Lệ phí trước bạ là khoản thu đối với một số tài sản như: nhà, đất, ô tô, xe máy, tàu thuyền... do Nhà nước qui định nhằm mục đích xác lập quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với tài sản cho mọi tổ chức, cá nhân và hộ gia đình, thông qua đó mà họ được Nhà nước bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp. Đây là một khoản thu dưới hình thức lệ phí.
Thực hiện Nghị định số 176/1999/NĐ-CP ngày 21/12/1999 của Chính phủ về lệ phí trước bạ, Bộ Tài chính đã ban hành các Thông tư số 28/2000/TT-BTC ngày 18/4/2000 và Thông tư số 95/2005/TT-BTC ngày 26/10/2005 hướng dẫn thi hành. Mới đây, ngày 8/01/2007 Bộ Tài chính đã có Thông tư số 02/2007/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư số 95/2005/TT-BTC nhằm giải quyết những điểm còn bất hợp lý trong việc thu lệ phí trước bạ thời gian qua. Những điểm mới đáng chú ý trong thông tư này là:
Nhà ở của hộ gia đình, cá nhân được tạo lập thông qua hình thức phát triển nhà ở riêng lẻ theo quy định tại Điểm b, Khoản 2, Điều 50 Nghị định số 90/2006/NĐ-CP ngày 6/9/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở” (gọi chung là nhà ở tư nhân tự xây dựng) khi đăng ký quyền sở hữu với cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì không phải nộp lệ phí trước bạ.
Trường hợp chủ tài sản không còn lưu giữ chứng từ nộp lệ phí trước bạ, hoặc bị thất lạc chứng từ thì chủ tài sản đề nghị cơ quan Thuế nơi đã thu lệ phí trước bạ kiểm tra hồ sơ và xác nhận (thủ trưởng cơ quan Thuế ký tên, ghi rõ họ tên, đóng dấu) đã thu lệ phí trước bạ hoặc thuộc đối tượng không phải nộp lệ phí trước bạ đối với tài sản chuyển đi. Khi nhận được đề nghị xác nhận của chủ tài sản, cơ quan Thuế địa phương đã thu lệ phí trước bạ tài sản chuyển đi trong vòng 3 ngày làm việc, có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ lưu trữ để xác nhận tài sản đã nộp hoặc chưa nộp, hay thuộc diện không phải nộp lệ phí trước bạ. Nếu phát hiện chủ tài sản chưa nộp lệ phí trước bạ thì thực hiện truy thu và xử phạt theo quy định hiện hành.
Tài sản thuộc quyền sở hữu, sử dụng của doanh nghiệp (doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp khác) được cổ phần hoá thành sở hữu của công ty cổ phần. Đối với nhà, đất do doanh nghiệp nhà nước quản lý mà chưa có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất, nếu được cổ phần hoá thành tài sản của công ty cổ phần và công ty cổ phần đăng ký quyền sở hữu, sử dụng nhà đất đó thì cũng không phải nộp lệ phí trước bạ.
Nhà, đất thuộc quyền quản lý, sử dụng hợp pháp của các cơ sở ngoài công lập đăng ký quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất vào mục đích giáo dục - đào tạo, y tế, văn hoá, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường, xã hội, dân số, gia đình, bảo vệ chăm sóc trẻ em theo quy định tại Nghị định số 53/2006/NĐ-CP ngày 25/5/2006 của Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển các cơ sở cung ứng dịch vụ ngoài công lập. Trường hợp các doanh nghiệp hoạt động theo Luật Doanh nghiệp sử dụng nhà, đất vào mục đích nêu trên, hoặc các cơ sở ngoài công lập đăng ký quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất nhưng thực tế không sử dụng nhà, đất đó vào mục đích nêu trên thì phải nộp lệ phí trước bạ hoặc bị truy thu lệ phí trước bạ theo quy định.
Đất thuê của nhà nước hoặc thuê của tổ chức, cá nhân đã có quyền sử dụng đất hợp pháp, thì cũng không phải nộp lệ phí trước bạ, kể cả trường hợp xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Với những nội dung qui định sửa đổi, bổ sung như trên sẽ góp phần khắc phục mọi khó khăn, vướng mắc một cách kịp thời về chính sách thu lệ phí trước bạ, đẩy nhanh tiến độ xét cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất và thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính theo chủ trương của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn mới hiện nay.
Nguyễn Thế Bảy
(Cục Thuế Phú Yên)
