Iran đang lên kế hoạch khởi động trở lại lò phản ứng nghiên cứu hạt nhân Arak "trong một năm tới".

Trong một thông báo mới đây, ông Mustafa Nakhai, người phát ngôn Ủy ban Năng lượng Quốc hội Iran cho biết "lò phản ứng Arak IR-20 sẽ được khởi động trong vòng một năm tới, kể từ thời điểm này” và lò phản ứng hạt nhân Arak sẽ được chuyển đổi từ một địa điểm sản xuất nước nặng thành một cơ sở nghiên cứu sản xuất điện.

Theo thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) mà Tehran ký kết với các cường quốc thế giới năm 2015, nước Cộng hòa Hồi giáo này sẽ phải đóng cửa lò phản ứng Arak ở tỉnh Markazi để không thể tiếp tục sản xuất plutoni phục vụ mục đích quân sự.

Trong thông báo về việc khởi động trở lại lò phản ứng Arak, Iran cam kết sẽ thay thế lò phản ứng ban đầu bằng một lò phản ứng mới nhằm hỗ trợ "nghiên cứu hạt nhân một cách hòa bình".

Ông Nakhai cũng dẫn lời tân Giám đốc Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) Mohamed Eslami cho biết lò phản ứng IR-20 mới tại Arak được thiết kế để tạo ra 8.000 MW điện hạt nhân với việc xây dựng thêm các lò phản ứng bổ sung.

Trong chuyến thăm tới Arak giữa tháng 9 vừa qua, ông Eslami tuyên bố Iran muốn thiết lập cơ sở nghiên cứu đã được lên kế hoạch từ lâu "càng sớm càng tốt".

Đầu năm nay, AEOI cho biết cơ quan này sẽ thử nghiệm lò phản ứng mới trong 3 tháng đầu tiên của năm (tính theo lịch của Iran, bắt đầu vào ngày 21/3 vừa qua).

Cũng trong ngày 4/10, Đức đã bác bỏ việc Iran yêu cầu Mỹ dỡ bỏ phong tỏa đối với tài sản của nước này như là một điều kiện để nối lại các cuộc đàm phán hạt nhân.

Bộ Ngoại giao Đức nêu rõ: "Iran không thể đặt thêm bất kỳ điều kiện nào để nối lại các cuộc đàm phán. Chúng tôi kêu gọi Iran nối lại các cuộc đàm phán sớm nhất có thể".

Tuyên bố trên của Berlin được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian vừa kêu gọi Mỹ dỡ bỏ phong tỏa 10 tỉ USD tài sản của nước này đang bị "đóng băng" tại các ngân hàng nước ngoài, coi đây như một bằng chứng thể hiện thiện chí đối thoại của Washington nhằm mở đường cho việc Tehran quay trở lại thỏa thuận hạt nhân với các cường quốc.

Liên quan vấn đề này, cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh cho hay, Tehran dự kiến nối lại cuộc đàm phán hạt nhân với các cường quốc thế giới vào đầu tháng 11.

Theo hãng tin AFP của Pháp, ông Khatibzadeh nói: "Chính phủ của (Tổng thống Iran) Ebrahim Raisi mới cầm quyền được chưa đầy 55 ngày... Tôi không nghĩ rằng (việc quay trở lại đàm phán) sẽ phải mất đến 90 ngày". Tuy nhiên, ông không đề cập thời điểm chính xác về động thái trên.

Trong diễn biến khác, ngày 5/10, Iran đã hối thúc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) lên án mạnh mẽ vụ cuộc tấn công "phá hoại" nhằm vào một cơ sở hạt nhân ở phía Tây thủ đô Tehran mà nước này cáo buộc Israel thực hiện.

Trước đó, Iran hôm 23/6 thông báo, họ đã ngăn chặn vụ tấn công vào tòa nhà thuộc cơ sở hạt nhân gần Karaj, cách Tehran khoảng 50 km. Giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) Mohammad Eslami cho hay, IAEA và các cường quốc phương Tây đã không lên án "hành động khủng bố" làm "hư hại nghiêm trọng" cơ sở này.

Hãng tin chính thức IRNA của Iran ngày 5/10 nhấn mạnh: “Hành động phá hoại mới nhất của chính quyền chiếm đóng ở Jerusalem nhằm vào chương trình hạt nhân của đất nước chúng tôi là vụ tấn công khủng bố vào khu phức hợp TESA ở Karaj”.

Tin trên cũng nhắc lại cáo buộc của Giám đốc Eslami rằng cơ sở này là mục tiêu của Israel, do đó IAEA phải nêu rõ quan điểm của mình về vụ việc này".

T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)