* Mỹ vẫn đang phải vật lộn chống chọi với sự lây lan của COVID-19
Một nghiên cứu mô hình được thực hiện ở Israel cho thấy các dòng phụ của biến thể Omicron có thể tự tiêu diệt trong vài tháng tới, song biến thể Delta hoặc một biến thể khác của virus SARS-CoV-2 có thể làm bùng phát một đợt dịch COVID-19 nữa trong mùa hè này.
Theo nghiên cứu do Đại học Ben-Gurion (BGU) của Israel thực hiện và được công bố trên tạp chí Science of The Total Environment, biến thể Delta của virus SARS-CoV-2 đã thay thế các biến thể trước, song Omicron chưa loại bỏ được biến thể Delta nguy hiểm xuất hiện trước nó và có thể bùng phát trở lại.
Để đưa ra kết luận trên, các nhà nghiên cứu đã phát triển các mảng cảm biến có thể phân biệt các biến thể trong nước thải, qua đó xác định những nơi virus SARS-CoV-2 đang hoạt động.
Các nhà nghiên cứu đã theo dõi nước thải ở TP Beer-Sheva của Israel từ tháng 12/2021 đến tháng 1/2022 và đã nhận thấy "sự tương tác đáng lo ngại" giữa các biến thể Omicron và Delta. Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng xây dựng mô hình dự báo Omicron đang tự tiêu diệt trong khi Delta chỉ đang "ẩn mình chờ thời".
Giáo sư Ariel Kushmaro thuộc BGU nêu rõ dù có nhiều yếu tố liên quan, nhưng mô hình này cho thấy có thể có một đợt bùng phát Delta hoặc một biến thể khác của virus SARS-CoV-2 trong mùa hè này. Các nhà nghiên cứu cho biết, cho đến nay, bất cứ khi nào một biến thể mới và vượt trội xuất hiện, biến thể "tiền bối" của nó sẽ bị lấn át sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, với hai biến thể Delta và Omicron, kết quả kiểm tra nước thải cho thấy khi Omicron gia tăng, Delta vẫn hoạt động.
Theo mô hình do các nhà nghiên cứu BGU phát triển, Omicron có thể suy giảm cho đến khi triệt tiêu hoàn toàn, trong khi Delta vẫn tồn tại một cách khó hiểu. Điều này có thể dẫn đến bùng phát một đợt dịch mới do Delta gây ra hoặc phát sinh một thế hệ biến thể mới đáng lo ngại.
Vì vậy, các nhà nghiên cứu cho rằng cần triển khai chiến dịch dịch tễ học dựa trên nước thải bởi đây là một công cụ tiện lợi có thể ngăn ngừa đại dịch.
Trong diễn biến khác, số liệu thống kê chính thức của Đại học Johns Hopkins cho thấy tính đến ngày 4/5 (giờ địa phương), Mỹ đã ghi nhận gần 1 triệu ca tử vong do COVID-19 và hơn 81 triệu ca mắc COVID-19. Đây là những con số cao nhất thế giới tính theo quốc gia.
Số liệu này là một lời nhắc nhở rằng Mỹ vẫn đang phải chống chọi với sự lây lan của virus SARS-CoV-2. Cũng theo Đại học Johns Hopkins, đến nay mới chỉ có 66,62% dân số Mỹ đã hoàn thành chương trình tiêm chủng vắc xin ngừa COVID-19 cơ bản.
Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và phòng chống dịch bệnh (CDC) của Mỹ, hiện nay trung bình mỗi ngày tại nước này ghi nhận 325 ca tử vong do COVID-19, trong khi số bệnh nhân COVID-19 cần nhập viện điều trị là 2.214 người/ngày.
Ngoài ra, theo tờ Los Angeles Times số ra ngày 3/5, trong tuần qua, bang California đã có số ca nhiễm mới tăng 30%. CDC Mỹ cho biết có ít nhất 82,5% người trên 5 tuổi tại Mỹ đã tiêm ít nhất 1 mũi vắc xin ngừa COVID-19.
Trong tháng 5/2021, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đặt mục tiêu tiêm ít nhất 1 mũi vắc xin ngừa COVID-19 cho 70% dân số trưởng thành của nước này vào ngày 4/7 cùng năm. Trong bối cảnh đó, CDC Mỹ vẫn hối thúc người dân tiếp tục đeo khẩu trang trên phương tiện công cộng như máy bay, tàu hỏa, xe buýt,... để bảo vệ bản thân và những người xung quanh do mật độ người tập trung tại khu vực này rất cao.
