Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 26/7 đã đưa ra quan điểm bi quan về việc đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc, khi cho rằng Bắc Kinh có thể không ký một thỏa thuận giải quyết tranh chấp thương mại trước cuộc bầu cử diễn ra tháng 11/2020 với hy vọng một ứng viên từ Đảng Dân chủ sẽ giành chiến thắng và các cuộc đàm phán sẽ diễn ra một cách dễ dàng hơn.
Trong một phiên họp diễn ra tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng, ông Trump nhận định Trung Quốc đang sử dụng chiến thuật trì hoãn và ông nghi ngờ về khả năng hai bên sớm đạt được một thỏa thuận thương mại, khi các nhà đàm phán hai nước sẽ gặp nhau tại Thượng Hải (Trung Quốc) vào tuần tới.
Tổng thống Trump đã tỏ ra cứng rắn đối với các hoạt động thương mại của Trung Quốc trong suốt nhiệm kỳ của mình, với việc đánh thuế đối với lượng hàng hóa trị giá hàng tỉ USD của Trung Quốc và đe dọa áp thuế bổ sung đối với lượng hàng hóa trị giá 325 tỉ USD khác nếu hai bên không đạt được tiến bộ trong đàm phán.
Cùng ngày 26/7, Tổng thống Trump đe dọa rút lại sự công nhận quy chế "nước đang phát triển" đặc biệt của Trung Quốc và một số nền kinh tế tương đối giàu có khác trong Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) nếu tổ chức này không thay đổi các quy định.
Trong một tuyên bố, Tổng thống Trump nêu rõ WTO vẫn sử dụng kiểu phân đôi đã lỗi thời giữa những "nước phát triển" và "đang phát triển", điều đã mang lại những "lợi thế bất công" cho một số thành viên WTO. Theo tuyên bố này, nếu trong vòng 90 ngày không có những "tiến bộ đáng kể" để cải cách các quy định WTO, Washington sẽ không đối xử với bất kỳ thành viên WTO nào như một nền kinh tế đang phát triển.
Tuyên bố chỉ ra hàng loạt nền kinh tế được hưởng lợi từ quy chế nền kinh tế đang phát triển, trong đó đặc biệt nhấn mạnh tới Trung Quốc. Theo tuyên bố, 7 trong số 10 nền kinh tế giàu có nhất thế giới tính theo GDP trên sức mua tương đương (PPP) hiện đang hưởng quy chế "đang phát triển" là Brunei, Hong Kong (Trung Quốc), Kuwait, Macao, Qatar, Singapore và UAE.
Trong khi 3 nước thành viên thuộc Nhóm Các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) và Tổ chức Hợp tác kinh tế và Phát triển (OECD) là Mexico, Hàn Quốcvà Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang hưởng quy chế này.
Trên trang mạng xã hội Twitter, Tổng thống Trump nhấn mạnh sẽ không để tình trạng các nền kinh tế "giàu có nhất" thế giới tự coi là đang phát triển để tránh các quy định của WTO cũng như để nhận các ưu đãi đặc biệt. Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết đã chỉ đạo Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer sử dụng mọi công cụ sẵn có cũng như sự hợp tác với các nước khác, để đảm bảo sự thay đổi trong WTO.
Hiện chưa rõ Mỹ sẽ thay đổi chính sách như thế nào, song dường như những tuyên bố trên sẽ mở cánh cửa để Mỹ áp thêm thuế đáp trả đối với hàng hóa Trung Quốc và các nước khác.
H.N (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
