* Nhật Bản và Nga thảo luận về hợp tác kinh tế tại chuỗi đảo tranh chấp
Ngày 30/5, một quan chức ngoại giao Nhật Bản cho biết Nga đã bày tỏ ủng hộ ý định của Tokyo về việc đóng vai trò trung gian giúp hạ nhiệt căng thẳng giữa Mỹ và Iran.
Phía Nga đã thể hiện quan điểm này tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng Nhật-Nga (2+2) đang diễn ra tại Tokyo. Phát biểu sau hội nghị, quan chức ngoại giao trên cho biết: “Về truyền thống, Nhật Bản có các mối quan hệ hữu nghị với Iran. Đã có những bình luận từ phía Nhật Bản rằng Tokyo sẽ góp sức thông qua việc tận dụng những mối quan hệ như vậy. Phía Nga đã phản hồi với một bình luận hết sức tích cực”.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu đã tới Tokyo tham dự hội nghị 2+2 với những người đồng cấp Nhật Bản Taro Kono và Takeshi Iwaya, diễn ra từ 30-31/5.
Trước đó, đài truyền hình NHK đưa tin Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đang cân nhắc tiến hành một chuyến công du tới Tehran sớm nhất là vào giữa tháng 6. Phát biểu trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Abe trong chuyến công du Nhật Bản tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng hoan nghênh Nhật Bản làm trung gian hạ nhiệt căng thẳng giữa Washington và Tehran.
Liên quan vấn đề này, Tổng thống Mỹ ngày 30/5 một lần nữa để ngỏ khả năng đàm phán với Iran. Theo ông, Iran đang "suy yếu" vì các lệnh trừng phạt và muốn đạt một thỏa thuận. Phát biểu trước các phóng viên tại Nhà Trắng, ông nói: “Nếu họ muốn đàm phán, tôi sẽ sẵn sàng”.
Trong khi đó, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cũng đã bắn tín hiệu rằng các cuộc đàm phán với Washington chỉ có thể diễn ra nếu các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ. Căng thẳng giữa Tehran và Washington gia tăng sau khi Tổng thống Trump quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt đối với nước này, đặc biệt thời gian gần đây Washington gia tăng sức ép tối đa với Tehran bằng cách chấm dứt miễn trừ trừng phạt đối với 8 quốc gia và vùng lãnh thổ nhập khẩu dầu thô từ Iran.
Trong diễn biến khác, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono ngày 31/5 đã có cuộc gặp với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov tại thủ đô Tokyo, trong đó hai bên đã thảo luận về kế hoạch hợp tác phát triển kinh tế tại chuỗi đảo mà Tokyo gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc hiện do Moscow kiểm soát với tên gọi Nam Kuril.
Cuộc gặp này diễn ra trong bối cảnh Nhật Bản đang hy vọng đạt được những tiến triển trong việc giải quyết vấn đề tranh chấp tại chuỗi đảo trên trước cuộc gặp giữa Thủ tướng Shinzo Abe và Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tháng tới.
Trước đó, Thủ tướng Abe đã đặt mục tiêu lấy lại 2 hòn đảo trong số 4 hòn đảo đang tranh chấp, tuy nhiên ông đã không hoàn thành được mục tiêu này do lập trường cứng rắn của Nga. Hiện người đứng đầu Chính phủ Nhật Bản đang tìm cách trì hoãn vấn đề giải quyết tranh chấp trên và thúc đẩy hợp tác phát triển kinh tế với Nga tại khu vực này nhằm xây dựng lòng tin giữa 2 nước.
Vụ tranh chấp này đã gây căng thẳng cho quan hệ song phương trong suốt 7 thập niên qua. Gần đây, hai nước đều thể hiện thiện chí giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán, song chưa đạt được nhận thức chung do lập trường còn khác biệt. Tranh chấp chủ quyền đối với các đảo trên cũng là trở ngại chính ngăn hai nước ký kết hiệp định hòa bình sau khi kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ 2.
L.H (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
