Ngày 22/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) đã bị đánh bại 100% tại Syria.
Tổng thống Trump đưa ra phát biểu trên khi ông cho các phóng viên xem bản đồ của khu vực này. Một trong số đó cho thấy các khu vực rộng lớn từng do IS kiểm soát và bản đồ thứ 2 phản ánh tình hình ngày 22/3, trong đó không còn sự hiện diện của IS tại Syria. Trong khi đó, người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders cũng xác nhận IS đã bị quét sạch khỏi Syria.
Cùng ngày 22/3, theo Reuters, một quan chức cấp cao của Mỹ cho hay giới chức nước này đang chuẩn bị một văn kiện chính thức để luật hóa việc Mỹ công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan và Tổng thống Donald Trump có thể sẽ phê chuẩn văn kiện này vào tuần tới. Theo quan chức này, nhiều khả năng ông Trump sẽ ký phê chuẩn tài liệu này, khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thăm Washington vào tuần tới.
Cũng trong ngày 22/3, Syria đã chỉ trích phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng đến lúc phải công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan, đồng thời cho biết Syria kiên quyết giành lại khu vực này "bằng mọi biện pháp khả thi”.
Trong tuyên bố được hãng thông tấn Syria trích dẫn, một nguồn tin Bộ Ngoại giao Syria nêu rõ tuyên bố của Tổng thống Trump đã cho thấy "sự thiên vị mù quáng của Mỹ" đối với Israel. Phát biểu (của Tổng thống Trump) không làm thay đổi "thực tế rằng Cao nguyên Golan đã và sẽ vẫn thuộc về người Syria, Ả-rập".
Cũng trong ngày 22/3, Liên minh châu Âu (EU) đã khẳng định lập trường không công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan. Trao đổi với báo giới, một người phát ngôn EU nêu rõ: "Lập trường của EU không thay đổi. EU, theo luật pháp quốc tế, không công nhận chủ quyền của Israel đối với các vùng lãnh thổ mà Israel chiếm đóng kể từ tháng 6/1967, bao gồm Cao nguyên Golan và không xem khu vực này là một phần của lãnh thổ Israel”.
Trong khi đó, từ Berlin, khi được hỏi về lời kêu gọi trên của Tổng thống Mỹ, người phát ngôn Chính phủ Đức Ulrike Demmer tuyên bố Cao nguyên Golan là lãnh thổ của Syria do Israel chiếm đóng. Bà nêu rõ: "Nếu cần thay đổi biên giới quốc gia thì điều này phải được thực hiện thông qua các biện pháp hòa bình giữa các bên liên quan. Chính phủ Đức phản đối các bước đi đơn phương”.
Nước đồng minh của Syria là Iran cũng chỉ trích lời kêu gọi của Tổng thống Trump. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã bày tỏ sự "sửng sốt" trước ý định công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan của nhà lãnh đạo Mỹ. Tương tự, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Bahram Ghasemi cũng chỉ trích sự chuyển hướng chính sách bất ngờ của Tổng thống Trump, cảnh báo điều này sẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Quan chức này cũng cho biết Iran sẽ theo dõi những động thái tiếp theo trong tương lai và sẽ "cùng phối hợp với Chính phủ Syria để triển khai các chính sách cần thiết”.
Về phần mình, Ai Cập cũng ra tuyên bố khẳng định nước này công nhận Cao nguyên Golan là lãnh thổ của Syria, đồng thời phản đối lời kêu gọi của Tổng thống Mỹ. Bộ Ngoại giao Ai Cập dẫn nghị quyết 497 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc năm 1981, trong đó bác bỏ việc Cao nguyên Golan sáp nhập vào Israel. Phía Ai Cập nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng các nghị quyết và Hiến chương Liên hợp quốc về việc không bao giờ thừa nhận việc chiếm đất bằng vũ lực.
Ngày 22/3, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cảnh báo việc Tổng thống Trump công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan có nguy cơ làm bùng phát "một cuộc khủng hoảng mới”. Phát biểu tại hội nghị khẩn của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) diễn ra ở thành phố Istanbul, ông Erdogan nêu rõ: "Tuyên bố đáng tiếc ngày hôm qua của Tổng thống Trump về Cao nguyên Golan đã đẩy khu vực đến bờ vực một cuộc khủng hoảng mới. Chúng ta sẽ không bao giờ cho phép sự chiếm đóng Cao nguyên Golan trở thành hành động hợp pháp?. Tổng thống Erdogan tuyên bố, OIC sẽ "không im lặng trước một vấn đề nhạy cảm như vậy”.
Cùng ngày, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng, tuyên bố của Tổng thống Trump công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan có thể gây bất ổn tình hình ở Trung Đông.
Ông Peskov nêu rõ: "Những lời kêu gọi như vậy có thể gây bất ổn đáng kể tình hình vốn đã căng thẳng ở Trung Đông. Trong bất kỳ trường hợp nào ý tưởng như vậy không bao giờ giúp ích cho nhiệm vụ và mục tiêu tìm ra giải pháp cho vấn đề Trung Đông. Hiện tại đó mới chỉ là lời kêu gọi, hy vọng sẽ chỉ là như vậy".
Trong khi đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova chỉ trích tuyên bố của Tổng thống Trump liên quan Cao nguyên Golan là thiếu trách nhiệm, bởi điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực tới Trung Đông và gây bất ổn hơn nữa cho tình hình ở khu vực này.
Sputnik đưa tin, ngày 22/3, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng tin rằng tình hình xung quanh Cao nguyên Golan, khu vực được Israel sáp nhập từ Syria cách đây nhiều thập kỷ, cần được giải quyết phù hợp với các nghị quyết liên quan của Liên Hợp Quốc vốn quy định quy chế tuyên bố chủ quyền của Israel đối với các lãnh thổ.
Phát biểu họp báo, ông Cảnh Sảng nêu rõ: "Đối với các lãnh thổ Ả-rập bị chiếm đóng, bao gồm Cao nguyên Golan, các nghị quyết liên quan của Liên Hợp Quốc quy định các cách diễn giải chính xác, Trung Quốc cho rằng toàn bộ các bên liên quan cần tuân thủ các nghị quyết của Liên Hợp Quốc, tôn trọng luật pháp quốc tế và giải quyết thỏa đáng các bất đồng hiện tại thông qua tham vấn vì mục tiêu hòa bình ở Trung Đông”.
H.T (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
