Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), Josep Borrell, nhấn mạnh rằng cần có một chính quyền Palestine "mạnh" để đạt được hòa bình.
Phát biểu này được ông Josep Borrell đưa ra ngày 26/5 tại Brussels trong buổi họp báo cùng Thủ tướng Palestine Mohammed Mustafa. Ông Borrell nêu rõ rằng một Chính quyền Palestine hoạt động hiệu quả cũng là lợi ích của Israel vì để đạt được hòa bình cần một Chính quyền Palestine mạnh.
Tây Ban Nha cùng với Ireland và Na Uy sẽ chính thức công nhận nhà nước Palestine từ ngày 28/5. EU đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm một lập trường chung từ khi cuộc chiến ở Gaza bắt đầu.
Tại Brussels, cả ông Mustafa và Ngoại trưởng Tây Ban Nha, Jose Manuel Albares, đều nhấn mạnh rằng cộng đồng quốc tế cần phải yêu cầu một lệnh ngừng bắn. Trong khi đó, Thủ tướng Palestine nhấn mạnh đã đến lúc phải mạnh mẽ hơn, yêu cầu một lệnh ngừng bắn và chấm dứt chiến tranh.
Hồi đầu năm nay, EU đã soạn thảo và đưa ra một kế hoạch 10 điểm cho một giải pháp toàn diện, đáng tin cậy về cuộc xung đột Hamas-Israel. Kế hoạch của EU vạch ra một loạt bước đi mà cuối cùng có thể mang lại hòa bình cho Dải Gaza, thành lập một Nhà nước Palestine độc lập, bình thường hóa quan hệ giữa Israel và thế giới Ả-rập, đồng thời đảm bảo an ninh lâu dài trong khu vực.
Một yếu tố quan trọng trong lộ trình hòa bình của EU là hội nghị hòa bình trù bị có sự tham gia của EU, Mỹ, Ai Cập, Jordan, Ả-rập Xê-út, Liên đoàn Ả-rập và LHQ.
Những bên tham gia sẽ liên lạc thường xuyên với các quan chức Israel và Palestine trong mọi bước và bất kỳ lúc nào nhưng ban đầu hai bên sẽ không bắt buộc phải ngồi vào bàn đàm phán trực tiếp. Dải Gaza và Bờ Tây sẽ có đại diện là Chính quyền Palestine (PA) và Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), thay vì Hamas.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry ngày 26/5 (giờ Cairo) đã kêu gọi các bên quốc tế hỗ trợ trực tiếp ngân sách cho Chính quyền Palestine, trước những hạn chế tài chính do Israel áp đặt. Trong cuộc họp cấp bộ trưởng có sự tham gia của một số Ngoại trưởng từ các nước Ả-rập và Liên minh châu Âu (EU), ông Shoukry nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cung cấp sự hỗ trợ cần thiết để Chính quyền Palestine tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Phóng viên TTXVN tại Cairo dẫn thông cáo Bộ Ngoại giao Ai Cập cho biết cuộc gặp tập trung vào những diễn biến trong vấn đề Palestine và những nỗ lực liên quan nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Dải Gaza và ngăn chặn tình hình xấu đi ở Bờ Tây.
Các bộ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết phải chấm dứt cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza, bằng cách đạt được lệnh ngừng bắn, đảm bảo việc tiếp nhận viện trợ đầy đủ và an toàn, đồng thời mở tất cả các cửa khẩu đường bộ giữa Israel và Gaza để tăng cường dòng chảy viện trợ.
Trong cuộc họp, ông Shoukry yêu cầu Israel giải phóng các khoản thu thuế bị giữ lại của Chính quyền Palestine. Ông cũng kêu gọi phải ngăn chặn các cuộc tấn công của người định cư Israel ở Bờ Tây. Ngoài ra, Ngoại trưởng Shoukry nêu bật lập trường của Ai Cập kiên quyết phản đối việc Israel đơn phương sáp nhập đất đai bất hợp pháp, hay xây dựng các khu định cư mới ở Bờ Tây và Jerusalem.
