* Nga trao cho Mỹ kế hoạch phá hủy kho vũ khí hóa học Syria

Ngày 12/9, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã tới Geneva (Thụy Sĩ) để bắt đầu thảo luận dự kiến kéo dài hai ngày về đề xuất của Moskva liên quan tới tiêu hủy kho vũ khí hóa học của Syria.

Hai ngoại trưởng Nga (trái) và Hoa Kỳ (phải) sẽ thảo luận hai ngày về iêu hủy kho vũ khí hóa học của Syria - Ảnh: Reuters

Phát biểu trước báo giới trước khi bước vào đàm phán, ông Kerry nhấn mạnh lập trường của Washington vẫn cân nhắc phương án sử dụng vũ lực với Syria nếu con đường ngoại giao không thể vô hiệu hóa kho vũ khí hóa học của Tổng thống Bashar al-Assad. Ông Kerry cũng bác bỏ đề nghị của Chính phủ Syria về giới hạn 30 ngày để cung cấp thông tin kho vũ khí hóa học, một phần trong nỗ lực gia nhập Hiệp ước cấm vũ khí hóa học của Damascus.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Lavrov nói rõ Nga muốn Hoa Kỳ ngừng những đe dọa quân sự vào thời điểm hiện tại, tin tưởng Washington nhận thức rõ nên đi theo một con đường hòa bình để tiến tới giải pháp cho cuộc xung đột Syria. Ông Lavrov cho rằng một kế hoạch tấn công Syria của Hoa Kỳ là không cần thiết sau khi quốc gia Trung Đông này đồng ý giao nộp vũ khí hóa học và đề nghị được tham gia Hiệp ước Quốc tế cấm vũ khí hóa học.

Một quan chức giấu tên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết phái đoàn hai bên đã có một cuộc họp kín kéo dài một giờ đồng hồ với nội dung bàn thảo "toàn diện" trong bầu không khí mang tính xây dựng. Hai bên cũng nhất trí về mục tiêu chung xây dựng một chương trình khung cho công tác tiêu hủy vũ khí hóa học của Syria.

Về phần mình, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama bày tỏ hy vọng rằng cuộc hội đàm sẽ mang lại một kết quả rõ ràng và giúp xây dựng một kế hoạch khả thi nhằm tiêu hủy kho vũ khí hóa học của Syria. Trong khi đó, đánh giá về việc Chính phủ Syria chính thức nêu đề nghị gia nhập Hiệp ước Quốc tế cấm vũ khí hóa học, ngày 12/9, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Marie Harf ghi nhận đây là một bước tiến quan trọng, song không thể được coi là sự thay thế hay trì hoãn việc từ bỏ loại vũ khí nguy hiểm trên. Bà Harf cũng nhấn mạnh chính quyền Hoa Kỳ tiếp tục để ngỏ phương án sử dụng vũ lực, đồng thời bác bỏ yêu cầu của Tổng thống al-Assad rằng Damascus sẽ chỉ hoàn thành kế hoạch từ bỏ vũ khí hóa học nếu Washington ngừng đe dọa tấn công quân sự.

Trong diễn biến khác, Nga đã trao cho Mỹ một kế hoạch để Chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad bàn giao kho vũ khí hóa học của nước này trong 4 giai đoạn. Theo kế hoạch này, Damascus sẽ phải trở thành một thành viên của Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW).

Nhật báo Kommersant dẫn nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Nga cho biết phía Washington đã nhận được kế hoạch 4 bước này hôm 10/9 trước khi Nga công bố việc thông qua kế hoạch này với báo giới. Theo kế hoạch của Nga, bước đầu tiên, Syria sẽ trở thành thành viên chính thức của OPCW. Bước thứ hai, chính quyền Damascus sẽ công bố địa điểm các kho vũ khí hóa học và các nhà máy sản xuất. Bước thứ ba, các thanh sát viên OPCW sẽ tới Syria khảo sát số vũ khí này. Bước cuối cùng là xác định cách tiêu hủy số vũ khí hóa học này và bên nào sẽ thực hiện nhiệm vụ đó.

Phát biểu tại thủ đô Astana của Kazakhstan , Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã không tiết lộ chi tiết của kế hoạch này nhưng cho biết, kế hoạch này sẽ  không  cho phép việc sử dụng vũ lực để giải quyết vấn đề.

Bản kế hoạch được Nga gửi cho Mỹ chưa có đề xuất cụ thể về việc những bên nào sẽ tham gia phá hủy số vũ khí hóa học thu được. Tuy nhiên, tờ Kommersant dẫn nguồn tin của Bộ Ngoại giao Nga cho hay, Nga không loại trừ khả năng cùng với Mỹ thực hiện công việc này.

Theo OPCW, ước tính Syria đang sở hữu khoảng 1.000 tấn vũ khí hóa học. Các chuyên gia cũng cho rằng, hoạt động tiêu hủy vũ khí hóa học sẽ cực kỳ tốn kém. Từ năm 1997, Mỹ đã tiêu hủy 90% kho vũ khí hóa học 31.500 tấn của nước này với chi phí lên đến hơn 35 tỉ USD. Suốt 23 năm qua, hoạt động này ở Mỹ vẫn tiếp diễn. Do đó, kế hoạch tiêu hủy vũ khí hóa học Syria có thể tốn hàng tỉ USD và phải mất nhiều

L.HỘI (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)