* Bất chấp vụ tấn công Syria, Nga vẫn hy vọng đối thoại với Mỹ
Ngày 16/4 tại Luxembourg, Bộ trưởng ngoại giao 28 nước Liên minh châu Âu (EU) bày tỏ sự đồng cảm đối với chiến dịch tấn công của Mỹ, Pháp và Anh nhằm vào Syria và kêu gọi tái khởi động tiến trình chính trị để chấm dứt xung đột tại nước này.
Theo một tuyên bố sau cuộc họp của Hội đồng đối ngoại, các bộ trưởng ngoại giao EU đánh giá cuộc không kích mới đây là những biện pháp đặc thù được thực hiện trong mục đích ngăn chặn chính quyền Syria sử dụng vũ khí hóa học.
Các ngoại trưởng EU thống nhất lên án việc sử dụng vũ khí hóa học của Syria, và nhiều bộ trưởng đánh giá vai trò của Nga là cần thiết cho quá trình tìm kiếm một giải pháp chính trị cho cuộc xung đột hiện nay tại Syria.
Ngoại trưởng Đức Heiko Maas đánh giá nếu không có nước Nga sẽ không thể giải quyết được cuộc khủng hoảng tại Syria và điều quan trọng hiện nay là tránh các hành động leo thang quân sự trong khu vực.
Ngoại trưởng Bỉ Didier Reynders nhấn mạnh các bên cần phải nối lại tiến trình đối thoại chính trị về Syria với Nga và Iran, hai quốc gia đang hậu thuẫn cho chính quyền Damacus hiện nay. Ngoại trưởng Luxembourg Jean Asselborn tuyên bố các cuộc tấn công của phương Tây tại Syria là một chiến dịch duy nhất và chỉ nên dừng ở mức độ như vậy. Ngoại trưởng 28 nước EU cũng kêu gọi Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ ngừng các hoạt động quân sự và tạo thuận lợi cho hoạt động hỗ trợ nhân đạo.
Tuần tới, EU sẽ tổ chức một Hội nghị tại Brussels bàn về tương lai của Syria nhằm đạt được các cam kết về tài chính cho viện trợ nhân đạo và thúc đẩy một tiến trình hòa bình do Liên Hợp Quốc khởi xướng.
Nhấn mạnh rằng "không thể có giải pháp quân sự" cho cuộc xung đột kéo dài 7 năm tại Syria, EU đã nhiều lần kêu gọi tổ chức các cuộc đàm phán do Liên Hợp Quốc bảo trợ ở Geneva để tạo ra động lực mới giải quyết cuộc xung đột.
Tại hội nghị, EU cũng chưa thông qua được các biện pháp trừng phạt mới đối với Iran khi Ý phản đối và lo sợ rằng việc trừng phạt Teheran vì chương trình tên lửa cũng như vai trò của nước này trong khu vực không ngăn cản tổng thống Mỹ Donald Trump từ bỏ Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) về chương trình hạt nhân của Iran.
EU mong muốn cứu vãn JCPOA với điều kiện Iran chấp nhận giảm các tham vọng hạt nhân trong ít nhất một thập kỷ, nhưng Tổng thống Mỹ đã chỉ trích dữ dội ý tưởng này. Phát biểu bên lề cuộc họp, một số Ngoại trưởng EU tuyên bố tình hình hiện nay cho thấy EU có thể không đạt thời hạn vào tháng 5 tới để sửa đổi JCPOA, được ký năm 2015.
Cùng ngày 16/4, trong cuộc họp báo tại Đại sứ quán Nga ở La Haye, ông Igor Kirillov - quan chức Bộ Quốc phòng Nga, cho biết nhóm thanh sát viên của Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) sẽ tới thị trấn Douma của Syria trong ngày 18/4. Theo ông Kirillov, chuyến đi của nhóm chuyên gia OPCW sẽ diễn ra một ngày sau khi nhân viên an ninh Liên Hợp Quốc thực hiện chuyến đi tiền trạm trên con đường từ Damascus đến Douma trong ngày 17/4. Theo phía Nga, hiện con đường này vẫn đang trong quá trình rà phá bom mìn và dọn dẹp. Theo OPCW, nhóm thanh sát viên của tổ chức này đã tới Damascus từ 2 ngày trước, song đến nay vẫn chưa thể tiếp cận Douma.
Trước đó, theo AFP và Reuters, ngày 16/4, Điện Kremlin đã bác bỏ những cáo buộc "vô căn cứ" rằng Nga và Syria không cho phép một phái bộ tìm kiếm sự thật thuộc OPCW vào Douma để điều tra vụ tấn công bằng khí độc. Người phát ngôn của Tổng thống Nga Dmitry Peskov nêu rõ: "Chúng tôi xem những cáo buộc như vậy nhằm vào Nga là vô căn cứ" và Moscow ủng hộ "một cuộc điều tra công bằng”. Ngoài ra, ông Peskvo cho biết Moscow coi những lệnh trừng phạt của Mỹ là một dạng cạnh tranh không công bằng và bất cứ phản ứng đáp trả nào sẽ phù hợp với những lợi ích của Nga.
Cũng trong ngày 16/4, theo AFP, bất chấp việc Mỹ, Anh, Pháp tấn công Syria bằng tên lửa, Điện Kremlin ngày 16/4 cho biết Nga vẫn hy vọng đối thoại với Mỹ. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nêu rõ Nga hy vọng rằng khi Mỹ giải quyết các vấn đề nội bộ, hai nước có thể "bắt đầu một số cuộc liên lạc cho dù tổn hại trong mối quan hệ song phương hiện nay chủ yếu do Washington gây ra”. Theo ông, hiện hai nước chưa tiến hành cuộc thảo luận nào về khả năng tiến hành cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Donald Trump.
Tuy nhiên, cùng ngày, Nhà Trắng cho biết đang cân nhắc áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối với Nga sau khi xảy ra vụ tấn công nghi sử dụng vũ khí hóa học tại Syria ngày 7/4 vừa qua. Theo Người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders, Washington sẽ đưa ra quyết định trên trong tương lai gần.
Trong khi đó, ngày 16/4, Người phát ngôn Sarah Sanders khẳng định Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn muốn rút quân khỏi Syria, song có thời gian cụ thể. Phát biểu với báo giới trên đường tháp tùng ông Trump tới Miami, bà Sanders cho biết ông Trump muốn gặp người đồng cấp Nga Vladimir Putin, song khẳng định chưa có cuộc gặp nào được lên kế hoạch trong tương lai gần.
Dự kiến ngày 17/4, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Joseph Dunford sẽ báo cáo với Thượng viện về tình hình Syria.
H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
