* Thượng nghị sĩ Mỹ thúc đẩy bỏ phiếu ngăn bán vũ khí cho Ả-rập Xê-út
Ngày 18/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo ông Patrick Shanahan đã rút khỏi cương vị quyền Bộ trưởng Quốc phòng, qua đó làm gia tăng sự bất định về vị trí người đứng đầu Lầu Năm Góc, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Iran.
Cũng theo Tổng thống Trump, Bộ trưởng Lục quân Mark Esper sẽ được chỉ định làm quyền Bộ trưởng Quốc phòng mới. Lâu nay ông Esper vẫn được xem là ứng cử viên hàng đầu cho vị trí này nếu như ông Shanahan không được Thượng viện Mỹ phê chuẩn.
Tuy nhiên, quyết định nói trên, mà theo Tổng thống Trump là do ông Shanahan muốn có thêm thời gian cho gia đình, được cho sẽ càng kéo dài thêm quãng thời gian lâu nhất nước Mỹ không có một Bộ trưởng Quốc phòng chính thức.
Thông báo của Tổng thống Trump được đưa ra ngay sau khi tờ USA Today đưa tin Cơ quan điều tra liên bang Mỹ (FBI) đang tiến hành đánh giá về mối bất hòa kéo dài 9 năm giữa ông Shanahan và người vợ cũ, như một phần trong cuộc kiểm tra lý lịch cho vị trí Bộ trưởng Quốc phòng.
Cùng ngày, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ Mitch McConnell đều cho rằng sẽ là tốt hơn nếu có một cuộc bỏ phiếu phê chuẩn tại thượng viện cho vị trí người đứng đầu Lầu Năm Góc, thay vì chỉ là một người tạm quyền trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Iran hiện nay.
Trong khi đó, ông Chuck Schumer, lãnh đạo phe thiểu số tại thượng viện, cũng cho rằng tình hình hiện nay phản ánh chính sách an ninh quốc gia và đối ngoại của chính quyền Tổng thống Trump, mà theo ông là "một mớ hỗn độn".
Dù không hề có kinh nghiệm trong các vấn đề an ninh quốc gia, song ông Shanahan vẫn được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi đó là Jim Mattis lựa chọn làm thứ trưởng. Ông Shanahan đã trở thành quyền Bộ trưởng sau khi ông Mattis từ chức hồi cuối năm ngoái với lý do khác biệt về quan điểm chính sách với Tổng thống Trump.
* Ngày 18/6, thượng nghị sĩ Mỹ Bob Menendez đã bắt đầu thúc đẩy việc bỏ phiếu nhằm ngăn chặn kế hoạch của Nhà Trắng bán vũ khí trị giá 8 tỉ USD cho Ả-rập Xê-út và Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất (UEA) mà không có sự đồng ý của Quốc hội.
Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ, thượng nghị sĩ Menendez, thành viên cao cấp nhất của đảng Dân chủ tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, đã yêu cầu thượng viện chuyển sang xem xét ngay lập tức dự luật không chấp thuận một trong các thỏa thuận cho phép Tập đoàn quốc phòng Raytheon của Mỹ bán vũ khí có khả năng dẫn đường chính xác cho Ả-rập Xê-út.
Đây là dự luật đầu tiên được thúc đẩy đưa ra bỏ phiếu trong số 22 dự luật phản đối viêc bán vũ khí quân sự cho Ả-rập Xê-út do các nhà lập pháp của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đưa ra vào tháng trước nhằm phản đối quyết định của Tổng thống Donald Trump khi bán vũ khí cho Ả-rập Xê-út mà không cần Quốc hội thông qua bằng cách tuyên bố rằng căng thẳng đang diễn ra với Iran đã gây ra tình trạng khẩn cấp quốc gia.
Các nghị sĩ phản đối thỏa thuận bán vũ khí cho Ả-rập Xê-út cho rằng Ả-rập Xê-út phải chịu trách nhiệm về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi tại lãnh sự quán Ả-rập Xê-út ở Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời không muốn Mỹ sẽ góp phần gây ra thảm họa nhân đạo tại Yemen, nơi Ả-rập Xê-út và UAE đang chiến đấu chống lại phiến quân Houthi.
Theo thượng nghị sĩ Menendez, Ả-rập Xê-út đã sử dụng loại đạn được dẫn đường chính xác, hay còn gọi là PGM, khiến nhiều dân thường vô tội thiệt mạng trong khi tiến hành các chiến dịch ở Yemen.
Hiện các nhà lập pháp đang thảo luận một thỏa thuận về cách thức và thời điểm để thượng viện tiến hành bỏ phiếu. Nếu không đạt được thỏa thuận, mỗi nghị quyết trong tổng số 22 nghị quyết sẽ được đưa ra thảo luận trong vòng 10 giờ.
Các dự luật này dự kiến sẽ nhận được sự ủng hộ từ lưỡng đảng để được thông qua tại cả hạ viện và thượng viện. Tuy nhiên, để trở thành luật và đảo ngược quyền phủ quyết của Tổng thống Trump, Quốc hội Mỹ lại cần đạt được 2/3 số phiếu ủng hộ.
L.H (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
