Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Syria (SOHR) cho biết ngày 22/9, một thủ lĩnh địa phương của Nhà nước Hồi giáo Iraq và khu vực Levant (ISIS) là Abu Abdullah al-Libi đã bị giết trong cuộc đụng độ với các nhóm phiến quân khác tại tỉnh Idlib của Syria.

Quân chống đối Syria tại tỉnh Idlib. - Ảnh: foreignpolicy.com

Theo SOHR, al-Libi đã bỏ mạng cùng với 12 chiến binh khác thuộc một tổ chức thánh chiến Hồi giáo. Giám đốc của SOHR, Rami Abdel Rahman nêu rõ: "Ông ta bị giết trong cuộc giao tranh với một nhóm chiến binh phiến quân ở gần thị trấn Hazano". Ông Rahman cho biết có 6 người tại thị trấn Hazano, nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Idlib mà phần lớn diện tích thuộc quyền kiểm soát của lực lượng nổi dậy, cũng thiệt mạng trong cuộc đụng độ trên, nhưng không rõ họ là dân thường hay chiến binh.

Trong diễn biến khác, kênh truyền hình số 1 của Nga ngày 22/9 đã phát bài phỏng vấn Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov về những cáo buộc sử dụng vũ lực của phương Tây. Trong bài trả lời phỏng vấn, ông Lavrov cho rằng phương Tây không tập trung tìm kiếm giải pháp hòa bình cho Syria, mà mưu toan thúc đẩy nghị quyết của Hội đồng Bảo an cho phép sử dụng vũ lực chống chính quyền Damascus với lý do viện các điều khoản trong chương VII của Hiến chương LHQ.

Theo ông Lavrov, trong khi cần chờ đợi quyết định của Tổ chức cấm sử dụng vũ khí hóa học về việc giải giáp kho vũ khí hóa học của Syria, thì các đối tác lại Mỹ bắt đầu đe dọa. Điều này hoàn toàn xa rời tinh thần đạt được trong cuộc gặp giữa ông với người đồng cấp Mỹ John Kerry hôm 14/9, trong đó hai bên nhất trí sẽ chờ quyết định của Tổ chức cấm sử dụng vũ khí hóa học trước khi tìm đến nghị quyết của Hội đồng Bảo an. Nhưng ngay cả khi phải sử dụng đến nghị quyết của Hội đồng Bảo an thì cũng không viện đến chương VII.  Ông Lavrov nói: "Các đối tác Mỹ đang bắt đầu hăm dọa chúng tôi: nếu Nga không ủng hộ một nghị quyết theo Chương 7 (Hiến chương LHQ) tại Hội đồng Bảo an, thì chúng ta sẽ ngừng công việc tại Tổ chức cấm vũ khí hóa học".

Trong bài trả lời phỏng vấn, người đứng đầu ngành ngoại giao Nga cũng bày tỏ ngạc nhiên khi các đối tác phương Tây thờ ơ trước khả năng hiếm hoi có thể giúp giải quyết vấn đề vũ khí hóa học của Syria. Ông kêu gọi các chính trị gia có trách nhiệm quan tâm tới sự ổn định của khu vực Trung Đông hơn là tập trung vào nỗ lực thông qua nghị quyết sử dụng vũ lực.  Ông nhấn mạnh, các đối tác phương Tây đang bị "lóa mắt" bởi tham vọng thay đổi chế độ ở Syria và ý nghĩ cho rằng có thể đòi Tổng thống Syria Bashar al-Assad phải ra đi.  Ông Lavrov kết luận, đối với tình hình Syria, điều quan trọng nhất là phải đảm bảo giải pháp chính trị trên tinh thần của thỏa thuận Geneva ngày 30/6/2012 có chữ ký của tất cả các nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an, Liên đoàn Ả-rập (AL), Liên minh châu Âu (EU) và các nước láng giềng của Syria. Thỏa thuận này phải được tất cả các nước xem là cơ sở duy nhất cho giải quyết khủng hoảng Syria./.

Trong khi đó, theo Reuters, thủ lĩnh phe liên minh đối lập Syria Ahmad Jarba cho biết nhóm này sẵn sàng tham dự hội nghị Geneva nhằm chấm dứt 2 năm rưỡi xung đột tại quốc gia Trung Đông này nếu hội nghị nhằm thành lập một chính phủ chuyển tiếp với đầy đủ quyền hành. Đây là cam kết rõ ràng đầu tiên của liên minh do phương Tây và khối Ả-rập hậu thuẫn này về việc tham gia hội nghị do Mỹ và Nga bảo trợ. 

Trong một bức thư gửi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đề ngày 19/9, ông Jarba viết "liên minh tái khẳng định sẵn sàng tham gia hội nghị Geneva trong tương lai... Tuy nhiên "tất cả các bên phải nhất trí rằng mục đích của hội nghị sẽ là thành lập một chính phủ chuyển tiếp với đầy đủ quyền hành" như đã xác định tại hội nghị quốc tế lần thứ nhất về Syria tại Geneva hồi năm ngoái. Trong thư, ông Jarba đã kêu gọi Hội đồng Bảo an đưa ra nghị quyết liên quan đến thỏa thuận Mỹ-Nga nhằm tiêu hủy các vũ khí hóa học của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad theo Chương 7 trong Hiến chương Liên Hợp Quốc, theo đó cho phép sử dụng vũ lực trong trường hợp không tuân theo quy định. Ngoài ra, ông Jarba cũng kêu gọi Hội đồng Bảo an có "các biện pháp cần thiết" nhằm áp đặt lệnh ngừng bắn tại Syria và buộc chính phủ thả hàng nghìn nhà hoạt động hòa bình.

H.TRỌNG (tổng hợp từ Vietnam+)