Reuters đưa tin, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay ngày 13/1 nói rằng bất kỳ hành động tương lai nào do Mỹ khởi xướng nhằm xua đuổi Trung Quốc ra khỏi các đảo đá nhân tạo ở biển Đông sẽ là quyền của chính Washington và thuộc về các lợi ích quốc gia của chính nước Mỹ.
Trả lời câu hỏi trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình về bình luận của Ngoại trưởng Mỹ được đề cử Rex Tillerson rằng Trung Quốc cần bị ngăn chặn tiếp cận các đảo mà Bắc Kinh tôn tạo ở vùng biển tranh chấp, Ngoại trưởng Yasay nêu rõ: "Họ (Mỹ) nói rằng họ sẽ ngăn cản Trung Quốc tiếp cận các đảo. Nếu Mỹ muốn làm như vậy, họ có lực lượng để làm như vậy, hãy để họ làm điều đó".
Trước đó, Sputnik đưa tin, ngày 12/1, các chuyên gia Trung Quốc đã chỉ trích đội ngũ của Tổng thống đắc cử Mỹ Donlad Trump là “thiếu kinh nghiệm ngoại giao” khi Ngoại trưởng được đề cử Rex Tillerson nói rằng nên cấm Bắc Kinh tiếp cận các đảo nhân tạo ở biển Đông. Ông Rex Tillerson cho biết Washington cần gửi tín hiệu rõ ràng đến Bắc Kinh, cấm Trung Quốc lên các đảo nhân tạo ở biển Đông.
Phản ứng lại tuyên bố trên, ông Viên Chính, chuyên gia về Mỹ tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho rằng ông không nghĩ ông Tillerson “dám thực hiện những gì đã nói” tại phiên điều trần trước Thượng viện Mỹ. Vị chuyên gia trên nói thêm rằng Trung Quốc có thể lập Vùng nhận dạng phòng không trên biển Đông nếu Mỹ ngăn cản Bắc Kinh lên đảo nhân tạo.
Một chuyên gia khác của Trung Quốc cho rằng bình luận của ông Rex Tillerson phản ánh đội ngũ sắp lên nắm quyền của Tổng thống đắc cử Donald Trump “thiếu kinh nghiệm ngoại giao”. Trong khi đó, ông Viên Chính nói rằng do không phải là một bên có tranh chấp, nên Mỹ sẽ có rất ít cơ sở pháp lý để làm nhiều hơn thế.
Theo tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, ông Ngô Tâm Bá, người đứng đầu Viện nghiên cứu Mỹ, Đại học Phúc Đán, Thượng Hải, cho hay: “Những công trình xây dựng đều đã hoàn thành… Nên chú ý rằng Mỹ gia tăng áp lực quân sự sẽ là điều được sử dụng để lý giải cho việc Trung Quốc triển khai quân đội”. Ông Ngô Tâm Bá cho biết, Mỹ có thể có một số lựa chọn khác hơn là cử tàu chiến tăng cường tuần tra đảm bảo tự do hàng hải ở biển Đông.
Cả ông Viên và ông Ngô đều tin rằng ông Tillerson chọn lập trường cứng rắn chống Bắc Kinh trong phiên điều trần đầu tiên trước Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện Mỹ để “bù đắp cho các khiếm khuyết kinh nghiệm ngoại giao”.
Trong phiên điều trần, ông Tillerson đã bày tỏ quan điểm rất cứng rắn với Trung Quốc, gọi việc Bắc Kinh xây đảo nhân tạo ở biển Đông và tuyên bố Vùng nhận dạng phòng không ở biển Hoa Đông, nơi có tranh chấp với Nhật Bản là “hành động trái phép”. Ông Tillerson nói: “Trung Quốc chiếm lãnh thổ hoặc kiểm soát, hoặc tuyên bố kiểm soát các khu vực mà nước này không có quyền hợp pháp”.
H.N (tổng hợp từ Vietnam+)