Cơ quan nêu rõ khuyến nghị này dựa trên dữ liệu hiện có, bao gồm sự hiểu biết về các biến thể đang lưu hành và tác động của các biến thể này đối với mức độ nghiêm trọng của bệnh và hiệu quả của vắc xin, diễn tiến dịch bệnh ở các cộng đồng cùng với dự báo dịch bệnh trong những tháng tới.
Trước đó, CDC Mỹ đã gia hạn quy định bắt buộc đeo khẩu trang đối với người sử dụng phương tiện công cộng đến ngày 3/5. Tuy nhiên, một thẩm phán liên bang tại Florida đã hủy bỏ quy định này hôm 18/4.
Trong diễn biến khác, các nhà khoa học thuộc Đại học Y khoa Rutgers New Jersey (Mỹ) đã phát triển một phương pháp xét nghiệm trong phòng thí nghiệm có thể dễ dàng và nhanh chóng phát hiện ra các biến thể của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19.
Phương pháp này được kỳ vọng sẽ hỗ trợ các nhân viên y tế nhiều hơn trong việc phát hiện bệnh cũng như điều trị cho bệnh nhân. Phần lớn các xét nghiệm PCR thường chỉ phát hiện ra virus SARS-CoV-2 mà không phát hiện ra bất kỳ chủng virus cụ thể nào.
Nếu các chuyên gia y tế công cộng muốn thu thập dữ liệu về các biến thể của virus SARS-CoV-2 để theo dõi cách chúng biến đổi, họ thường phải tới tận nơi bùng phát dịch bệnh để thu thập mẫu bệnh phẩm và sau đó tiến hành một tiến trình giải trình tự gene rất phức tạp.
Trong khi đó, phương pháp xét nghiệm mới của các nhà khoa học thuộc Đại học Y khoa Rutgers New Jersey có thể được dùng đồng thời với mọi xét nghiệm PCR và cho ra các thông tin cụ thể hơn. Các xét nghiệm PCR thường sử dụng kỹ thuật được gọi là phản ứng chuỗi polymerase, một phương pháp được sử dụng rộng rãi cho phép các nhà khoa học lấy một mẫu ADN nhỏ và khuếch đại phân tử ADN lên lượng lớn đủ để tiến hành nghiên cứu.
Tuy nhiên, phương pháp xét nghiệm mới này có sử dụng công nghệ "đèn hiệu phân tử" do Giáo sư y khoa thuộc Viện Nghiên cứu y tế công cộng của Đại học Y khoa Rutgers New Jersey Sanjay Tyagi, sáng chế ra, có liên quan tới kính hiển vi, đầu dò hóa sinh và mang lại kết quả chính xác đến nỗi có thể phân biệt các mục tiêu giải trình gene khác nhau chỉ bằng một bazơ (base) hóa học duy nhất, là chất phản ứng với acid.
Một khi đầu dò hóa sinh chạm vào mục tiêu, chúng sẽ phát quang, đóng vai trò là đèn hiệu để các nhà khoa học rà soát nguồn gene của các phân tử virus.
Một vài phương pháp xét nghiệm PCR phát hiện COVID-19 được phát triển trước đây chỉ nhằm vào các đột biến đơn trong protein gai, tạo tiền đề cho các virus tấn công tế bào của người. Các phương pháp này không thể phân biệt được nhiều biến thể đang lây lan trong cộng đồng.
Trong khi đó, phương pháp xét nghiệm mới có thể phát hiện 8 đột biến khác nhau trong một protein gai, những đột biến được chứng minh là làm tăng khả năng lây truyền của virus và lẩn trốn được hệ miễn dịch của cơ thể người.
Các nhà khoa học kỳ vọng phương pháp xét nghiệm mới này sẽ hữu ích trong việc phát hiện các biến thể mới xuất hiện từ sự kết hợp của các đột biến của virus SARS-CoV-2. Chi tiết của phương pháp xét nghiệm PCR mới này đã được đăng tải trên tạp chí The Journal of Molecular Diagnostics.
H.T (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)