* Mỹ sắp điều binh sĩ tới Ả-rập Xê-út bất chấp căng thẳng với Iran
Thủ tướng Anh Theresa May ngày 17/7 khẳng định tầm quan trọng của một thỏa hiệp nhằm ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân.
Trong bài phát biểu quan trọng cuối cùng trước khi rời nhiệm sở vào tuần tới, Thủ tướng May nhấn mạnh cần bảo vệ thỏa thuận hạt nhân "trước bất kỳ thử thách nào".
Theo bà, dù muốn hay không, thỏa hiệp vẫn là cách tốt nhất để có được kết quả mà tất cả các bên vẫn luôn tìm kiếm là cùng nhằm ngăn chặn Iran có được vũ khí hạt nhân, duy trì sự ổn định tại khu vực.
Thủ tướng May đưa ra tuyên bố trên trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Iran leo thang sau khi Washington đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử hồi tháng 5/2018, với lý do nội dung thỏa thuận "quá hào phóng" với Tehran, không siết chặt các hoạt động thử tên lửa đạn đạo hay hạn chế việc Iran tham gia vào các cuộc xung đột trong khu vực.
Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt Iran. Sau động thái này của Washington, các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) tham gia ký kết thỏa thuận gồm Anh, Pháp, Đức đã nỗ lực tìm cách cứu vãn thỏa thuận.
EU đã thông báo thiết lập INSTEX để đảm bảo duy trì các hoạt động thương mại với Iran, qua đó bảo vệ lợi ích của nước Cộng hòa Hồi giáo này trong bối cảnh Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt.
Tuy nhiên, cho đến nay, cơ chế này vẫn chưa đi vào hoạt động và Iran nhiều lần thể hiện sự mất kiên nhẫn đối với EU.
Tháng 5 vừa qua, Iran tuyên bố tạm ngừng thực thi một số điều khoản trong thỏa thuận hạt nhân, đồng thời thông báo sẽ khởi động quá trình làm giàu urani ở cấp độ cao hơn nếu các cường quốc châu Âu không có biện pháp bảo vệ lợi ích của Tehran trước các biện pháp trừng phạt của Mỹ. Đầu tháng 7, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) xác nhận Iran vi phạm thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Căng thẳng giữa Iran và phương Tây tiếp tục leo thang sau khi Lực lượng Thủy quân lục chiến Hoàng gia Anh hôm 4/7 bắt giữ tàu chở dầu Grace 1 của Iran do nghi tàu này vận chuyển dầu tới Syria, vi phạm các lệnh trừng phạt của EU.
Chính quyền Tehran cho rằng việc Anh bắt giữ tàu chở dầu của Iran là hành động bất hợp pháp và sẽ gánh chịu hậu quả.
Trong một tuyên bố cũng trong ngày 17/7, Bộ Quốc phòng Anh (MoD) cho biết London đang điều tàu khu trục HMS Kent tới vùng Vịnh để bảo vệ các lợi ích của nước này và đảm bảo tự do hàng hải sau những căng thẳng với Iran.
Trước đó một ngày, Bộ Quốc phòng Anh cho biết việc triển khai tàu HMS Kent là hoạt động thường lệ và đã có từ lâu. Tuy nhiên, trong tuyên bố mới nhất, bộ trên cho biết các chi tiết về việc triển khai tàu này và tàu hỗ trợ RFA Wave Knight đã bị lẫn lộn.
Anh vẫn tập trung vào việc đảm bảo giảm thiểu căng thẳng tại khu vực và việc triển khai HMS Kent tới vùng Vịnh sẽ diễn ra trong năm nay.
* Theo CNN, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang củng cố mối quan hệ quân sự gây tranh cãi với Ả-rập Xê-út thông qua việc chuẩn bị điều hàng trăm binh sĩ đến nước này, trong bối cảnh căng thẳng leo thang với Iran.
Hai quan chức quốc phòng Mỹ cho biết 500 binh sĩ sẽ được triển khai đến căn cứ không quân Hoàng tử Sultan nằm ở khu vực sa mạc phía đông thủ đô Riyadh của Ả-rập Xê-út. Một số lượng nhỏ binh sĩ và nhân viên hỗ trợ có mặt ở khu vực này đang thực hiện công tác chuẩn bị ban đầu cho việc triển khai khẩu đội phòng thủ tên lửa Patriot cũng như đường băng và tu sửa sân bay.
Mỹ luôn muốn lúc nào đó bố trí binh sĩ tại đây với lý do các đánh giá an ninh cho thấy, vào thời điểm khó khăn, các tên lửa của Iran sẽ tấn công khu vực xa xôi này.
Quyết định trên được đưa ra vào thời điểm quan hệ Mỹ và Ả-rập Xê-út vẫn cực kỳ nhạy cảm, với việc các nghị sĩ trong lưỡng đảng quốc hội Mỹ bất bình về cách xử lý của chính quyền Washington liên quan vụ sát hại nhà báo Ả-rập Xê-út Jamal Khashoggi tại Thổ Nhĩ Kỳ.
L.H (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