Ông cũng thảo luận về những rủi ro nhân đạo nghiêm trọng do các hoạt động quân sự của Israel đang diễn ra tại thành phố Rafah của Palestine, đồng thời cảnh báo về những hậu quả của các hoạt động này đối với hòa bình và ổn định trong khu vực.
Ngoại trưởng Ai Cập cũng hối thúc tạo điều kiện an toàn cho các đội cứu trợ quốc tế tiếp nhận và phân phối viện trợ trên khắp Dải Gaza, đồng thời nhận định những diễn biến thực tế đang làm suy yếu các nỗ lực quốc tế nhằm thực hiện giải pháp hai nhà nước.
Cuối cùng, Ngoại trưởng Ai Cập Shoukry kêu gọi các bên quốc tế ưu tiên con đường hòa bình, đề cao các giá trị công bằng và bình đẳng, đồng thời thực hiện các biện pháp thiết thực để thay đổi tình hình hiện nay, bằng cách nỗ lực thực hiện giải pháp hai nhà nước. Ông cũng cảnh báo rằng các bên có nguy cơ phải đối mặt với hậu quả nặng nề nếu giải pháp này bị sụp đổ.
Trong diễn biến liên quan, Ngoại trưởng Tây Ban Nha José Manuel Albares ngày 26/5 đã xác nhận Madrid sẽ chính thức công nhận Nhà nước Palestine vào ngày 28/5, đồng thời kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và cho phép viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza.
Theo phóng viên của TTXVN tại Brussels, phát biểu tại cuộc họp báo chung ngày 26/5 cùng Thủ tướng Palestine Mohammed Mustafa, ông Albares tuyên bố: "Không ai có thể đe dọa hoặc khiến chúng tôi thay đổi quyết định dứt khoát công nhận Nhà nước Palestine... Chúng tôi sẽ không khuất phục trước những khiêu khích nhằm đẩy chúng tôi ra xa mục tiêu hòa bình".
Ngoại trưởng Albares nhấn mạnh việc công nhận Nhà nước Palestine là "phù hợp với luật pháp quốc tế và các nghị quyết của LHQ". Ông cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế ủng hộ giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột Israel - Palestine.
Về phía Palestine, Thủ tướng Mohammed Mustafa hoan nghênh động thái của Tây Ban Nha. Ông Mustafa cho biết việc công nhận Nhà nước Palestine "là một bước tiến quan trọng hướng tới việc hiện thực hóa hòa bình và công lý cho người dân Palestine".
Ông khẳng định chính quyền Palestine đang kêu gọi các quốc gia chưa công nhận Nhà nước Palestine cần mau chóng làm điều này. Dự kiến Ireland và Na Uy cũng sẽ chính thức công nhận Nhà nước Palestine vào cùng thời điểm với Tây Ban Nha.
Liên quan tới cuộc xung đột tại Hamas - Israel, phóng viên TTXVN tại Tel Aviv dẫn thông báo ngày 26/5 của Cơ quan Y tế của Dải Gaza cho biết trong 24 giờ qua có thêm 81 người thiệt mạng tại vùng lãnh thổ này của Palestine, đưa tổng số nạn nhân kể từ khi xảy ra cuộc chiến với Israel lên 35.984 người thiệt mạng và 80.643 người bị thương.
Đồng thời, chính quyền Hamas cho biết tình trạng thiếu thốn nhu yếu phẩm ở Gaza, đặc biệt là lương thực, vẫn rất nghiêm trọng, mặc dù phía Israel sáng 26/5 đã mở lại cửa khẩu Kerem Shalom cho hàng viện trợ. Dự kiến trong ngày sẽ có khoảng 200 chiếc xe tải chở hàng qua cửa khẩu này vào Gaza.
H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
