Minh họa: PV

Cuộc đời ta có bao nhiêu lần trở về cũng là từng ấy lần lặng lẽ ra đi. Lòng chỉ mong thời gian giống như món kẹo mạch nha để mình nhón tay kéo ngày dài ra mãi. Nhưng bao giờ cũng vậy, mình càng mong ở nơi chốn bình yên này thật lâu thì càng thấy đêm chóng tàn, ngày chóng tắt. Bịn rịn đến cả tiếng nước sôi dưới bếp, bụi cỏ nhành cây ở góc sân đến cái vẫy đuôi của con chó vàng hay theo chân mình lẽo đẽo. Nhìn đâu cũng thấy quyến luyến, ngay cả những vật vô tri cũng níu giữ chân mình. Nên rón rén ngắm mẹ ngồi khâu áo, ngắm đứa cháu thơ ngủ trưa trên chõng, ngắm dáng ba cặm cụi ở góc vườn lúc trời chiều. Thỉnh thoảng thấy một cơn tủi thân chạy dọc qua sống mũi, cay xè. Lúc ngồi ăn bữa cơm chiều có món tép sông kho tương, cà muối chua, rau tập tàng mẹ hái ngoài vườn. Môi miệng cười vui nhưng trong lòng thì nhức nhối bởi ý nghĩ bằng giờ này ngày mai mình đã ở một vùng đất khác. Mây trên đầu, nắng trên vai cũng có mùi hương khác. Biết phải làm sao để ngăn cuộc chia ly quá bịn rịn này...

Ý nghĩ ấy khiến lòng ta mềm lại và dịu dàng đến từng tiếng lùa cơm, tiếng đi dép trong nhà. Thương dây phơi ngoài sân có vài manh áo sờn. Mấy chiếc quần của đứa cháu nhỏ đã tuột đường chỉ từ lâu không người khâu vá. Vậy là mình có cớ để ngồi xâu kim. Có cớ để ôn lại cùng mẹ những câu chuyện thuở mình còn ấu thơ mặc quần áo vá. Có cớ để cằn nhằn mẹ khi mấy hộp thuốc bổ mắt gửi về vẫn nằm im trong tủ bên cạnh cuốn album ảnh. Cái cớ này níu lấy cái cớ kia nên mới có dịp lôi cuốn album ra ngắm nhìn lại những hình ảnh năm xưa: Ngôi nhà lá vách đất, con dốc dài ngoằn ngoèo trước nhà, mấy bụi hoa đồng tiền ở đầu hiên, chiếc xe đạp thống nhất dựng bên gốc cây ổi mỡ…

Hồi ấy mẹ da trắng tóc dài, chỉ có đúng chiếc áo màu mỡ gà là lành lặn thơm tho để dành mặc những ngày vui nhất. Ba ngày ấy còn vạm vỡ lắm, làm lụng suốt ngày không biết mệt. Đêm đến, ba còn đi soi ếch, bắt cua để đổi món các con ăn vui miệng. Hồi ấy thợ ảnh hiếm lắm, muốn chụp ảnh phải lên tận trên huyện mời về. Giá một bức ảnh được mẹ tính thành lúa, thành bắp nên chỉ có những dịp thật quan trọng cả nhà mới được chụp vài kiểu. Háo hức làm sao khi thấy ba đứng trước gương vuốt lại mái tóc, đứa em gái đòi bằng được mẹ thắt giúp chiếc nơ hồng trên cổ áo. Lúc cả nhà đứng xếp hàng trước bồn hoa nắm lấy tay nhau, chợt thấy bồi hồi khi nghe bác thợ ảnh hô vang “một, hai, ba. Cả nhà cười lên nào”. Bây giờ điện thoại, ipad, máy ảnh đâu có thiếu. Ngày cũng có khi chụp lăng nhăng cả vài chục tấm. Ấy thế mà lại thiếu đi bức ảnh chụp chung cả gia đình. Liệu có phải cũng vì những chuyến đi chăng?

Rồi thì giây phút phải chia ly cũng đến. Trong chiếc ba lô nhỏ có vài loại lá cây mẹ gói cho mang theo nấu uống giải nhiệt. Vài thứ quà quê cho bè bạn phương xa. Nặng hơn cả vẫn là mắt mẹ âu lo và dáng ba gầy gò theo năm tháng. Hôm ta đi trời đổ cơn mưa. Cây đào, cây mai đứng cạnh nhau nở cùng mùa mà dường như vẫn lạnh. Huống hồ ta chỉ có một mình…

HUYỀN TRANG