* Mỹ tái khẳng định cam kết bảo vệ đồng minh Nhật Bản

Theo Kyodo, ngày 21/4, phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney cho biết ông không có "bất cứ thông tin cụ thể" nào về các hoạt động tăng cường tại bãi thử hạt nhân Punggye-ri của Triều Tiên, song khẳng định "chúng tôi theo dõi rất sát sao loại hình hoạt động này". Ông Carney cho hay Mỹ "lưu ý về kiểu hành động khiêu khích từ phía chính quyền (Triều Tiên)".

Binh sĩ Triều Tiên bắn đạn pháo trong một cuộc tập trận. - Nguồn: Yonhap/TTXVN

Trước đó, ngày 21/4, hãng thông tấn Hàn quốc Yonhap dẫn lời một quan chức quân đội nước này (giấu tên) cho biết, Triều Tiên đã tăng cường các hoạt động dưới lòng đất tại bãi thử hạt nhân Punggye-ri. Quan chức trên cho biết, tại bãi thử hạt nhân Punggye-ri, đông bắc Triều Tiên, các phương tiện và lực lượng đã tăng cường hoạt động hơn so với trước đây. Hiện các lực lượng của Hàn Quốc và Mỹ đang giám sát chặt chẽ diễn biến mới nhất để phát hiện những dấu hiệu về khả năng xảy ra một vụ thử hạt nhân tiếp theo như Bình Nhưỡng từng cảnh báo.

Hãng Yonhap cũng dẫn lời một quan chức Hàn Quốc khác cho biết việc các phương tiện gia tăng di chuyển tại bãi thử Punggye-ri có thể là một trong những dấu hiệu sớm về một vụ thử hạt nhân, song Seoul vẫn chưa phát hiện được những dấu hiệu về một vụ thử sắp xảy ra.

* Trong diễn biến khác, theo Kyodo, ngày 21/4, Phó Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Ben Rhodes đã tái khẳng định cam kết của Washington trong việc bảo vệ đồng minh Nhật Bản theo một thỏa thuận an ninh trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng quyết đoán tại biển Đông. Trả lời họp báo trước thềm chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama tới Nhật Bản và các nước châu Á khác, ông Rhodes lưu ý đến hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật và khẳng định "Mỹ sẽ luôn tôn trọng cam kết của mình về bảo vệ Nhật Bản". Ông cũng nói rằng Nhật và Trung Quốc cần giải quyết tranh chấp lãnh thổ thông qua đối thoại.

Trong khi đó, ông Evan Medeiros, trợ lý đặc biệt của tổng thống và là quan cấp cao phụ trách các vấn đề châu Á tại Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, đã hoan nghênh việc Nhật Bản xem xét lại cơ sở pháp lý của quyền phòng vệ tập thể.

Bên cạnh những tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ và bất đồng trong quan điểm về lịch sử, Nhật Bản và Trung Quốc lại đang có những tranh cãi mới liên quan đến việc Trung Quốc thu giữ một tàu của Nhật Bản. Ngày 21/4, Nhật Bản cảnh báo rằng việc giới chức Trung Quốc thu giữ tàu Baosteel Emotion - do công ty vận tải hàng hải Nhật Bản Mitsui O.S.K. Lines sở hữu - đang đe dọa mối quan hệ giữa Tokyo và Bắc Kinh, và có thể hủy hoại nền tảng quan hệ ngoại giao thời hậu chiến giữa hai nước.

Phát biểu tại một cuộc họp báo, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho rằng việc Tòa án hàng hải Thượng Hải quyết định thu giữ tàu Baosteel Emotion có thể "ảnh hưởng đến tinh thần bình thường hóa ngoại giao" được ghi trong thông cáo chung Nhật-Trung vào năm 1972, theo đó, quyền của các cá nhân Trung Quốc liên quan tới công tác bồi thường chiến tranh đã bị hủy bỏ theo thỏa thuận song phương này. 

Đáp lại lời cảnh báo từ phía Tokyo, Trung Quốc khẳng định việc nước này tịch thu tàu Baosteel Emotion không liên quan đến các vấn đề bồi thường thiệt hại chiến tranh giữa hai nước. Trả lời họp báo ngày 21/4, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương nói rằng vụ việc trên chỉ là "một tranh cãi hợp đồng thương mại thông thường" và "Chính phủ Trung Quốc tuân thủ tất cả các nguyên tắc" của thông cáo chung năm 1972 khi hai nước bình thường hóa quan hệ, khẳng định "lập trường này chưa hề thay đổi".

H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+, SGGP)