Trước sân trường có hàng bằng lăng sum suê, xanh mướt. Bốn mùa, cây rợp bóng tỏa che cho học trò lúc ra chơi hoặc khi học thể dục ngoài trời.
Tháng ngày lặng lẽ, cây lớn cao lúc nào chẳng ai biết, cứ xanh mát dịu dàng, vui với trời xanh mây trắng, làm bạn cùng nắng gió quanh năm. Mùa hè đến theo tiếng ve kêu, rồi mùa thi đi qua, mùa chia xa đã tới. Buổi sớm hè đi giữa sân trường, nhìn thấy hàng cây bằng lăng nở bung hoa tím khiến lòng bâng khuâng…
Nhớ lại gần 20 năm trước, ngôi trường bề thế khang trang được xây dựng trên khu đất mới, thay thế cho dãy trường cũ kỹ xuống cấp. Niềm vui sướng như vỡ òa trong lòng thầy trò sau bao tháng ngày chờ đợi.
Lúc đó, trước sân chưa một bóng cây xanh, khiến nắng hè càng thêm bỏng rát, lũ ve chẳng có chốn đi về. Phía sau là gò đồi, may mắn vẫn còn mấy cây me già và vườn bạch đàn trầm ngâm tỏa bóng nên mát mẻ hơn. Thầy trò đều mong muốn có một khuôn viên xanh sạch đẹp nên cố gắng trồng thật nhiều cây cho có hoa, có lá. Từ đó, hàng cây bằng lăng trước sân trường được vun trồng, chăm bón, nâng niu.
Bằng lăng như cảm được tình người nên bám sâu vào lòng đất, lặng lẽ chắt chiu từng giọt nước dưới tầng sâu, ngày góp gom nắng gió, đêm hứng giọt sương rơi, cứ thế qua mưa nắng bão giông mà xanh lớn. Cành cây dẻo mềm, lá to, bung tỏa rộng nên khả năng cho bóng mát rất tốt. Trong vòm lá ấy, có chim sắt chim sâu bay về làm tổ, có những chú ve sầu trú ngụ rồi thỏa sức ngân nga.
Ngày ngày dưới tán bằng lăng, học trò ríu ran cười nói, vui chơi. Cây lá khẽ rì rào như mến chào bọn trẻ, như sẻ chia với biết bao câu chuyện vui buồn hờn giận vu vơ của tuổi hồn nhiên, mơ mộng.
Bằng lăng cho hoa cùng mùa với phượng vĩ nhưng mỗi sắc hoa đều có vẻ đẹp riêng. Nếu hoa phượng chói chang sắc đỏ, thắp lửa sân trường, thường khích lệ học trò cháy hết mình với ước mơ tuổi trẻ, thì sắc tím bằng lăng với vẻ đẹp dịu dàng, lãng mạn lại cho ta cảm giác man mác của thời khắc chia xa trường lớp, như gợi nhắc về những tình cảm trong sáng, ngây thơ, hồn nhiên của thời áo trắng.
Hoa bằng lăng nở thành chùm, tập trung chủ yếu ở phía đầu cành, cánh mỏng và hơi nhăn, có màu tím đặc trưng. Không phải tím than trầm tối mà là tím hồng tươi sáng, tin yêu. Mới đầu chỉ lác đác vài cánh hoa e ấp, sau nở rộ từng chùm, trĩu quằn cả nhánh.
Lúc này, mỗi cây bằng lăng giống chiếc dù hoa, xoa dịu ánh nắng hè chói chang gay gắt. Cây bằng lăng không quá cao như phượng, chỉ với tay là vịn được những chùm hoa mịn màng, e ấp.
Sắp rời xa trường lớp, bạn bè, thầy cô nên sắc tím bằng lăng càng gợi nhiều luyến lưu, nhung nhớ. Màu hoa ấy gợi lại câu chuyện cổ về nàng công chúa đã trót yêu chàng thư sinh nghèo mà hiếu học. Dù bị ngăn cản nhưng nàng vẫn son sắt thủy chung, rồi hóa thân thành hoa bằng lăng! Mỗi loài hoa đều gắn với một câu chuyện ảo kỳ cho thêm phần thi vị, nhưng đó cũng là một lý do khiến bằng lăng được trồng nhiều ở sân trường, gợi nhắc những ý nghĩa xa xôi.
Ngày bế giảng, tôi đến trường sớm hơn thường lệ. Cơn mưa giông tối qua khiến bao cánh hoa bằng lăng rơi đầy sân gạch. Nhờ cơn mưa quý giá nên cây và hoa vừa được gội rửa, tươi tắn hơn dưới ánh nắng hè buổi sớm. Từng nhóm nữ sinh với áo dài trắng tinh khôi cùng các cô giáo thướt tha với áo dài đủ màu sắc đã kịp lưu lại bên nhau những khuôn hình đẹp trước lúc chia tay.
Tuổi học trò là những tháng ngày tươi đẹp. Mai này, các em như cánh chim trời đủ cứng cáp để bay khắp muôn nơi. Trên vạn nẻo đường đời xuôi ngược, nếu bất chợt nhìn bằng lăng nở tím trên đường phố, trong công viên hoặc nơi nào đó, chắc chắn các em sẽ nhớ về mái trường xưa, nơi lưu giữ bao kỷ niệm đẹp tuổi thanh xuân.
Trong buổi chia xa đầy lưu luyến này, các bạn học trò cuối cấp, đã kịp nói điều gì trước sắc tím bằng lăng?
PHAN HUY THÙY
