Bộ Ngoại giao Nga thông báo Ngoại trưởng nước này Sergei Lavrov, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và phái viên Liên Hợp Quốc Lakhdar Brahimi đã nhất trí tại một cuộc họp ngày 13/9 ở Geneva rằng chỉ có giải pháp chính trị mới có thể chấm dứt tình trạng bạo loạn ở Syria.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tại Geneva - Nguồn: AP

Trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ John Kerry và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov đã nhất trí thúc đẩy một lần nữa hội nghị quốc tế nhằm kết thúc cuộc nội chiến ở Syria. Phát biểu với báo giới sau cuộc gặp, ông Kerry và ông Lavrov cho biết hai bên nhất trí sẽ nỗ lực đạt tiến bộ nhằm chấm dứt cuộc xung đột đang chia rẽ Trung Đông và các cường quốc trên thế giới. Hai ông dự định gặp lại nhau vào ngày 28/9 tới ở TP New York của Mỹ, đồng thời bày tỏ hy vọng tiến triển trong cuộc đàm phán sắp tới về thỏa thuận giải trừ vũ khí hóa học ở Syria sẽ góp phần khôi phục các kế hoạch hòa bình ở quốc gia này. Theo ông Lavrov, các chuyên gia Nga và Mỹ cần dựa trên Công ước cấm vũ khí hóa học của Liên hợp quốc để thiết kế lộ trình giải quyết vấn đề vũ khí hóa học ở Syria càng sớm càng tốt. Công việc này sẽ được tiến hành đồng thời với việc chuẩn bị cho hội nghị hòa bình Geneva. Trong khi đó, Đặc phái viên Liên Hợp Quốc Brahimi - đồng thời là đại diện của Liên đoàn Ả-rập về Syria, cho biết vấn đề loại bỏ vũ khí hóa học ở Syria là yếu tố quan trọng quyết định việc tổ chức các hội nghị hòa bình mới, sau nỗ lực không thành công trước đó tại Geneva hồi năm ngoái.

Trong khi đó, hãng thông tấn quốc gia RIA dẫn một nguồn tin giấu tên trong phái đoàn Nga nói tối cùng ngày rằng cuộc thảo luận giữa các ngoại trưởng của Nga và Mỹ vẫn chưa kết thúc và sẽ tiếp tục trong ngày 14/9 tại Geneva. Còn theo một quan chức Mỹ, các cuộc hội đàm "đang tiến tới một thảo thuận" về quy mô của các kho vũ khí độc hại ở Syria.

Cùng ngày, các quan chức cấp cao trong chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama nói rằng Washington không trông đợi nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về vũ khí hóa học của Syria sẽ bao hàm khả năng sử dụng sức mạnh quân sự do sự phản đối của Nga. Thay vào đó, Mỹ sẽ khẳng định rằng nghị quyết cần đưa vào một loạt hậu quả nếu Syria từ chối giải giáp vũ khí hóa học theo cách có thể kiểm chứng.

Cũng trong ngày 13/9, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon cho biết các thanh sát viên Liên Hợp Quốc sẽ khẳng định trong một báo cáo dự kiến công bố vào tuần tới rằng vũ khí hóa học đã được sử dụng trong vụ tấn công hôm 21/8 gần thủ đô Damascus của Syria. Trong khi báo cáo này sẽ không nêu đích danh bên nào thực hiện vụ tấn công trên, ông Ban phát biểu trước báo giới rằng chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad đã "gây ra nhiều tội ác chống lại loài người". Trong khi đó, thanh sát viên vũ khí hóa học hàng đầu của Liên Hợp Quốc khẳng định bản báo cáo này đã được hoàn tất.

Trong diễn biến liên quan, Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) cho biết Thứ trưởng Ngoại giao Syria đã Faisal Mekdad đã liên hệ và đề nghị cơ quan này trợ giúp về mặt kỹ thuật. Trước đó, Syria trở thành thành viên chính thức của hiệp ước cấm vũ khí hóa học toàn cầu hôm 12/9. Đây là động thái mà Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã cam kết sẽ thực hiện theo kế hoạch của Nga nhằm tránh các cuộc tấn công của Mỹ.

Trong diễn biến khác, phủ Tổng thống Pháp ngày 13/9 thông báo nước này, Ả-rập Xê-út, Các tiểu Vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE) và Jordan đã nhất trí tăng cường cho phe đối lập Syria trong cuộc chiến chống chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad. Trong một tuyên bố, Điện Elysee nêu rõ sau một hội nghị ở Paris, Tổng thống Pháp Francois Hollande và các ngoại trưởng của ba nước trên “đã nhất trí về sự cần thiết tăng cường sự hỗ trợ quốc tế cho phe đối lập dân chủ nhằm cho phép lực lượng này đối mặt với các cuộc tấn công của chính quyền”. Các bên cũng nhất trí cần “tiếp tục cứng rắn với chính quyền của ông Bashar al-Assad, nhằm thuyết phục ông này không sử dụng lại vũ khí hóa học và cam kết tham gia đàm phán tìm kiếm giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Syria”. Tuyên bố cho rằng sự “ngoan cố” của chính quyền đang tạo điều kiện cho “các phong trào cực đoan” hoạt động, đồng thời “đe dọa an ninh khu vực và quốc tế”.

Trong khi đó, cùng ngày 13/9, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu tuyên bố sẽ không dung thứ cho bất cứ hành động cung cấp và sử dụng vũ khí hóa học nào, đồng thời bác bỏ thông tin truyền thông cáo buộc Ankara đã giúp phe đối lập Syria sở hữu loại vũ khí này. Trả lời báo giới tại thủ đô Ankara, ông Davutoglu khẳng định: "Hành động cung cấp và sử dụng vũ khí hóa học của bất cứ bên nào đều là tội ác chống nhân loại," nhấn mạnh rằng việc sử dụng vũ khí hóa học đáng chịu hình phạt nặng nhất theo luật pháp quốc tế.

Cùng ngày, Phó Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc phụ trách các vấn đề nhân đạo và điều phối cứu trợ khẩn cấp, bà Valerie Amos đã phân bổ 50 triệu USD để hỗ trợ nỗ lực của các cơ quan nhân đạo đang giúp đỡ ngày càng nhiều người Syria chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng hai năm rưỡi qua ở nước này và trong khu vực. Bà Amos cho biết số tiền từ Quỹ phản ứng khẩn cấpLiên Hợp Quốc  này là khoản đóng góp đơn lẻ lớn nhất từ trước tới nay cho hoạt động ứng phó trước một cuộc khủng hoảng. 

Theo bà Amos, 20 triệu USD sẽ dùng để giúp các hoạt động viện trợ bên trong lãnh thổ Syria, 15 triệu USD sẽ chi cho nỗ lực ở Libăng, 10 triệu USD sẽ giúp đỡ dòng người tị nạn đổ về Iraq và 5 triệu USD sẽ nhằm thúc đẩy các chương trình nhân đạo ở Jordan. Theo Liên Hợp Quốc, hơn 4,2 triệu người đã bị mất nhà cửa ở Syria và 2 triệu người chạy đến các nước khác trong khu vực.

H.TRỌNG (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)