Ngày 19/7, Bộ Quốc phòng Ả-rập Xê-út thông báo quyết định đồng ý cho binh sĩ Mỹ tới đồn trú. Đây được xem là động thái nhằm hỗ trợ Washington để tăng cường bảo đảm an ninh khu vực.
Hãng thông tấn SPA của Ả-rập Xê-út dẫn lời người phát ngôn của Bộ Quốc phòng nước này cho biết: “Dựa trên nguyên tắc hợp tác chung giữa Ả-rập Xê-út và Mỹ, cũng như nguyện vọng cùng duy trì an ninh và ổn định của khu vực, Quốc vương Salman đã thông qua quyết định cho phép binh sĩ Mỹ đồn trú”.
Cùng ngày 19/7, theo Reuters và AP, Lầu Năm Góc cho biết, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Richard Spencer đã cho phép triển khai các nhân viên quân sự và vũ khí của Mỹ tới Ả-rập Xê-út, đồng thời khẳng định động thái này sẽ tăng cường thêm “năng lực phòng thủ” trong bối cảnh xuất hiện “những mối đe dọa đang nổi lên và hết sức rõ ràng”.
Trong một diễn biến khác, một số quan chức cho biết, quân đội Mỹ đang điều động vài trăm binh sĩ cùng các máy bay và tên lửa phòng không tới Ả-rập Xê-út nhằm chống lại Iran. Động thái này đã được chuẩn bị trong nhiều tuần qua và không phải là một sự đáp trả đối với việc Iran bắt giữ tàu chở dầu của Anh ở Vịnh Persian. Theo các quan chức trên, một số binh sĩ Mỹ đã tới Căn cứ Không quân Prince Sultan, phía nam thủ đô Riyadh. Các lực lượng Mỹ ở Ả-rập Xê-út sẽ đảm trách nhiệm vụ phòng thủ.
Thỏa thuận được Chính phủ Ả-rập Xê-út công bố vào cuối ngày 19/7 khẳng định, động thái trên nhằm tăng cường an ninh trong khu vực. Các quan chức Mỹ yêu cầu giấu tên khi thảo luận về các nội dung nhạy cảm cho hay, hoạt động triển khai sẽ bao gồm hơn 500 quân Mỹ.
Trong quá khứ, Ả-rập Xê-út từng cho binh sĩ Mỹ đồn trú. Sự hiện diện của quân đội Mỹ tại quốc gia Arab này kéo dài 12 năm, bắt đầu từ chiến dịch Bão táp Sa mạc hồi năm 1991. Sau đó, tới năm 2003, Mỹ đã rút quân về nước sau khi kết thúc chiến dịch ở Iraq. Trong quãng thời gian tiến hành cuộc chiến ở Iraq, Mỹ từng có khoảng 200 máy bay hoạt động ở căn cứ không quân Prince Sultan. Tuy nhiên, quan hệ giữa hai nước không suôn sẻ trong quãng thời gian 12 năm, chủ yếu là do vụ tấn công 11/9, với chủ mưu là trùm khủng bố Osama bin Laden.
Thông tin về việc Ả-rập Xê-út cho phép quân đội Mỹ đồn trú tại nước này được đưa ra trong thời điểm căng thẳng ở Vùng Vịnh gia tăng liên quan đến quan hệ giữa Mỹ và Iran. Trong ngày 19/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo quân đội nước này đã bắn hạ một máy bay do thám không người lái của Iran vì đã đe dọa tới tàu chiến của Mỹ. Tuy nhiên, Iran đã bác bỏ thông tin này.
Trong diễn biến khác, theo Reuters, Lầu Năm Góc ngày 19/7 cho biết, nhà sản xuất vũ khí lớn nhất của Mỹ Lockheed Martin đã trúng thầu hợp đồng trị giá gần 1,5 tỉ USD nhằm xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) cho Ả-rập Xê-út, qua đó nâng tổng giá trị của thỏa thuận lên mức hơn 5 tỉ USD. Lầu Năm Góc cho biết hợp đồng mới là một sự sửa đổi đối với thỏa thuận đã đạt được trước đây về việc sản xuất hệ thống lá chắn tên lửa THAAD cho Ả-rập Xê-út.
Tháng 12/2018, các quan chức Ả-rập Xê-út và Mỹ đã ký vào những bức thư đề nghị và chấp nhận việc chính thức hóa các điều khoản cho phép Ả-rập Xê-út mua 44 bệ phóng, các tên lửa và trang thiết bị liên quan đến hệ thống THAAD. Tháng 4 năm nay, Lockheed đã trúng thầu hợp đồng trị giá 2,4 tỉ USD cung cấp các tên lửa đánh chặn THAAD, một số trong đó dự kiến sẽ được chuyển giao cho Ả-rập Xê-út. Hợp đồng mới nhằm cung cấp các hạng mục hỗ trợ đánh chặn.
H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
