* Nga: Sarin tự chế được sử dụng trong vụ 21/8 tại Syria

Theo AFP, ngày 26/9, Tổng thống Syria Bashar al-Assad tuyên bố Syria cam kết tuân thủ hiệp ước chống vũ khí hóa học mà nước này đã ký theo một thỏa thuận giữa Nga và Mỹ, đồng thời khẳng định không thấy "bất kỳ trở ngại" nào trong việc thực thi thỏa thuận này.

Tổng thống Syria Bashar al-Assad khẳng định chính phủ nước này sẽ thực thi cam kết của mình. - Nguồn: AFP/TTXVN

Trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng Telesur của Venezuela được hãng thông tấn nhà nước Syria SANA đăng toàn văn, ông Assad khẳng định quyết tâm tuân thủ thỏa thuận, theo đó Damascus sẽ giao nộp kho vũ khí hóa học của nước này để tiêu hủy. Ông nhấn mạnh: "Về cơ bản, Syria luôn thực thi những thỏa thuận đã ký", đồng thời cho biết Damascus đã bắt đầu gửi các thông tin chi tiết về kho vũ khí hóa học của mình tới Tổ chức cấm vũ khí hóa học (OPCW), tổ chức có nhiệm vụ giám sát việc thực thi thỏa thuận, và rằng Syria hoan nghênh các thanh sát viên OPCW tới Syria.  Ông Assad khẳng định: "Các chuyên gia (từ OPCW) sẽ tới Syria trong thời gian tới để đánh giá tình trạng của các vũ khí này. Về phía Chính phủ Syria, chúng tôi thấy không trở ngại nghiêm trọng nào. Tuy nhiên, luôn có nguy có các phần tử khủng bố (ám chỉ lực lượng nổi dậy) sẽ tìm cách cản trở công việc của các chuyên gia khi ngăn họ tiếp cận các địa điểm cụ thể".

Trong diễn biến khác, cùng ngày 26/9, Quốc hội Trung Quốc và Nga đã ra tuyên bố chung về cuộc khủng hoảng tại Syria, trong đó nêu rõ đàm phán là giải pháp khả thi nhất cho vấn đề này. Tuyên bố chung trên được các ủy ban đối ngoại của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc và Hội đồng Liên bang Nga ký kết. Theo tuyên bố trên, Trung Quốc và Nga thực sự quan ngại về tình hình tại Syria khi tình trạng hỗn loạn, thương vong ở dân thường, làn sóng di cư, thực trạng bị tàn phá của các di sản văn hóa và các sự vụ bi thảm khác đã khiến cuộc khủng hoảng tại quốc gia Trung Đông này trở thành một trong những thảm kịch khủng khiếp nhất thế giới. Tuyên bố nêu rõ Trung Quốc và Nga hy vọng sớm tìm ra một giải pháp cho cuộc khủng hoảng này, khôi phục hòa bình và chấm dứt tình trạng đổ máu. 

Tuyên bố chung cũng cho rằng việc đe dọa sử dụng vũ lực hay can thiệp quân sự từ bên ngoài là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Hai nước bày tỏ lo ngại trước những thông tin về việc sử dụng vũ khí hóa học tại Syria, đồng thời ủng hộ tiến hành một cuộc điều tra quốc tế một cách khách quan và chính xác về các vụ việc được đưa tin, cũng như báo cáo khảo sát lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Trong tuyên bố, Nga và Trung Quốc hoan nghênh quyết định của ban lãnh đạo Syria về việc gia nhập Hiệp ước Vũ khí hóa học cũng như thỏa thuận khung Nga-Mỹ về việc giải quyết vấn đề vũ khí hóa học tại Syria. Tuyên bố nhấn mạnh nhân dân và cơ quan lập pháp của Trung Quốc và Nga hy vọng sớm tiến hành hội nghị quốc tế thứ hai về Syria tại Geneva.

Trong diễn biến khác, Ngoại trưởng Nga, Sergey Lavrov cho biết, Nga có đủ bằng chứng để khẳng định rằng, chất độc thần kinh sarin tự chế đã được sử dụng trong vụ tấn công hôm 21/8 gần Damascus. Theo thông tin phía Nga thu thập được, chất độc hóa học được sử dụng trong vụ tấn công này cùng loại với chất độc đã được sử dụng trong một vụ tấn công ở Aleppo hồi đầu năm nay nhưng có nồng độ cao hơn.

Ông Lavrov nói: “Khi xảy ra sự cố ở khu vực lân cận Aleppo hôm 19/3, Liên Hợp Quốc dưới áp lực của một số thành viên Hội đồng Bảo an đã không đáp ứng yêu cầu của Chính phủ Syria gửi các thanh sát viên đến điều tra cáo buộc liên quan đến việc sử dụng vũ khí hóa học. Theo yêu cầu của Chính phủ Syria, Nga đã tiến hành điều tra vụ việc đó, đây là báo cáo điều tra chúng tôi muốn công bố rộng rãi và công khai trước Hội đồng Bảo an”. Ông Lavrov nói thêm: “Kết luận cuối cùng trong các báo cáo của chúng tôi là chất độc thần kinh sarin tự chế đã được sử dụng. Chúng tôi cũng có những bằng chứng để khẳng định rằng sarin cũng được sử dụng trong vụ 21/8 nhưng với nồng độ cao hơn”.

Ngoại trưởng Nga cho biết: “Thông tin được các nhà báo cung cấp, họ đã có mặt ở các khu vực chiến sự, nói chuyện với các chiến binh. Các chiến binh của lực lượng phiến quân cho biết, họ được các thế lực nước ngoài bàn giao các loại vũ khí và tên lửa khác thường và không biết làm thế nào để sử dụng chúng”. Ông Lavrov cho biết, ngoài ra, Nga còn tiến hành thu thập bằng chứng qua lời khai của các nữ tu, những người tham gia chăm sóc các nạn nhân. Nga cũng cử các chuyên gia nhiều kinh nghiệm về vũ khí hóa học đến hiện trường để thu thập và phân tích các mẫu vật. Ông Lavrov cho biết thêm: “Chúng tôi cũng biết về một bức thư ngỏ của các cựu nhân viên CIA và Lầu Năm Góc gửi tới Tổng thống Obama, trong đó khẳng định rằng các bằng chứng cáo buộc Chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học là giả”.

Ngoại trưởng Lavrov nhấn mạnh rằng, Nga sẽ tác động để Syria thực hiện đầy đủ cam kết ở Geneva ngày 14/9. Tuy nhiên ông Lavrov cũng nhắc lại rằng, thỏa thuận đã đạt được không  hề đề cập đến một nghị quyết của Liên Hợp Quốc trong có có áp dụng điều 7 của Hiến chương để can thiệp quân sự vào Syria.

H.T (tổng hợp từ Vietnam+, VOV)