông nói: “Kể từ khi cuộc chiến ở Gaza bắt đầu, người Palestine đã buộc phải chạy trốn nhiều lần để tìm kiếm sự an toàn mà họ chưa bao giờ tìm thấy, kể cả ở những nơi trú ẩn của UNRWA".
Ông nhấn mạnh: “Khi người dân di chuyển, họ sẽ gặp nguy hiểm, không có lối đi hoặc sự bảo vệ an toàn. Lần nào họ cũng buộc phải bỏ lại những đồ đạc ít ỏi mà họ có: nệm, lều, dụng cụ nấu nướng và những vật dụng cơ bản mà họ không thể mang theo hoặc không thể trả tiền vận chuyển. Lần nào họ cũng phải bắt đầu lại từ đầu”.
H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
