Nga cho rằng các quốc gia liên quan đến tình hình hiện nay ở Afghanistan, đặc biệt là các nước đã làm bùng phát cuộc khủng hoảng nhân đạo tại quốc gia Tây Nam Á, cần triển khai những nỗ lực tìm kiếm một giải pháp dành cho vấn đề người tị nạn.
Đây là tuyên bố của Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đưa ra ngày 11/9, trong cuộc hội đàm với người đồng cấp Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani.
Phát biểu với báo giới, Ngoại trưởng Lavrov nêu rõ những phản ánh về vấn đề nhân đạo liên quan đến những gì đã xảy ra là hết sức nghiêm trọng. Nga chia sẻ quan ngại về mối đe dọa ngày càng lớn của dòng người tị nạn từ Afghanistan đổ về các nước láng giềng.
Hầu hết trong số họ sẽ cố gắng tìm đường đến châu Âu, nhưng cùng lúc sẽ chắc chắn gây ra những rắc rối lớn cho các quốc gia - nơi họ có thể đến mà không được mời. Do vậy, Nga nhấn mạnh sự cần thiết phải giải quyết vấn đề này trong thời gian sớm nhất có thể.
Theo quan chức ngoại giao Nga, để thực hiện mục tiêu trên, yêu cầu cốt yếu là mọi quốc gia liên quan phải phối hợp năng lực, trước tiên là các nước mà chính sách của họ ở Afghanistan đã gây ra biến cố này.
Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) ước tính cho tới cuối năm nay sẽ có khoảng 500.000 người Afghanistan di tản khỏi nước này.
Nhiều người được cho là sẽ tới Pakistan hoặc Tajikistan. Hiện Tajikistan cam kết tiếp nhận 100.000 người tị nạn, trong khi Anh cũng tuyên bố nhận khoảng 20.000 người tị nạn.
Trước đó, ngày 8/9, các quan chức ngoại giao Pakistan, Trung Quốc, Tajikistan, Uzbekistan, Iran và Turkmenistan đã họp trực tuyến, thảo luận chiến lược về Afghanistan sau khi Taliban giành quyền kiểm soát nước này.
Kết thúc cuộc họp, các nước này đã ra tuyên bố chung nhất trí sẽ tăng cường hợp tác hơn nữa để ngăn ngừa thảm họa nhân đạo đang ngày càng trầm trọng tại Afghanistan và cần có cách tiếp cận chung trong đối phó với những thách thức như an ninh biên giới, ngăn chặn Afghanistan trở thành "sào huyệt" của chủ nghĩa khủng bố và dòng người di tản ồ ạt.
Theo hãng tin TASS, Đại sứ Nga tại Kabul, ông Dmitry Zhirnov ngày 11/9 cho rằng cuộc khủng hoảng người tị nạn Afghanistan đã xảy ra thậm chí trước khi Taliban nắm quyền kiểm soát quốc gia Tây Nam Á, do những người Afghanistan rời bỏ đất nước vì tình trạng nghèo đói.
Phát biểu trên kênh YouTube “Soloviov Live”, ông Zhirnov nhận định: “Vấn đề không phải là Taliban, vấn đề là tình trạng đói nghèo ở Afghanistan. Rõ ràng là mức sống ở Mỹ cao hơn mức sống hiện nay ở Afghanistan. Dường như đó là nguyên nhân khiến người dân rời bỏ đất nước”.
Đại sứ Nga cho biết: “Trước Taliban, đã có một làn sóng người tị nạn khổng lồ đổ ra nước ngoài. Theo giới chuyên gia, họ không thể thống kê được hết bởi hiện có 5 triệu người tị nạn Afghanistan ở Pakistan và Iran. Họ chạy trốn tình trạng nghèo đói”.
Cùng ngày, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga, ông Dmitry Medvedev, nhận định Nga và các nước Trung Á đang phải đối mặt với một làn sóng khủng hoảng di cư mới trong bối cảnh tình hình ở Afghanistan.
Trong bài báo đăng tải trên trang tin Gazeta.Ru ngày 11/9, ông Medvedev viết: “Hàng chục nghìn người đã phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm một cuộc sống yên bình. Cho đến nay, công dân Afghanistan là một trong những nhóm người tị nạn tìm kiếm nơi trú ẩn lớn nhất ở châu Âu. Một đợt khủng hoảng di cư mới đang xuất hiện đối với Nga và các quốc gia Trung Á".
Ông Medvedev nói thêm Mỹ và các đồng minh đã “bỏ rơi hàng chục nghìn người Afghanistan” từng hợp tác với NATO trong suốt 20 năm qua.
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga cho biết Moscow quan tâm đến việc giải quyết những bất đồng trong nội bộ Afghanistan với sự tham gia của toàn bộ các lực lượng chính trị ở nước này.
Cũng trong bài viết, ông Medvedev cho biết hàng chục nghìn tay súng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đang ở Afghanistan, đặc biệt là ở các tỉnh giáp biên giới với các nước Trung Á.
Ông Medvedev dẫn thông tin tình báo nhận định phần lớn lực lượng này đang tập trung ở các tỉnh miền Bắc và miền Đông của Afghanistan, giáp các nước Trung Á để lan rộng ảnh hưởng trong khu vực.
Theo ông, trong chiến dịch kéo dài gần 20 năm ở Afghanistan, Mỹ đã "không thể chống lại các tay súng IS di cư ồ ạt từ Syria sang Afghanistan” và “việc Mỹ rút khỏi Afghanistan chỉ làm gia tăng hoạt động của tổ chức khủng bố vốn vẫn là mối đe dọa lớn đối với châu Á, châu Phi, Trung Đông và châu Âu”.
T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
