Ngày 4/5, người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov đã bác bỏ thông tin rằng chính quyền Nga dự kiến công bố tổng động viên vào ngày 9/5 - Ngày Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại của Nga.
Theo phóng viên TTXVN tại Moscow, ông Peskov nói: “Điều này không đúng, điều này là vô nghĩa… không nên nghe những thông tin như vậy". Ông Peskov cũng khẳng định không có khả năng Nga chính thức tuyên chiến với Ukraine vào ngày 9/5.
Trước đó, một số phương tiện truyền thông phương Tây, trong đó có kênh truyền hình CNN, đưa tin chính quyền Nga chuẩn bị tuyên chiến chính thức với Ukraine trong thời gian tới nhằm tiến hành tổng động viên ở nước này và gia tăng tốc độ của chiến dịch quân sự đặc biệt trên lãnh thổ Ukraine. Theo các chuyên gia, điều này có thể xảy ra sớm nhất là vào ngày 9/5.
Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Nga thông báo, từ 8 giờ -18 giờ các ngày ngày 5, 6 và 7/5, Các lực lượng vũ trang Nga sẽ mở hành lang sơ tán dân thường khỏi lãnh thổ của nhà máy thép Azovstal ở Mariupol.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết: “Theo quyết định của lãnh đạo Nga, dựa trên các nguyên tắc nhân đạo, Các lực lượng vũ trang Nga từ 08h00 đến 18h00 giờ Moscow các ngày 5, 6 và 7/5/2022 sẽ mở một hành lang nhân đạo từ lãnh thổ của Nhà máy luyện kim Azovstal để sơ tán dân thường (công nhân, phụ nữ và trẻ em), mà sự hiện diện của họ tại các cơ sở dưới lòng đất của nhà máy một lần nữa được chính quyền Kiev thông báo”.
Các lực lượng vũ trang của Nga và lực lượng của Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng sẽ ngừng giao chiến và rút lui một khoảng cách an toàn để dân thường có thể đi "theo bất kỳ hướng nào họ chọn". Hiện giới chức Ukraine chưa bình luận gì về thông tin nêu trên. Trước đó, Ukraine đã tiếp tục phối hợp với Liên Hợp Quốc (LHQ), Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế tiến hành sơ tán người dân tại TP Mariupol, miền Nam nước này.
Trong diễn biến khác, Tổng Thư ký Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) Mohammed Barkindo ngày 4/5 cho rằng các nước khai thác dầu mỏ khác sẽ không thể thay thế nguồn cung dầu mỏ của Nga trên thị trường. Ông Barkindo được dẫn lời nói: “Đương nhiên lượng dầu xuất khẩu hơn 7 triệu thùng / ngày của Nga không thể được thay thế bằng các nguồn khác. Đơn giản là không có khả năng”.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), bà Ursula von der Leyen trước đó trong ngày cho biết EC, trong khuôn khổ gói trừng phạt thứ sáu đối với Nga, đề xuất cấm theo từng giai đoạn đối với tất cả các hoạt động nhập khẩu dầu của Nga vào Liên minh châu Âu (EU).
Theo bà von der Leyen, việc từ chối dầu mỏ của Nga sẽ diễn ra từng bước cho tới cuối năm nay. Người phát ngôn EC Eric Mamer nêu rõ rằng đề xuất cấm vận dầu mỏ Nga có tính đến thực tế là một số nước EU, vì một số lý do, phụ thuộc nhiều hơn vào các nguồn năng lượng của Nga.
Trong bối cảnh Liên minh châu Âu (EU) chuẩn bị nhóm họp về đề xuất cấm nhập khẩu dầu từ Nga, ngày 4/5 Hungary đã bày tỏ không thể ủng hộ đề xuất này. Theo Ngoại trưởng Peter Szijjarto, quyết định này sẽ hủy hoại an ninh năng lượng của Hungary và nước này chỉ có thể nhất trí với các biện pháp cấm vận trên nếu hoạt động nhập khẩu dầu thô từ Nga qua đường ống được miễn trừ trừng phạt.
Cùng ngày, Thủ tướng Cộng hòa Czech Petr Fiala cho biết nước này sẽ tìm kiếm thời gian hoãn thực hiện lệnh cấm vận dầu mỏ mà EU áp đặt đối với Nga, từ đó có đủ thời gian tăng công suất các đường ống dẫn dầu của quốc gia Trung Âu này. Theo ông Fiala, khoảng thời gian này ít nhất là 2-3 năm.
Theo kế hoạch, các đại sứ của 27 nước thành viên EU gặp nhau trong ngày 4/5 để xem xét gói trừng phạt thứ 6 nhằm vào Nga. Trong gói trừng phạt này, Ủy ban châu Âu (EC) đã đề xuất các nước EU chấm dứt nhập khẩu dầu thô từ Nga sau 6 tháng và dầu tinh luyện vào năm 2023.
Ngoài ra, EC cũng đồng ý về trường hợp ngoại lệ của Hungary và Slovakia, theo đó cho phép các nước này mua dầu của Nga theo các hợp đồng hiện có cho đến cuối năm 2023. Động thái này nhằm tránh để Hungary và Slovakia phủ quyết toàn bộ gói trừng phạt.
Một nhà ngoại giao châu Âu cảnh báo việc cấp quy chế miễn trừ cho 1 hoặc 2 nước phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ và khí đốt của Nga có thể gây ra hiệu ứng domino yêu cầu việc miễn trừ, gây ảnh hưởng tới lệnh cấm vận.
Cũng trong ngày 4/5, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết ông đang tìm kiếm đối thoại để có thể đưa các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga và Ukraine trở lại các thị trường trên thế giới nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng “ba chiều” mà cuộc chiến Ukraine gây ra cho các nước đang phát triển.
Chiến dịch quân sự của Nga nhằm vào Ukraine và các lệnh trừng phạt của phương Tây với Moscow đã làm gián đoạn chuỗi cung lúa mỳ cũng như các sản phẩm lương thực khác từ cả hai nước và đẩy giá xăng dầu lên cao, làm ảnh hưởng tới tình hình lạm phát ở các nước đang phát triển.
Phát biểu trong buổi họp báo cùng Tổng thống Nigeria Muhammadu Buhari, khi tới thăm thủ đô Abuja, ông Guterres cho rằng không thể có giải pháp thực sự cho vấn đề khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu nếu không đưa các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga, Ukraine và Belarus trở lại thị trường, cho dù chiến tranh đang diễn ra.
Người đứng đầu LHQ khẳng định quyết tâm sẽ làm tất cả để hỗ trợ đối thoại nhằm đạt được mục tiêu nói trên. Mới đây, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) nhận định rằng cuộc chiến Ukraine đã ảnh hưởng đáng kể tới Trung Đông và Bắc Á và “giáng một đòn” rất mạnh vào các quốc gia có thu nhập thấp, thậm chí cảnh báo tình trạng thiếu xăng dầu, nhiên liệu có thể dẫn tới bạo loạn ở châu Phi.
H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
