Cờ tướng từ lâu đã là niềm đam mê của nhiều người. Người chơi có thể tìm đến môn thể thao này ở bất cứ nơi đâu: quán cà phê, phòng đọc sách… hay bình dân hơn là bày trận ngay trên vỉa hè.
Các “kỳ thủ” đang so tài tại một quán cà phê trên vỉa hè TP Tuy Hòa. - Ảnh: X.HUY
Chỉ cần một bàn cờ, một hộp đựng quân cờ, tìm được đối thủ để so tài là có thể say sưa hàng tiếng đồng hồ. Mỗi bàn cờ chỉ có 2 người chơi, nhưng thường có rất đông người đến xem và bình phẩm, tạo nên không khí hào hứng trong từng ván cờ. Nếu như trước đây, cờ tướng được xem là môn thể thao dành riêng cho người cao tuổi thì hiện nay thu hút được khá đông thanh niên tham gia.
Anh Trần Văn Hoàng, một kỳ thủ hay đến quán cà phê cóc ngã tư Trường Chinh - Đồng Khởi (phường 7, TP Tuy Hòa) cho biết: “Lúc đầu tôi không biết chơi cờ tướng. Sau vài lần đi uống nước thấy nhiều người tụ lại một góc, cười nói huyên thuyên, tôi lân la tới xem thử và đâm ra ghiền môn này lúc nào chẳng biết. Do vậy, mỗi khi rảnh rỗi, tôi đều đến đây, tìm người đánh cờ giải khuây”. Với người chơi, cờ tướng không chỉ đơn thuần là nét văn hóa giải trí mang lại niềm vui lành mạnh mà còn là phương thức hữu hiệu để hàm dưỡng nhân cách bởi khi tham gia trò này, người chơi rất thận trọng và có trách nhiệm trong mỗi nước đi. Anh Nguyễn Đăng Khoa, một người đam mê cờ cho biết, cờ tướng là một môn thể thao trí tuệ, thể hiện tính cách, khả năng tư duy, tầm nhìn của mỗi người. Nó giúp người chơi rèn luyện khả năng nhận biết sự việc, nhìn xa trông rộng và tập trung cao độ. Không những thế, cờ tướng còn giúp người chơi tăng cường trí nhớ, luyện tập tính kiên nhẫn giúp cho não bộ nhanh nhẹn và linh hoạt hơn bởi nó là môn thể thao thể hiện quan điểm sống của người phương Đông “Bất chiến tự nhiên thành”. Nhưng “nghề chơi cũng lắm công phu”, lại thiên về luyện trí nên không phải ai cũng có thể học và chơi hay được. Giới chơi cờ thường truyền tụng với nhau rằng chơi cờ tướng phải có “tâm cơ” và “có duyên với cờ”. Khi đó dù mới học nhưng vẫn chơi hay, còn không thì dù có học bao nhiêu năm đi chăng nữa vẫn chỉ như “học nghề”.
Dựa vào trình độ người chơi, cờ tướng được chia làm hai loại: phổ thông và cờ đạo. Trong cờ tướng phổ thông, yếu tố thắng bại được đặt lên hàng đầu nên người chơi sử dụng mọi chiêu thức để giành chiến thắng. Còn trong cờ đạo, người chơi nhằm mục đích giao lưu và tìm tri kỷ. Cụ Lê Hòa Phương, 75 tuổi, một cao thủ cờ tướng ở TP Tuy Hòa cho biết, xem một ván cờ là biết được tính cách lẫn năng lực của “đối tác”. Điềm tĩnh hay nôn nóng, kiên nhẫn hay bộp chộp, nóng nảy, tinh tế hay phàm tục… tất cả đều thể hiện trong mỗi nước đi, nhất là giai đoạn về cuối khi chiến cuộc giằng co trở nên căng thẳng, khó lường. Ai suy nghĩ nông cạn, nước cờ chỉ nhắm vào cái lợi trước mắt; ai “đa mưu túc trí” thì nước đi đầy toan tính, cạm bẫy trùng điệp; còn khoan hòa thì thế ngồi vững chãi, tĩnh tâm, nước cờ thoáng đạt, nhanh mà hiệu quả, công thủ toàn diện.
Hiện nay, cờ tướng không chỉ là môn thể thao trí tuệ, lành mạnh mà đang trở thành một nét sinh hoạt văn hóa tao nhã và độc đáo. Đánh cờ không chỉ đơn thuần để giải trí. Đó là cuộc chiêm nghiệm đầy thử thách và đam mê về “bàn cờ cuộc đời”.
XUÂN HUY
