Ngoại trưởng hai nước Đức và Thụy Điển ngày 11/6 đã bày tỏ sự thất vọng với khả năng đổ vỡ của thỏa thuận hạt nhân Iran, cảnh báo Tehran rằng nếu nước Cộng hòa Hồi giáo rút khỏi thỏa thuận này sẽ gây ra “sự cô lập quốc tế”, đồng thời chỉ trích Mỹ hủy hoại những nỗ lực ngoại giao trong suốt một thập kỷ.
Phát biểu tại một hội nghị giải trừ quân bị ở Stockholm, Ngoại trưởng Thụy Điển Margot Wallstrom cho rằng việc Washington rút khỏi thỏa thuận năm 2015 là hết sức “phản tác dụng”, không chỉ gây ra sự đe dọa đối với thỏa thuận này mà còn gây ra sự đe dọa đối với sự tín nhiệm của các cường quốc thế giới trong đàm phán với Triều Tiên.
Ngoại trưởng Đức Heiko Maas, người vừa có mặt ở Iran hồi cuối tuần trước để tiến hành những cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Tehran, cảnh báo rằng sự đổ vỡ của thỏa thuận hạt nhân Iran không mang lại lợi ích cho cả châu Âu và Tehran.
Theo ông Maas, nếu không có thỏa thuận này, “không ai còn có thể chắc chắn rằng Iran sẽ không khôi phục việc phát triển một loại vũ khí hạt nhân”. Ngoại trưởng Đức cũng khẳng định: “Nếu Iran rút khỏi thỏa thuận này, điều đó sẽ dẫn đến sự cô lập quốc tế; tình hình sẽ quay trở về như thời gian trước khi đạt được thỏa thuận, trong đó có tất cả các lệnh trừng phạt". Ông nhấn mạnh, "đó không phải là lợi ích của Iran”.
Trong khi đó, ngày 12/6, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã bày tỏ mong muốn làm trung gian giữa Mỹ và Iran, qua đó giúp đảm bảo hòa bình và ổn định tại khu vực Trung Đông. Phát biểu với báo giới tại sân bay Haneda, ở thủ đô Tokyo trước khi lên đường thăm Iran, Thủ tướng Abe đã bày tỏ mong muốn làm dịu căng thẳng tại Trung Đông và sẽ có các cuộc trao đổi thẳng thắn về lập trường với chính quyền Iran liên quan đến căng thẳng với Mỹ hiện nay.
Theo lịch trình, Thủ tướng Abe sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Iran Hassan Rouhani trong ngày 12/6 và lãnh đạo tinh thần tối cao, Đại giáo chủ Ali Khamenei vào ngày 13/6. Dự kiến Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono sẽ có cuộc thảo luận với người đồng cấp nước chủ nhà Javad Zarif chỉ vài giờ trước khi diễn ra cuộc gặp giữa Thủ tướng Abe và Tổng thống Rouhani.
Ông Abe là nhà lãnh đạo Nhật Bản đầu tiên trong bốn thập kỷ tới thăm Iran. Chuyến thăm mang tính biểu tượng của Thủ tướng Abe diễn ra trong bối cảnh Washington vẫn để ngỏ việc đàm phán với Tehran dù đã tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và P5+1 vào năm ngoái, cũng như tái áp đặt trừng phạt kinh tế đối với nước Cộng hòa Hồi giáo này. Mặc dù không phải là một bên tham gia, song Nhật Bản vẫn luôn ủng hộ thỏa thuận này.
Trong diễn biến khác, ngày 11/6, Iran đã trả tự do cho ông Nizar Zakka, một công dân Libăng bị bắt giữ năm 2015 và bị kết án 10 năm tù giam vì tội làm gián điệp cho Mỹ. Trong thông báo đăng trên mạng xã hội, cơ quan an ninh Libăng cho biết Giám đốc An ninh quốc gia Abbas Ibrahim đang trên đường từ Tehran về Beirut cùng với Nizar Zakka sau khi ông được chính quyền Iran trả tự do.
Doanh nhân Nizar Zakka đã bị kết án năm 2016 và phải ngồi tù gần 3 năm qua ở Iran. Trước đó, ông sống tại thủ đô Washington và đã có quy chế định cư tại Mỹ. Ông là người đứng đầu Tổ chức Arab ICT (IJMA), một tập đoàn công nghiệp hoạt động tại 13 quốc gia ủng hộ công nghệ thông tin trong khu vực.
Theo kế hoạch, ông Zakka sẽ từ sân bay Beirut đến thẳng Dinh Tổng thống Libăng để cảm ơn Tổng thống Michel Aoun, người đã đích thân đề nghị Iran trả tự do cho ông.
H.T (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
